Kapliczka z rzeźbą św. Jana Nepomucena przy ul. Józefa Piłsudskiego w Radomsku
W Radomsku na ul. Józefa Piłsudskiego, w przerwie między zabudową (pomiędzy budynkami 51 i 53), praktycznie naprzeciwko Komendy Policji znajduje się murowana kapliczka z rzeźbą św. Jana Nepomucena. Powstała w 1866 r., co potwierdza data na frontonie kapliczki. Ryt został zrekonstruowany podczas powojennego remontu, przed którym był już niewidoczny. Niegdyś data ta była też na odwrocie metalowego krzyża w zwieńczeniu. Wewnątrz drewniana rzeźba św. Jana Nepomucena. Nie ma informacji na temat wieku ani twórcy. Należy jednak przypuszczać, że powstała równolegle z kapliczką, prawdopodobnie przeznaczona do niej. Stylem figura nawiązuje do baroku. Można ją zaliczyć do rzeźb określanych jako barok ludowy, co nie oznacza wykonania przez ludowego twórcę, ale przez lokalny (prowincjonalny) warsztat. Barok ludowy to pojęcie odnoszące się dzieł rzeźbiarskich, których twórcy wzorowali się na rzeźbie barokowej, pozostając poza nurtem sztuki stylowej. Często były to lokalne (prowincjonalne) warsztaty rzemieślnicze, niepodążające za aktualnymi tendencjami. Ludowy nie oznacza tu wykonania przez klasycznego ludowego twórcę, ale przez rzemieślnika, czyli osobę korzystającą z dorobku warsztatowego poprzedników. Termin dotyczy rzeźb powstających w XIX wieku i we wczesnych początkach wieku XX.
Św. Jan Nepomucen ma wiele zadań i patronatów, ale głównym jest dbanie o "gospodarkę wodną" i dlatego jego figury stawiano często w pobliżu cieków wodnych czy mostów. Aktualnie w pobliżu nie widać wody, ale w przeszłości kapliczkę obiegały dwie odnogi strugi, biorącej początek na łąkach za torami i uchodzącej do Radomki. Przy kapliczce znajdował się drewniany mostek. Współcześnie teren jest podniesiony i cieki wodne zanikły. Święty Jan Nepomucen trzyma w rękach wyraźnie niepasujący do figury duży drewniany krzyż. To pochodna burzliwych dziejów figury. Była dwukrotnie kradziona, czy raczej padała ofiarą wandalizmu, bo wrzucano ją do Radomki. Krążyła też kiedyś legenda, że w środku rzeźby jest skarb (złoto). Skończyło się to tym, że jeden ze złodziei próbował go odszukać. Pomiędzy trzecim a czwartym guzikiem sutanny widać ślad po tych próbach - przecięcie (fot. 1).
Nad stawem w Parku Świętojańskim w Radomsku znajduje się jeszcze jeden św. Jan Nepomucen. To wolno stojąca figura z 1831 r.
| Publikacja - 2021 r. |
| Aktualizacja - 2021 r. |
