Stary Wrocław

Z Silesiacum
Wersja z dnia 10:23, 13 sie 2025 autorstwa Michał Zalewski (dyskusja | edycje)
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania


Stary Wrocław
Zobacz też: Stary Wrocław - fotografie i Wrocław fotografie

  • Zaginiony nagrobek Piotra Własta (zm. 1153) i jego żony Marii powstały ok. 1270 r. w opactwie św. Wincentego na Ołbinie; rys. z XVIII w.
    Zaginiony nagrobek Piotra Własta (zm. 1153) i jego żony Marii powstały ok. 1270 r. w opactwie św. Wincentego na Ołbinie; rys. z XVIII w.
  • Pieczęć wielka Rady na dokumencie z 1292 r.; wizerunek św. Jana Chrzciciela w otoczeniu miejskich symboli architektonicznych - podwójnych murów z furtami i wieżami oraz wyłaniającego się zza nich szczytu kościoła; w otoku napis SIGILLUM CIVITATIS WRATISLAVIE.
    Pieczęć wielka Rady na dokumencie z 1292 r.; wizerunek św. Jana Chrzciciela w otoczeniu miejskich symboli architektonicznych - podwójnych murów z furtami i wieżami oraz wyłaniającego się zza nich szczytu kościoła; w otoku napis SIGILLUM CIVITATIS WRATISLAVIE.
  • Płyta z z przedstawieniem kobiety i mężczyzny (MNWr) ok. 1380. (fot, 2023). Pochodzi z kamienicy nr 30 przy wrocławskim Rynku. Niegdyś tzw. Stary Ratusz lub Pod Polskim Królem czy Pod Królem Augustem, dziś symboliczna świątynia współczesności (McDonald’s). Kim oni są? "Zachowany fragment z rzeźbionymi półfigurami stanowił zapewne dolne zamknięcie otworu okiennego, jakby jego iluzjonistyczne przedłużenie. Para młodych ludzi wychyla się z okna, opierając się wygodnie o parapet i spoglądając na znajdującą się poniżej ulice i plac. W ich eleganckich gestach można dostrzec pewne rysy dworskości (Kaczmarek 1999)." Koncepcje były różne. Po prostu mieszczańska para, może para w momencie zaślubin. Hipoteza, że kamienica w III ćwierci XIV w. została adaptowana na siedzibę pobytową władców oraz dla starostów królewskich wiąże się z domniemaniem, że to młodzi król Wacław IV Luksemburski oraz jego żona Joanna Bawarska, a jeżeli nie oni to może osoby z ich orszaku - dworzanin, dwórka?
    Płyta z z przedstawieniem kobiety i mężczyzny (MNWr) ok. 1380. (fot, 2023). Pochodzi z kamienicy nr 30 przy wrocławskim Rynku. Niegdyś tzw. Stary Ratusz lub Pod Polskim Królem czy Pod Królem Augustem, dziś symboliczna świątynia współczesności (McDonald’s). Kim oni są? "Zachowany fragment z rzeźbionymi półfigurami stanowił zapewne dolne zamknięcie otworu okiennego, jakby jego iluzjonistyczne przedłużenie. Para młodych ludzi wychyla się z okna, opierając się wygodnie o parapet i spoglądając na znajdującą się poniżej ulice i plac. W ich eleganckich gestach można dostrzec pewne rysy dworskości (Kaczmarek 1999)." Koncepcje były różne. Po prostu mieszczańska para, może para w momencie zaślubin. Hipoteza, że kamienica w III ćwierci XIV w. została adaptowana na siedzibę pobytową władców oraz dla starostów królewskich wiąże się z domniemaniem, że to młodzi król Wacław IV Luksemburski oraz jego żona Joanna Bawarska, a jeżeli nie oni to może osoby z ich orszaku - dworzanin, dwórka?
  • Zygmunt Luksemburski nadaje lenno arcybiskupowi Trewiru, elektorowi Ottonowi z Ziegenhain w czasie Sejmu Rzeszy we Wrocławiu w 1420 r.; w tle egzekucja skazańców, buntowników wrocławskich z roku 1418. Reichstag we Wrocławiu odbył się podczas pobytu tu Zygmunta od początku stycznia do początku kwietnia 1420 r. Z kroniki Eberharda Windecke (lata 40. XV w.).
    Zygmunt Luksemburski nadaje lenno arcybiskupowi Trewiru, elektorowi Ottonowi z Ziegenhain w czasie Sejmu Rzeszy we Wrocławiu w 1420 r.; w tle egzekucja skazańców, buntowników wrocławskich z roku 1418. Reichstag we Wrocławiu odbył się podczas pobytu tu Zygmunta od początku stycznia do początku kwietnia 1420 r. Z kroniki Eberharda Windecke (lata 40. XV w.).
  • Rajca Dawid Jentsch i ławnik Wawrzyniec Heugel w roku 1488[1]

