Kamienne krzyże w Rudzicy

Rudzica, pow. lubański. Niewielki krzyż (70x39) po wewnętrznej stronie muru cmentarza kościelnego w Rudzicy (kościół pw. św. Katarzyny) pow. lubański.

Opisywany w czasach niemieckich jako krzyż osoby wyłączonej ze wspólnoty wiernych i pochowanej osobno - w niepoświęconej ziemi (pod murem, za murem czy w ogóle poza wsią). Taki krzyż wskazywał hańbiące miejsce pochówku, odległe od ośrodka modlitw pomagających skrócić czyściec (kościoła, a najlepiej ołtarza) i był ostrzeżeniem dla żyjących przed podobnym losem. Jednocześnie był też czymś w rodzaju pomocy wielkiemu grzesznikowi czy osobie zmarłej nagle, gdyż swoją odrębnością prowokował do modlitwy za tę konkretnie osobę, co skutkowało skróceniem jej czyścowych mąk. Nie wiadomo, czy ten przekaz o "krzyżu wykluczonego" jest oparty na ogólnej obserwacji zwyczajów związanych ze śmiercią i pochówkiem, czy też na zachowanej przez przedwojennych mieszkańców pamięci o konkretnym przypadku. Nie wiadomo też, kiedy pojawił się w murze cmentarnym.

Jak wszystkie kamienne krzyże na Śląsku przez pewien czas (II poł. XX w. i początek XXI) uważany był za tzw. krzyż pokutny. Nie miało to w rzeczywistości podstaw.

Literatura

• Schi M. Pfaffendorf Kr. Lauban. Die Heimat. Beilage des Neuen Görlitzer Anzeigers, Nr 47, 1932, s. 185.
• Wojtucki Daniel. Zabójstwo i pojednanie - kamienne krzyże na Górnych Łużycach. Cz. 2. Powiat lubański. Szkice Górnołużyckie Tom XI-XII, 2006, s. 23.