Tekst źródłowy strony Herby na kamienicach i innych zabytkach

<div style="float: right;">{{Wrocław}}</div>

== Herby na kamienicach wrocławskich ==

<gallery mode=packed heights=190px>
Plik:Keltsch i Tarnau Rynek 2.jpg|Herby [[Herby mieszczan wrocławskich#Keltsch|Keltsch]] i [[Herby mieszczan wrocławskich#Tarnau|Tarnau]] w zwieńczeniu portalu Kamienicy pod Gryfami (Rynek 2)
Plik:Uthmann und Schmolz Rynek 8.jpg|Rynek 8 (kamienica Pod Siedmioma Elektorami); herb rodziny [[Herby_mieszczan#Uthmann_und_Schmolz|Uthmann und Schmolz]] w przejściu pomiędzy salą sprzedaży, a zapleczem sklepu sieci Żabka (2024), I poł. XVI w. 
Plik:NN Rynek 3.jpg|Niezidentyfikowany herb (gmerk, Hausmarke) na portalu kamienicy Rynek 3
Plik:Pachaly i Jenkwitz.jpg|Herby [[Herby mieszczan wrocławskich#Pachaly|Pachaly]] i [[Herby mieszczan wrocławskich#Jenkwitz-Posadovsky|Jenkwitz Posadowsky]], kamienica przy ul. Rzeźniczej 3; portal niezachowany
Plik:NN 1537.jpg|Zwieńczenie portalu kamienicy przy ul Wita Stwosza 14 (1537 r.); herb (niezidentyfikowany) i portrety fundatorów; Muzeum Architektury
</gallery>

=== Kamienica Pod Dzikiem (Pod Starą Szubienicą) ===
<gallery mode=packed heights=190px>
Plik:Beer Rynek 19 tympanon.jpg|Tympanon portalu; Kamienica Pod Dzikiem (Pod Starą Szubienicą)
Plik:Beer Rynek 19.jpg| [[Herby_mieszczan#Beer|Herb rodziny Beer]]
</gallery>
<div style='text-align:justify;>Rynek 19, [[Herby_mieszczan#Beer|herb rodziny Beer]]. Dom nazywany jest  Kamienicą Pod Starą Szubienicą, ale to względnie nowa nazwa, bo szubienica, o którą chodzi, powstała w 1515 r. i musiała się wpierw zestarzeć. Pierwotnie, już w XV w., to była kamienica Am Schwipogen, czyli pod dzikiem, a jej godło  jest związane z [[Herby_mieszczan#Beer| rodziną Beer (Beyer)]], której własnością była ta posesja do 1420 r. Renesansowy wygląd nadał budynkowi ok. 1554 r. Nikolaus Beyer. Nie jest jasne, czy  po wieku do własności wróciła ta sama rodzina, czy też Nikolaus był członkiem [[Herby_mieszczan#Beyer| rodziny Beyer z lilią w herbie]], lecz uszanował godło, od którego budynek brał nazwę</div>

