Słownik

Z Silesiacum
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania
  • Institor, bogaty kramarz, Reichkrämer.
  • Kopiariusze - księgi zbierające (kopie) dokumentów skierowanych do jednego adresata.
  • Landwójt, Landvogt (lantfójt, langwójt, lądwójt, lentwójt), z łaciny advocatus provincialis - urzędnik książęcy o kompetencjach sądowych na określonym terytorium. Specyficznie na Dolnych Łużycach landwójt był też swoistym namiestnikiem, zwłaszcza w czasach księcia Bolka II Małego. Landwójt to też później obieralny urzędnik władz miejskich, będący zastępcą wójta lub starosty na mocy przywileju lokacyjnego miasta na prawie magdeburskim.
  • Pisarz krajowy, pisarz ziemski, ladnschreiber, protonotariusz - najwyższy urzędnik kancelarii ziemskiej (księstwa), nieraz nazywany też kanclerzem. On najpewniej dysponował pieczęcią książęcą, on też kontrasigillował z zasady każdy wystawiany dokument swym prywatnym sygnetem. Dotyczyło to także przypadków zatwierdzania książęcą pieczęcią starych dokumentów (Jurek, Landbuch II, s. XI; Klemenski, Bolko, s. 379).
  • Pisarz dworski, notarii curiae, Hofschreiber - mogło być ich jednocześnie kilku (księstwo świdnickie Bolka II); stał niżej od pisarza krajowego, ale podział ról jest trudny do rozpoznania (Jurek, Landbuch II, s. XX; Klemenski, Bolko, s. 383)
  • Regesty - księgi notujące dokumenty wychodzące z danej kancelarii; zawierają krótkie streszczenie dokumentu; urzędy mające charakter instytucji zaufania publicznego, przyjmowały też wpisy czynności osób trzecich zdziałanych przed urzędem oraz akty sporządzone poza urzędem (instytucja oblaty). We Wrocławiu zostały zaprowadzone wraz z przejściem księstwa pod bezpośrednie władztwo królów Czech i wprowadzeniem czeskich starostów (1336).
  • Sędzia dworski - sądził według prawa niemieckiego (Klemenski, Bolko, s. 387)
  • Sędzia nadworny - sądził według prawa polskiego (Klemenski, Bolko, s. 387). Czuda, Zaude (od sąd, sud) nazywany po prostu „iudicium polonicum". Pozostałość dawnych sądów kasztelańskich. Zniesione w księstwie wrocławskim przez Jana Luksemburskiego 7 stycznia 1337. (Goerlitz, Verfassung, s. 33).
  • Sukiennice - dom kupców, Kaufhaus, domus mercatorium, mercatorium, venditorium.

Rzemieślnicy w Radzie

Od przywrócenia w 1439 r. przez króla Albrechta I ordynacji Rady ustanowionej przez Karola IV czyli rocznej kadencji 8 radnych i 11 ławników ustalała się zasada, że 2 ostatnie miejsca w Radzie i ławie obejmowali członkowie cechów. Król sam mianował w 1439 r. rajców, w tym jako 7. kuśnierza Mikołaja ze Świdnicy (Nicolausa Sweidnicz) i 8. słodownika Nicolausa Ticze.