Krzyże z Chrystusem z blachy w powiecie gorlickim

Z Silesiacum
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania

Chrystus wycięty z blachy w powiecie gorlickim, w województwie małopolskim.

Bartne (w języku łemkowskim Бортне, Bortne) gm. Sękowa, pow. gorlicki

1.

49°34'07.2"N 21°19'28.1"E

  • 1. Figura krzyż w Bartnem, fot. 2015

    1. Figura krzyż w Bartnem, fot. 2015

  • 2. Ślad po blaszanym Chrystusie, fot. 2015

    2. Ślad po blaszanym Chrystusie, fot. 2015

Bartne, krzyż łemkowski, murowany, ogrodzony drewnianym płotkiem, na którym widać wyraźne ślady po postaci Chrystusa z blachy. Widoczny jest również ślad po blaszanym titulusie (fot. 2015). Charakterystyczne dla łemkowskich figur krzyży z blaszanym Chrystusem w tej części Beskidu Niskiego jest wgłębienie w kształcie sylwetki Ukrzyżowanego. Widać to wyraźnie na tym krzyżu i niżej na dwóch krzyżach w Bodakach Przegoninie. Na cokole data fundacji - 1898. Figura jest wymieniona w wykazie kapliczek i krzyży diecezji tarnowskiej z 1983 r.[U 1], który opisuje ją tak. Bartne, parc. J. Chwalika. Wzniesiona 1898. Kamienna. Z malowanym na blasze wizerunkiem Chrystusa na postumencie [1]. Jak widać na zdjęciu z 2015 r., po blaszanej postaci Jezusa pozostał tylko ślad w postaci wgłębienia. Nie wiadomo, kiedy zniknął z figury Ukrzyżowany, ale stało się to przed 2013 r., gdyż na zdjęciu z tego roku w Google Street View też już go nie ma.

2.

49°33'55.8"N 21°19'37.5"E

  • 1. Figura krzyż w Bartnem, fot. 2015

    1. Figura krzyż w Bartnem, fot. 2015

  • 2. Chrystus z blachy, fot. 2015

    2. Chrystus z blachy, fot. 2015

Bartne, krzyż łemkowski, murowany, ogrodzony drewnianym płotkiem, z blaszaną, charakterystyczną dla okolicy figurą Chrystusa. Słabo widoczne ślady po inskrypcji pisanej cyrylicą. Nad Chrystusem blaszany titulus z napisem cyrylicą ІНЦЮ (Ісус Назарянин, Цар Юдейський) Figura jest wymieniona w wykazie kapliczek i krzyży diecezji tarnowskiej z 1983 r.[U 1], który opisuje ją tak. Bartne, nieopodal cerkwi. Wzniesiona ok. 1900. Kamienna. Z malowanym na blasze wizerunkiem Chrystusa, na ogzymsowanym postumencie[2]. W 2015 r. blaszany Jezus wymagał już odmalowania. Podobnie jak w figurze nr 1, w krzyżu jest wgłębienie w kształcie sylwetki Ukrzyżowanego, w którym umieszczona jest blaszana postać.

3.

49°34'13.6"N 21°19'21.9"E

  • 1. Figura krzyż w Bartnem, fot. 2015

    1. Figura krzyż w Bartnem, fot. 2015

  • 2. Chrystus z blachy, fot. 2015

    2. Chrystus z blachy, fot. 2015

Bartne, kamienny Krzyż łemkowski, z blaszaną, charakterystyczną dla okolicy, niewielką figurą Chrystusa. Na cokole data fundacji krzyża - 1895. Słabo widoczne ślady po inskrypcji pisanej cyrylicą. Odmiennie niż na dwóch pokazanych wyżej figurach w Bartnem, tu nie ma wgłębienia na postać Chrystusa. Figura nie jest wpisana do wykazu kapliczek i krzyży diecezji tarnowskiej z 1983 r.[U 1][3]

Bodaki (w języku łemkowskim Бодаки, Bodaki) gm. Sękowa, pow. gorlicki

1.