    Rajca Dawid Jentsch i ławnik Wawrzyniec Heugel w roku 1488[1]

  • Rajcy wrocławscy wg rysunku z XV w. (rysunku z lewej)

    Rajcy wrocławscy wg rysunku z XV w. (rysunku z lewej)

  • Herb Wrocławia według oryginalnej miniatury w dokumencie cesarskim z 10 lipca 1530 roku, zatwierdzającym dyplom herbowy z 12 lutego 1530 r.
    Herb Wrocławia według oryginalnej miniatury w dokumencie cesarskim z 10 lipca 1530 roku, zatwierdzającym dyplom herbowy z 12 lutego 1530 r.
  • Ostatnia Wieczerza, 1537; portret zbiorowy patrycjuszy wrocławskich ukazanych jako uczestnicy Ostatniej Wieczerzy; Jezus - Jakub Boner, wśród apostołów Hans Rybisch, Hans Metzler, Albrecht Sauermann.
    Ostatnia Wieczerza, 1537; portret zbiorowy patrycjuszy wrocławskich ukazanych jako uczestnicy Ostatniej Wieczerzy; Jezus - Jakub Boner, wśród apostołów Hans Rybisch, Hans Metzler, Albrecht Sauermann.
  • Matthäus Merian, panoramowa Wrocławia, 1650

    Matthäus Merian, panoramowa Wrocławia, 1650

  • Rada Wrocławia podczas obrad w 1688; Georg Scholtz Młodszy

    Rada Wrocławia podczas obrad w 1688; Georg Scholtz Młodszy

  • Fragment epitafium zmarłej w 1689 r. podczas porodu 19-letniej Elżbiety Zuzanny, żony pastora Georga Teubnera, czyli po prostu Eli Raczyńskiej, chyba z Leszna (tam przed Wrocławiem pracował Teubner). Pastor miał potem jeszcze trzy żony, zmarł w 1735 r. i też ma epitafium w kościele św. Elżbiety.
    Fragment epitafium zmarłej w 1689 r. podczas porodu 19-letniej Elżbiety Zuzanny, żony pastora Georga Teubnera, czyli po prostu Eli Raczyńskiej, chyba z Leszna (tam przed Wrocławiem pracował Teubner). Pastor miał potem jeszcze trzy żony, zmarł w 1735 r. i też ma epitafium w kościele św. Elżbiety.
  • Wróblowe Wzgórze (Sperlinberg) - dziś w obrębie placu Uniwersyteckiego; widok sprzed 1727 od południa: po lewej Stajnie Królewskie, po prawej Brama Cesarska i część zachodniego skrzydła Zamku, między nimi domy mieszczańskie.

    Wróblowe Wzgórze (Sperlinberg) - dziś w obrębie placu Uniwersyteckiego; widok sprzed 1727 od południa: po lewej Stajnie Królewskie, po prawej Brama Cesarska i część zachodniego skrzydła Zamku, między nimi domy mieszczańskie.

  • Klasztor i kościół św. Doroty na rysunku Friedricha Bernharda Wernera; stan na rok 1730

    Klasztor i kościół św. Doroty na rysunku Friedricha Bernharda Wernera; stan na rok 1730

  • Port i magazyny kupieckie na Kępie Mieszczańskiej, 1760 lub niedługo po

    Port i magazyny kupieckie na Kępie Mieszczańskiej, 1760 lub niedługo po

  • Kolegiata św. Krzyża, Sierociniec, kościół św. św. Piotra i Pawła oraz pomnik św. Jana Nepomucena od południa, 1760 lub niedługo po

    Kolegiata św. Krzyża, Sierociniec, kościół św. św. Piotra i Pawła oraz pomnik św. Jana Nepomucena od południa, 1760 lub niedługo po

  • Odra od wschodu z Ostrowem Tumskim oraz fragmentami Nowego i Starego Miasta, 1760 lub niedługo po

    Odra od wschodu z Ostrowem Tumskim oraz fragmentami Nowego i Starego Miasta, 1760 lub niedługo po

  • Widok Ostrowa Tumskiego i Wyspy Piaskowej we Wrocławiu, 1760 lub po 1760 r.