== Herby na innych zabytkach ==
===Św. Wincenty na południowej ścianie katedry wrocławskiej i "szafa Paszkowicza" ===
<gallery mode=packed heights=190px>
Plik:Katedra Wincenty.jpg|1. Św. Wincenty z 1470 r. na południowej ścianie wrocławskiej katedry pw. św. Jana Chrzciciela
Plik:Paschkowitz 1470.jpg|2. Herb kanonika Johannesa Paschkowitza von Schwanfeld 
Plik:Prockendorff 1470.jpg|3. Herb Prockendorff, wrocławskiej patrycjuszowskiej rodziny von [[Herby_mieszczan_wrocławskich#Prockendorff|Prockendorff (von Broceknedorff)]]
Plik:Almaria Paszkowicza.jpg|4. Almaria, armaria czyli tzw. szafa Paszkowicza. Gotycka szafa na dokumenty archiwum diecezjalnego. Na frontowej ścianie fryzu inskrypcja<ref name ="inskrypcja"/> z herbem pośrodku pasa (inskrypcja ciągnie się też na bocznej ścianie (prawej ze strony patrzącego).
Plik:Paschkowitz 1455.jpg|5. Herb kanonika Johannesa Paschkowitza - łabędź (na zielonym polu?) -  w środku fryzu (pasa dekoracyjnego) 
</gallery>
Figurę ufundowali w 1470 r. kanonik '''Johannes Paschkowitz'''  (również Paschkowicz, w polskiej literaturze najczęściej nazywany Jan Paszkowicz) oraz prawdopodobnie wrocławski kupiec '''Thomas Prockendorff''' (zm. 1481). Świadczą o tym data (fot. 1) oraz herby (fot. 2 i 3). Ten z heraldycznie prawej strony (fot. 2) to znak używany przez znanego głównie z zamówienia tzw. szafy Paszkowicza (almaria, armaria, szafa na archiwum diecezjalne)  dygnitarza kościoła wrocławskiego. Mamy pewność, bo na wspomnianej szafie znajduje się inskrypcja mówiąca o tym, że Johann Paschkowicz kupił ją w 1455 r. za 35 florenów z funduszy kościelnych<ref name ="inskrypcja">''Anno Domini MCCCCLV Dominus Johannes Paschkowicz canonicus procurator ac magister fabrice ecclesie wratislaviensis hanc almariam comparavit et constant 35 florensis de pecunis ec ecclesie.'' Zastosowane w oryginale abrewiacje zostały uzupełnione.</ref> (fot. 4 i 5), a na środku pasa dekoracyjnego znajduje się pod nią  herb (fot. 5), taki jak na konsoli, na której stoi św. Wincenty (fot. 2). Johannes Paschkowitz pojawia się czasem z von Schwanfeld (Schwan - łabędź jak w herbie). Być może chodzi o miejscowość Schwanfeld w Dolnej Frankonii, mającej podobny herb. Był doktorem obojga praw, a we wrocławskiej kapitule katedralnej pełnił funkcję prokuratora oraz ''magistra fabricae ecclesiae''.  Kanonik będący prokuratorem zarządzał majątkiem kapituły. Prowadził bilanse, wypłacał  kanonikom pensje i dystrybucje chórowe. Magister fabricae ecclesiae opiekował się budynkiem katedry i wszystkimi budowlami na Ostrowie Tumskim. W związku z tym dysponował funduszami kościelnymi. Kanonicy wybierali spośród siebie dwóch magistrów fabricea ecclesie na roczną kadencję. Fundusze kościelne trzymali oni w skarbonie zamykanej na trzy klucze. Dwa posiadali oni, a trzeci - jeden z prałatów. Z funkcjami tymi łączy się zamówienie wspomnianej szafy, a możliwe, że również figury św. Wincentego. Paschkowitz był typowym kościelnym dygnitarzem okresu. Zgromadził wiele dochodowych beneficjów. Oprócz tego, że był kanonikiem katedralnym był nim też w kapitułach świętokrzyskiej i otmuchowskiej. W Nysie miał probostwo, a w Głogowie i Legnicy prebendy altaryjne. Prawdopodobnie jego bratem był proboszcz w Smolcu Mikołaj Paszkowicz. Drugi herb na konsoli pod figurą to Prockendorff. Najpewniej wskazuje on na '''Thomasa von Prockendorffa''' (zm. 1481), kupca, który przeniósł się w w 1456 r. z Legnicy do Wrocławia i z sukcesami kontynuował tu swoje interesy. Świadczy o tym wejście w posiadanie rodzinnej kaplicy w kościele św. Elżbiety, w której ufundował ołtarz<ref>Czechowicz 2008, 160 sugeruje, że nicią łączącą dwóch fundatorów może być sąsiedztwo brata Johannesa Paschkowitza, Mikołaja jako proboszcza w Smolcu z Sośnicą, która miała być własnością Thomasa Prockendorrffa. W posiadanie Sośnicy wszedł jednak dopiero syn Thomasa [[Hans Prockendorff]] już po powstaniu rzeźby św. Wincentego.</ref>.  W 1517 r., jego syn [[Hans Prockendorff]] ufundował do ołtarza [[Podstawa ołtarza Prockendorffów|piaskowcową płytę z reliefem przedstawiającym 15 mężczyzn i 6 kobiet, członków rodziny]]. 

{{Przypisy}}

== Literatura ==
* [[Wrocław - bibliografia|Literatura]]

[[Kategoria:Herby mieszczan wrocławskich]]