Kolumny Trójcy Świętej w Mielniku i Gorzanowie

Z Silesiacum
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania

Mielnik, wcześniej Melling w gm. Bystrzyca Kłodzka, pow. kłodzki. Przydrożna kolumna Trójcy Świętej w formie nietypowego wariantu Tronu Łaski stoi za wsią przy szosie z Kłodzka do Międzylesia, za jedną z dróg do Gorzanowa (50°20'34.9"N 16°39'44.0"E).

Piaskowcowa figura składa się z kompozytowej kolumny o gładkim trzonie, stojącej na cokole umieszczonym na kostkowym postumencie. W szczycie kamienna tarcza o charakterze promienistej glorii (promienie aureoli metalowe). W dolnej części tarczy Pieta, nad nią krzyż, Gołębica Ducha Świętego, a w zwieńczeniu Bóg Ojciec w obłokach. Całość wieńczył metalowy ażurowy monogram "IHS" w płomieniach, z którego pozostał tylko fragment - fot. 2 z roku 2013.

Figura pochodzi prawdopodobnie z początku XVIII w. Jest przypisywana tzw. warsztatowi lesickiemu. Nietypowe dla Tronu Łaski jest to, że Bóg Ojciec nie trzyma Syna, lecz w miejscu ukrzyżowanego Jezusa znajduje się Pieta. Znane jest przedstawienie nazywane Pietas Domini - Bóg trzyma ciało Chrystusa tuż po zdjęciu z krzyża (np. w oratorium Trójcy Świętej przy kościele Najświętszej Maryi Panny w Gdańsku) - ale kompozycja w Mielniku jest wyjątkowym wariantem Trójcy Świętej - połączeniem Tronu Łaski z Pietą i Pietas Domini.

Podobne ujęcie tematu można zobaczyć jedynie w pobliskim Gorzanowie i jest ono również uważane za dzieło warsztatu lesickiego (fot. 4). Czy pracującemu w nim rzeźbiarzowi należy przypisać pomysł na taką kompilację, do której konieczna była wiedza teologiczna? Być może, ale bardziej prawdopodobny jest udział w pomyśle jakiegoś duchownego. Intencje należy odczytać jako chęć podkreślenia roli Maryi w zbawieniu, ilustrację korelacji pomiędzy macierzyństwem Maryi oraz ofiarą Ojca i Syna. Połączenie Tronu Łaski i Piety łączy dwa aspekty dzieła zbawienia, czyli udziału Trójcy Świętej i Matki Bożej.

Wysoka na niecałe 4 m kolumna z piaskowca składa się z metrowej wysokości prostokątnego, profilowanego i zdobionego płycinami cokołu, na którym stoi dwumetrowa kolumna właściwa i 75-centymetrowe zwieńczenie. Na zwieńczeniu płaskorzeźba Trójcy Świętej. Bóg Ojciec trzyma krzyż otoczony glorią promienistą, przed którym Pieta. Na piersiach Boga Ojca Gołębica. Z tyłu inskrypcja: GEEHRT UND / GEPREIST SEI GOT / VATER [oko opatrzności] SOHN / HEILIGER / GEIST.