    Widok Ostrowa Tumskiego i Wyspy Piaskowej we Wrocławiu, 1760 lub po 1760 r.

  • Plac Nankiera od wschodu, 1760 lub po 1760 r.

    Plac Nankiera od wschodu, 1760 lub po 1760 r.

  • Plac Nankiera na XVIII-wiecznym miedziorycie (wg rys. F. B. Wernera)

    Plac Nankiera na XVIII-wiecznym miedziorycie (wg rys. F. B. Wernera)

  • Widok ratusza od zachodu z wartownią i Targiem Rybnym oraz wschodnią częścią placu południowego Rynku, 1760 lub po 1760 r.

    Widok ratusza od zachodu z wartownią i Targiem Rybnym oraz wschodnią częścią placu południowego Rynku, 1760 lub po 1760 r.

  • Rynek, strona Targu Łakoci (Naschmarkt-Seite). Nazwa pochodziła od towarów sprzedawanych po tej stronie rynku (towary spożywcze, owoce, tłuszcze). 1760 lub niedługo po.

    Rynek, strona Targu Łakoci (Naschmarkt-Seite). Nazwa pochodziła od towarów sprzedawanych po tej stronie rynku (towary spożywcze, owoce, tłuszcze). 1760 lub niedługo po.

  • Widok placu południowego Rynku we Wrocławiu od zachodu, 1760 lub po 1760 r.

    Widok placu południowego Rynku we Wrocławiu od zachodu, 1760 lub po 1760 r.

  • Widok placu zachodniego Rynku zwanego Targiem Wełny we Wrocławiu od południa, 1760 lub po 1760 r.

    Widok placu zachodniego Rynku zwanego Targiem Wełny we Wrocławiu od południa, 1760 lub po 1760 r.

  • Widok placu wschodniego Rynku we Wrocławiu od południa, 1760 lub po 1760 r.

    Widok placu wschodniego Rynku we Wrocławiu od południa, 1760 lub po 1760 r.

  • Plac Solny od północy, 1760 lub po 1760 r.

    Plac Solny od północy, 1760 lub po 1760 r.

  • Uniwersytet, 1760 lub niedługo po

    Uniwersytet, 1760 lub niedługo po

  • Kościół św. Marii Magdaleny we Wrocławiu od północnego zachodu, 1760 lub po 1760 r.

    Kościół św. Marii Magdaleny we Wrocławiu od północnego zachodu, 1760 lub po 1760 r.

  • Pałac królewski i klasztor oo. Kapucynów Mniejszych we Wrocławiu od południa, 1760 lub niedługo po

    Pałac królewski i klasztor oo. Kapucynów Mniejszych we Wrocławiu od południa, 1760 lub niedługo po

  • Pałac Hatzfeldów od południa, po 1774 r.

    Pałac Hatzfeldów od południa, po 1774 r.

  • Uniwersytet Wrocławski od północy i tak zwany Długi Most przez Odrę, ok. 1800 r.

    Uniwersytet Wrocławski od północy i tak zwany Długi Most przez Odrę, ok. 1800 r.

  • Bieg o futro; miedzioryt z 1734 r.

    Bieg o futro; miedzioryt z 1734 r.

  • Bieg po futro; miedzioryt z 1802 r.

    Bieg po futro; miedzioryt z 1802 r.

  • Wyścig kobiet o futro

    Wyścig kobiet o futro

  • ul. Świdnicka, rys. Hans Mützel, 1828

    ul. Świdnicka, rys. Hans Mützel, 1828

  • ul. Łaciarska (Altbussergasse) w kierunku północnym, rys. Henryk Mützel, 1827

    ul. Łaciarska (Altbussergasse) w kierunku północnym, rys. Henryk Mützel, 1827

  • Dom parafialny przy ul. Łaciarskiej, rys. 1824; tzw. dom Oswalda Straubingera

    Dom parafialny przy ul. Łaciarskiej, rys. 1824; tzw. dom Oswalda Straubingera

  • Kaplica św. Materna na dawnym przykościelnym cmentarzu kościoła św. Elżbiety. Jej dolna część to było ossuarium na kości wydobywane przy kolejnych pochówkach w kościele i na przykościelnym cmentarzu; rozebrana w 1848 r.
    Kaplica św. Materna na dawnym przykościelnym cmentarzu kościoła św. Elżbiety. Jej dolna część to było ossuarium na kości wydobywane przy kolejnych pochówkach w kościele i na przykościelnym cmentarzu; rozebrana w 1848 r.
  • Panorana Wrocławia ok. 1830 r. z wieży kościoła pw. Świętego Krzyża; Maximilian von Grossmann

    Panorana Wrocławia ok. 1830 r. z wieży kościoła pw. Świętego Krzyża; Maximilian von Grossmann

  • Transport jeńców austriackich na Dworcu Świebodzkim we Wrocławiu w 1866; obraz Adolfa Dresslera z 1868 r.

