Pieta z Brzegu
Pieta z Brzegu to unikalna figura przedstawiająca Matkę Boską trzymającą zakrwawionego Jezusa, znajdująca się w jednym z bocznych ołtarzy kościoła Podwyższenia Krzyża Świętego w Brzegu. Została odnowiona po latach spędzonych na strychu i ponownie wystawiona do publicznego oglądania. Jest to prawdopodobnie jedyna tego typu figura w środkowej Europie, co czyni ją bardzo cennym zabytkiem.
Figura jest wykonana z drzewa lipowego. Postać Maryi to właściwie drewniany stelaż z zawiasami, które pozwalają pozować rzeźbę w różne układy. Co jakiś czas zmieniane są szaty Matki Bożej. Również ciało Jezusa można niemal dowolnie układać. W ten sposób cała figura ożywa i może przybierać różne formy. Figury takie były obnoszone podczas uroczystości religijnych, ubierane w różne stroje, w zależności od okresu i święta, były wykorzystywane podczas misteriów.
Romuald Nowak, brzeski historyk sztuki z Muzeum Narodowego we Wrocławiu, przeprowadził poszukiwania podobnych przedstawień Matki Boskiej i Jezusa w naszej części kontynentu, ale bezskutecznie. Niezwykłość Piety z Brzegu polega też na tym, że przedstawia Maryję i zakrwawionego Jezusa niezwykle realistycznie, co jest obce kulturowo tej części Europy. Maryja ma tutaj czarne włosy, podczas gdy w naszym kręgu kulturowym zwykle miała je jasne.
Licząca około 250 lat Pieta przywędrowała do Brzegu prawdopodobnie z jezuitami, którzy w połowie XVIII wieku ufundowali barokową świątynię. Takie marionetkowe rzeźby były popularne w południowych Włoszech i w Hiszpanii w XVIII wieku. Nie wiadomo, kiedy trafiła na strych plebanii. Dopiero w 1999 roku proboszcz parafii św. Krzyża pokazał Pietę odnawiającemu barokowe malowidła konserwatorowi Jerzemu Czajorowi, który właściwie ocenił rzeźbę. Po jego śmierci konserwacji figury podjęła się Alina Radzimowska z Pracowni Konserwacji Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu.
Uroczyste odsłonięcie odnowionej Piety odbyło się we wrześniu 2004 r. Matka Boska była ubrana w szaty uszyte przez panią Radzimowską na podstawie źródeł wrocławskiego Muzeum Narodowego. Trzy metry tafty poświęconej na ubranie kosztowało ponad 500 zł. Na głowie Maryja ma perukę i koronę, którą udało się zrekonstruować na podstawie znalezionych resztek.
-
Pieta w 2014 r.
-
Pieta w 2023 r.
-
Pieta z Brzegu; stelaż