49°34'50.5"N 21°18'35.3"E

  • 1. igura krzyż w Bartnem, fot. 2015

    1. igura krzyż w Bartnem, fot. 2015

  • 2. Chrystus z blachy, fot. 2015

    2. Chrystus z blachy, fot. 2015

  • 3. Inskrypcja, fot.2015

    3. Inskrypcja, fot.2015

Bodaki, krzyż przydrożny w części wsi Przegonina. Widoczne wgłębienie jako miejsce na blaszaną figurę Chrystusa (fot. 2015). Na cokole data fundacji - 1900. Inskrypcja cyrylicą jest w części zatarta (można odczytać jej początek - Fundator Stefan ...). Podobnie jak figury 1 i 2 w Bartnem, krzyż ma wgłębienie na blaszaną sylwetkę Chrystusa. Jest także wpisany do wykazu kapliczek i krzyży diecezji tarnowskiej z 1983 r.[U 1], który opisuje ją tak. Bodaki, parc. K. Buczka. Wzniesiona 1900. Kamienna. Z wizerunkiem Chrystusa malowanym na blasze, na ogzymsowanym postumencie[4]. Nie wiadomo, kiedy zniknęła opisana w wykazie postać Jezusa. Widoczny jest też ślad po mszalnym titulusie.

2.

49°35'24.4"N 21°17'39.7"E

  • 1. Cmentarz w Bodakach, fot. 2015

    1. Cmentarz w Bodakach, fot. 2015

  • 2. Cmentarz w Bodakach, Krzyż, fot. 2015

    2. Cmentarz w Bodakach, Krzyż, fot. 2015

  • 3. Ślad w Chrystusie z blachy, fot. 2015

    3. Ślad w Chrystusie z blachy, fot. 2015

Bodaki, K=krzyż na cmentarzu grecko-katolickim w części wsi Przegonina. Widoczne wgłębienie jako miejsce na blaszaną figurę Chrystusa.

3.

49°35'53.6"N 21°15'33.9"E

  • Przydrożny krzyż łemkowski z Chrystusem z blachy w Bodakach Pstrążnem

    1. Drewniany łemkowski krzyż z Chrystusem z blachy w Bodakach Pstrążnem, fot. 2015

  • Przydrożny krzyż łemkowski z Chrystusem z blachy w Bodakach Pstrążnem

    2. Chrystus z blachy na przydrożnym krzyżu w Bodakach Pstrążnem, fot. 2015

Bodaki, krzyż przydrożny w części wsi Pstrążne (fot. 2015). Większość krzyży z blaszanym Chrystusem jest w tej części Łemkowszczyzny murowana. Drewniany jest wyjątkiem. Postać Chrystusa jest niewielka, jak na murowanych krzyżach, a kształtem również nawiązuje do tych z krzyży murowanych.

Lipna gm. Sękowa

49°28'19.6"N 21°20'52.1"E

  • Kapliczka przydrożna, Lipna gm. Sękowa

    1. Domkowa kapliczka przydrożna w Lipnej gm. Sękowa, fot. 2015

  • Chrystus z blachy z łemkowskiego krzyża przydrożnego

    2. Chrystus z blachy z łemkowskiego krzyża przydrożnego, fot. 2015

Lipna. Na bocznej ścianie wewnątrz kapliczki domkowej wisi stara, zardzewiała, wycięta z blachy sylwetka Chrystusa. Lipna to opuszczona łemkowska wieś. Jej mieszkańcy byli grekokatolikami, ale w 1928 przeszli na prawosławie (schizma tylawska). W 1945 r. wyjechali dobrowolnie do ZSRS. Kapliczkę wyremontowali w 1993 r. leśnicy i członkowie lokalnego koła łowieckiego. Figura Chrystusa pochodzi z jednego z nieistniejących już krzyży (fot. 2015).

