Pipples

Von Pipples (zapisywane też Peblis, Pipel, Piplis, Pipliß, Pipliss, Pippel) to rodzina, która przez około stulecie (trzy pokolenia) mieszkała we Wrocławiu.
I pokolenie
W pierwszych dziesięcioleciach XVI wieku w mieście osiedlił się szkocki szlachcic Wilhelm von (zm. 1558). Nie są znane powody jego przybycia na Śląsk. Wiadomo, że uzyskał w Rzeszy indygenat (cesarski), ale podejrzane jest, że wyjawiło się to dopiero po jego śmierci - w 1559 roku. W dwóch małżeństwach miał ośmioro dzieci. Z nieznaną pierwszą żoną syna Barthela, o którym nie zachowały się żadne informacje.
Drugą żoną była Margarethe z domu Garn (Garnin), zmarła w 1586 roku córka Paula Garna. Nie wiadomo, czy z pierwszą żoną pobrał się Wilhelm we Wrocławiu, czy wcześniej oraz kiedy i gdzie zmarła. Małgorzata była wrocławianką, co prawda dopiero w 2. pokoleniu. O jej ojcu nie wiadomo nic, oprócz tego, że poza Małgorzatą miał co najmniej szóstkę potomstwa. Jeden z jej braci, Matthäus, zajmował się handlem. Był prawdopodobnie tak zwanym bogatym kramarzem (W 1535 roku został królem strzelców w kupieckim bractwie strzeleckim Zwingerschütz). Ożenił się z Kathariną (lub Christin) Emrich (Emmerich), córką rajcy miejskiego w Görlitz, Hansa Emricha i Anny von Hörnig z Wrocławia. Była to dobra partia, gdyż obie rodziny należały do patrycjatu w swoich miastach. Inny brat, Sebastian (zm. 1584), został mistrzem w cechu złotników. Ułatwił mu to zapewne ożenek, podczas czeladnictwa, w 1544 roku z Anną Goppel, córką złotnika Hansa. Starsza siostra Klara wyszła za przybyłego do Wrocławia ze Zgorzelca Martina Willera (zm. 1571). Zgorzeleccy Willerowie zaliczali się tam do niewybitnych rodów patrycjuszowskich. Ojciec Martina Hans (zm. 1545) był rajcą, a w 1537 r. otrzymał czeskie szlachectwo. Koligacje te świadczyły, że rodzina żony imigranta ze Szkocji to zamożni wrocławscy mieszczanie świeżej proweniencji na pograniczu wyższych warstw cechowego pospólstwa (bogaty kramarz, złotnik) i patrycjatu (małżeństwo jednego z braci). Bardzo możliwe są związki ze Zgorzelcem - dwa małżeństwa rodzeństwa Małgorzaty z rodzinami stamtąd. Omówiony ożenek wskazuje na pozycję w mieście samego Wilhelma. Przybysz związał się z również nową w kraju rodziną, podobnie jak on szukającą we Wrocławiu stabilizacji. Bardzo prawdopodobne, że odpowiadali też sobie majątkowo chociaż być może szkockie szlachectwo było dodatkowym atutem. Małżeństwo miało siódemkę znanych z imienia dzieci.
Wilhelm von Pipples zmarł 19 II 1558 roku, a żona Małgorzata przeżyła go o 28 lat i zmarła 10 II 1586 roku, dożywając około 60 lat. Najprawdopodobniej urodziła się bezpośrednio po bracie Sebastianie, który na świat przyszedł w roku 1524. Wnioskowanie daty urodzenia Małgorzaty na rok 1525 czy 1526 jest więc wielce prawdopodobne. Gdy zmarł mąż, miałaby lat 30 czy 31 i ósemkę dzieci. Oczywiście nie ma pewności, czy te znane z imienia to wszystkie, przy ówczesnej wysokiej śmiertelności w wieku niemowlęcym i dziecięcym. Biorąc jednak pod uwagę, że co do niektórych z nich imię jest jedyną o nich wiedzą, mogą to być właśnie dzieci zmarłe w dzieciństwie i liczba siedem oznacza rzeczywistą liczbę jej potomstwa. Można też zakładać znaczną różnicę wieku miedzy małżonkami.
Wilhelm został pochowany w jednej z wrocławskich far, położonym w kwartale kuśnierzy i związanym bardziej z górną warstwą pospólstwa niż jak fara elżbietańska z patrycjatem, kościele Marii Magdaleny. Wisiało w nim niegdyś poświęcone przybyszowi ze Szkocji marmurowe epitafium ufundowane przez żonę.
