Kapliczka domkowa w podkrakowskim Zwierzyńcu

Do 1909 r. Zwierzyniec był podkrakowską wsią. Wtedy włączono go do miasta. W tym czasie wybudowano niewielkie ekskluzywne osiedle urzędnicze nazywając je, od wezwania zwierzynieckiego kościoła parafialnego, Salwator. Powstało wzdłuż drogi biegnącej od klasztoru Norbertanek do Kościoła Najświętszego Salwatora i dalej do salwatorskiego cmentarza. Na jej skrzyżowaniu z drogą idącą z Krakowa stała murowana kapliczka domkowa.

Widać ją na obrazie Seweryna Bieszczada z 1886 r. zatytułowanym Wesele na Salwatorze (fot. 1). Zdjęcie, prawdopodobnie z 1909 r. (fot. 2), uchwyciło to miejsce na chwilę przed włączaniem do Krakowa i wspomnianą budową osiedla. Droga do kościoła otrzymała nazwę ul. Błogosławionej Gertrudy (dziś już Świętej Gertrudy). Wkrótce w domu widocznym po lewej stronie ulicy Błogosławionej Gertrudy powstała Gospoda pod Motylkami (1912) prowadzona przez Agnieszkę Pobudkiewicz. Nazwa wzięła się od malowanych na suficie motyli. Ściany zdobiły sceny z odpustu Emaus, pochodu Lajkonika, widok kopca Kościuszki. Wejście do miasta nie przysłużyło się kapliczce. W 1925 r. staranował ją samochód ciężarowy i destrukt przeniesiono pod mur ogrodu klasztornego norbertanek, od strony ul. Księcia Józefa. Niedługo w miejscu kapliczki zbudowano nawiązujący do niej wyglądem kiosk spożywczy. Widoczny na zdjęciu nr 3 to jego kolejna wersja z 1991 r. Przez wiele lat był zamknięty. Ok. 2009 r. powstał w nim księgarenka, a teraz (2022) jest kwiaciarnia.

Nie wiadomo kiedy powstała kapliczka. Być może w kształcie widocznym na obrazie Bieszczada, niedługo przed nim - pewnie nie przed XIX wiekiem. Wcześniej mógł być krzyż. Nie zachowała się informacja o intencji. Krąży ustny przekaz, że w w początkach XX w. w kapliczce była rzeźba Chrystusa Frasobliwego.

• 

  1. Seweryn Bieszczad, Wesele na Salwatorze, 1886

• 

  2. Kapliczka w Zwierzyńcu ok. 1909 r.

• 

  3. Salwator październik 2022 r.