Ropica Górna gm. Sękowa

49°35'38.7"N 21°14'16.4"E

  • Krzyż przydrożny z blaszanym Jezusem obok figury Matki Boskiej, Ropica Górna

    1. Krzyż przydrożny z blaszanym Chrystusem, Ropica Górna, fot. 2019

  • Krzyż przydrożny z blaszanym Jezusem obok figury Matki Boskiej, Ropica Górna

    2. Krzyż przydrożny i figura Matki Boskiej z Dzieciątkiem, Ropica Górna, fot. 2019

  • Jezus z blachy na przydrożnym krzyżu w Ropicy Górnej gm. Sękowa

    3. Chrystus z blachy na przydrożnym krzyżu w Ropicy Górnej gm. Sękowa, fot. 2019

Ropica Górna, krzyż przydrożny obok figury Matki Boskiej z Dzieciątkiem (fot. 2019). Według Stygmatyzmu Diecezji Tarnowskiej krzyż w tym miejscu został ustawiony na początku XX w. Prawdopodobnie blaszana postać Chrystusa o wysokości 67 cm pochodzi z pierwszego krzyża, gdyż wtedy takie blaszane postacie pojawiły się na terenie zamieszkanym przez Łemków. Z tego samego czasu pochodzi stojąca obok kamienna figura Matki Boskiej z Dzieciątkiem. W latach 80. parcela była własnością P. Przybycienia[5] Drzewce krzyża było wymieniane z powodu zniszczenia spowodowanego upływem czasu. Aktualne (w 2019) pochodzi z 2000 r.

Nowica gm. Uście Gorlickie

49°33'08.9"N 21°11'02.8"E

  • Drewniany krzyż przydrożny z blaszanym Jezusem, Nowica gm. Uście Gorlickie

    1. Krzyż przydrożny z blaszanym Chrystusem, Nowica, fot. 2019

  • Chrystus z blachy na drewnianym, łemkowskim krzyżu przydrożnym w Nowicy

    2. Chrystus z blachy na przydrożnym krzyżu w Nowicy, fot. 2019

  • Chrystus z blachy na drewnianym, łemkowskim krzyżu przydrożnym w Nowicy

    3. Chrystus z blachy na przydrożnym krzyżu w Nowicy, fot. 2019

Nowica, dodatkowa nazwa w języku. łemkowskim Нoвиця, transkrypcja Nowycia, gm. Uście Gorlickie. Chrystus wycięty z blachy na drewnianym krzyżu pojawił się kilka lat temu (fot. 2019) w miejsce innego krzyża. Titulus cyrylicą oraz aureola świadczą, że blaszana postać ma greckokatolicką proweniencję i być może pochodzi ze starego krzyża z innego miejsca. Łemkowskie krzyże z blaszanym Chrystusem w tej części Beskidu Niskiego są głównie murowane, a sama postać Ukrzyżowanego jest niska (do 70 cm) i ma charakterystyczny kształt - patrz krzyże wyżej (Bartne, Bodaki, Ropica). Opisywany Jezus ma 112 cm i pochodzi z drewnianego krzyża. Takie postacie spotkać można w pobliżu, ale już w Beskidzie Sądeckim, w okolicach Muszyny.


Uwagi

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Wykaz obejmuje diecezję tarnowską sprzed jej okrojenia w 1992 r. na rzecz nowo utworzonej diecezji rzeszowskiej oraz oddania dekanatu Baranów Sandomierski diecezji sandomierskiej.

Przypisy

  1. ↑ Kapliczki, figury i krzyże przydrożne na terenie diecezji tarnowskiej: tekst. Red. Rzepa, Jan. Kraków: Kuria Diecezjalna w Tarnowie, 1983, s. 179 poz. 11.
  2. ↑ Kapliczki, figury i krzyże przydrożne na terenie diecezji tarnowskiej: tekst. Red. Rzepa, Jan. Kraków: Kuria Diecezjalna w Tarnowie, 1983, s. 179 poz. 14.
  3. ↑ Kapliczki, figury i krzyże przydrożne na terenie diecezji tarnowskiej: tekst. Red. Rzepa, Jan. Kraków: Kuria Diecezjalna w Tarnowie, 1983, s. 178-180.
  4. ↑ Kapliczki, figury i krzyże przydrożne na terenie diecezji tarnowskiej: tekst. Red. Rzepa, Jan. Kraków: Kuria Diecezjalna w Tarnowie, 1983, s. 179 poz. 15.
  5. ↑ Kapliczki, figury i krzyże przydrożne na terenie diecezji tarnowskiej: tekst. Red. Rzepa, Jan. Kraków: Kuria Diecezjalna w Tarnowie, 1983, s. 181 poz. 1.
Źródło: „http://silesiacum.pl/w/index.php?title=Krzyże_z_Chrystusem_z_blachy_w_powiecie_gorlickim&oldid=3476”