II pokolenie
Baltazar - syn Wilhelm von Pipples z I małżeństwa. Nie ma o nim żadnych informacji.
Dzieci z II małżeństwa Wilhelm von Pipples z Margarethe Garn.
- Hans (1529-1585) dwustronnie żonaty.
- I. Barbara Büttner, (zm. 1574 we Wrocławiu), córka Balthasara Büttnera i Anny von Hertwig.
- II. Katharina von Reichel (ślub we Wrocławiu w 1575 roku), córka Servatiusa von Reichel (1515-1569), seniora wrocławskiej rady i tym samym starosty księstwa wrocławskiego[1], królewskiego męża, właściciela Jenkwitz (Jenkowice gm. Kostomłoty) i Sacherwitz (Zacharzyce gm. Siechnice), oraz Esther Schwarz von Oberdorf.
- Już pierwsze małżeństwo świadczy, że wrocławski patrycjat zaakceptował Pipplesów. Nie wiadomo, czym się zajmował Hans, ale drugi ożenek w wieku 45 lat świadczy, że był w mieście
- I. Barbara Büttner, (zm. 1574 we Wrocławiu), córka Balthasara Büttnera i Anny von Hertwig.
Serwacy von Reichel poślubił Esterę Schwarz von Oberfeld w 1543 roku, która obdarzyła go spadkobiercą Mikołajem i sześcioma córkami. Z nich pierwsze cztery wyszły za mąż za członków rady miejskiej: Jadwiga za Dawida von Kößler, Anna w 1567 roku za Jakuba Starszego von Rehdiger, Regina za Jakuba von Büttner i Maria za Wawrzyńca von Büttner, podczas gdy Magdalena i Katarzyna zawarły związki z szlachtą ziemską, z Janem Woysselem von Woysselsdorf i Janem von Pipliß.
131, 230
Wilhelm von Pipliss, pochodzący ze szkockiej rodziny szlacheckiej, osiedlił się we Wrocławiu w XVI wieku i założył tu rodzinę, z której w dwóch małżeństwach urodziło się ośmioro dzieci. Dzieci te, jeśli w ogóle zawierały małżeństwa, to z rodami patrycjuszowskimi Wrocławia. Ród ten jako taki nie wyróżnił się niczym szczególnym. Jego członkowie nie dostali się do rady miasta Wrocławia, ani nie nabyli posiadłości ziemskich. Wnuk imigranta został radcą Palatynatu Reńskiego, co pozwala przypuszczać, że wyemigrował z Wrocławia. Jedynie Reichel sporządził zapiski o tej rodzinie, poza tym w literaturze wrocławskiej nie można znaleźć o niej żadnych informacji.
- Herb rodziny
-
Pipples na epitafium Hansa Hertwiga (zm. 1575) i jego żony Anny von Piples (zm. 1560) na południowej fasadzie fary elżbietańskiej
-
Herby Peblis i Piplis (Schellenberg, Schlesisches Wappenbuch, tablica XXI, s. 101)
-
Gadźet (torba) z herbem rodziny (klanu) Phillipson
Stein, 2\s. 131
Serwacy von Reichel poślubił Esterę Schwarz von Oberfeld w 1543 roku, która obdarzyła go spadkobiercą Mikołajem i sześcioma córkami. Z nich pierwsze cztery wyszły za mąż za członków rady miejskiej: Jadwiga za Dawida von Kößler, Anna w 1567 roku za Jakuba Starszego von Rehdiger, Regina za Jakuba von Büttner i Maria za Wawrzyńca von Büttner, podczas gdy Magdalena i Katarzyna zawarły związki z szlachtą ziemską, z Janem Woysselem von Woysselsdorf i Janem von Pipliß.
Stein, s. 230 o Schilling
Spośród synów, Fryderyk studiował w latach 1596-1602 na uniwersytetach w Altdorfie, Tybindze i Marburgu, a później był radcą i dworzaninem księcia anhalckiego w Köthen. Jego małżeństwo z Anną Marią von Pipliß zawarte w 1629 roku pozostało bezdzietne. Jego brat Albrecht von Schilling, który w 1596 roku zapisał się na uniwersytet w Altdorfie, w 1597 w Tybindze, a w 1602 w Marburgu, został radcą cesarskim i zmarł w 1620 roku bezżennie. Tak więc tylko najstarszy z trzech braci, Daniel, zdołał kontynuować linię.
Przypisy
- ↑ Formalnie starostą (namiestnikiem) była rada, ale w praktyce reprezentował ją jej senior i był też kurtuazyjnie tytułowany starostą.