    Transport jeńców austriackich na Dworcu Świebodzkim we Wrocławiu w 1866; obraz Adolfa Dresslera z 1868 r.

  • Der Seitenbeutel in Breslau

    Zaułek Sakwowy we Wrocławiu; obraz Adolfa Dresslera, ok 1880 r.

  • Dom parafialny przy ul. Łaciarskiej, rys. 1887

    Dom parafialny przy ul. Łaciarskiej, rys. 1887

  • Róg Łaciarskiej i św. Marii Magdaleny; budynek parafialny; widoczna kapliczka Foyta; rys. 1829

    Róg Łaciarskiej i św. Marii Magdaleny; budynek parafialny; widoczna kapliczka Foyta; rys. 1829

  • Były dom na Schweidnitzerstraße 8 (róg Schloßohle), siedziba firmy Th. Lichtenberg; obraz autorstwa Paula Linke, ok. 1900

    Były dom na Schweidnitzerstraße 8 (róg Schloßohle), siedziba firmy Th. Lichtenberg; obraz autorstwa Paula Linke, ok. 1900

  • Projekt zabudowy Lessingplatz (plac Powstańców Warszawy) z pocz. XX w. (Richard Plüddemann); miał tu powstać Nowy Ratusz miasta.

    Projekt zabudowy Lessingplatz (plac Powstańców Warszawy) z pocz. XX w. (Richard Plüddemann); miał tu powstać Nowy Ratusz miasta.

  • Wojszyce; "Dom wiejski w Wojszycach" rysunek Theodora Blätterbauera z 1885 r.

    Wojszyce; "Dom wiejski w Wojszycach" rysunek Theodora Blätterbauera z 1885 r.

  • Stary przytułek przy Höfchenstraße (Zielińskiego); przytułek powstał w 1872 r.; rysunek z I dziesięciolecia XX w.

    Stary przytułek przy Höfchenstraße (Zielińskiego); przytułek powstał w 1872 r.; rysunek z I dziesięciolecia XX w.

  • Wizja wyglądu ul. Świdnickiej; Hans Jessen w 1941 r.

    Wizja wyglądu ul. Świdnickiej; Hans Jessen w 1941 r.

  • Budowa lotniska wzdłuż Kaiserstraße (Plac Grunwaldzki) w kwietniu 1945 r.; rys. Paul Rose

    Budowa lotniska wzdłuż Kaiserstraße (Plac Grunwaldzki) w kwietniu 1945 r.; rys. Paul Rose

Mapy, plany

  • Wrocław przed najazdem mongolskim w 1241 r.

    Wrocław przed najazdem mongolskim w 1241 r.

  • Wrocław ok. 1300 r.

    Wrocław ok. 1300 r.

  • Wrocław pod koniec XV w.

    Wrocław pod koniec XV w.

  • Plan Wrocławia Weihnerów, 1562

    Plan Wrocławia Weihnerów, 1562

  • Wrocław ok. 1750 r. (Friedrich Bernhard Wernher)

    Wrocław ok. 1750 r. (Friedrich Bernhard Wernher)

Przypisy

  1. ↑ Widoczna na obrazku data 1408 to najpewniej wynik zatarcia dolnej części ósemki. Ernst Kloss, Die Schlesische Buchmalerei des Mittelalters, Berlin: 1942, s. 259, zastanawia się między rokiem 1488 a 1499. Bardziej prawdopodobny jest rok 1488, gdyż obaj patrycjusze zasiadali wówczas w ratuszu. Jentsch był w tym roku zastępcą seniora rady, a Heugel szóstym ławnikiem. Na początku lat 90. Wawrzyniec Heugel zniknął z władz miasta (ostatni raz zasiadał w ławie w 1493 r.), pomimo że żył do roku 1513. Dawid Jentsch był o wiele aktywniejszym "samorządowcem", zajmował też wyższe stanowiska. W roku śmierci (1499) był ławnikiem.
Źródło: „https://silesiacum.pl/w/index.php?title=Stary_Wrocław&oldid=26659”