Wizyta 1372

Ostani pobyt Karola IV we Wrocławiu miał miejsce w 1372 r. między 9 stycznia a 17 marca. W świcie cesarza byli obecni elektor arcybiskup Moguncji Jan z Ligny, arcybiskup praski Jan Očko z Vlašimi, biskupi Ołomuńca, Naumburga i Spiry, książęta: brzeski - Ludwik (Roztropny), cieszyński - Przemko I (Noszak), niemodliński - Henryk I, oleśnicki - Konrad II (Siwy), opolski - Władysław Opolczyk, legnicki - Ruprecht I oraz ziębicki - Henryk, a także szereg innych śląskich i czeskich dostojników. W tamtym czasie władcę zajmował projekt małżeństwa jego najmłodszego syna Zygmunta z Marią, córką króla Ludwika Węgierskiego, mający na celu zapewnienie jego domowi zdobycia korony świętego Stefana. W związku z tym prowadzono intensywne negocjacje między dworem w Budzie a zamkiem we Wrocławiu (na miejscu dzisiejszego uniwersytetu), gdzie cesarz się zatrzymał, jednak ich sukces nastąpił dopiero później.

Tu warto omówić krótko kwestę wpadkową, ale ciekawą. Otóż, jak wyżej napisałem, cesarzowi towarzyszył książę ziębicki Henryk. Jedyną osobą pasującą do wzmiankowanej postaci wśród ziębickich Piastów jest młodszy syn zmarłego w 1358 r. księcia Mikołaja i Agnieszki z Lichtenburga. Formalną władzę w niewielkim księstwie objął starszy brak Bolko III (zm. 1410), a Henryka przeznaczono do kariery duchownej. Kanonikiem kapituły św. Krzyża był już prawdopodobnie jako kilkulatek, a gdy w 1460 r. papież Innocenty VI zgadza się na objęcie też kanonii w kapitule katedralnej, ma przypuszczalnie ok. 10 lat (Jasiński 2007, 335-337). Szczątkowe informacje o późniejszym życiu pochodzą z zapisu w Kronice książąt polskich. Henryk został członkiem zakonu krzyżackiego. Zmarł w Prusach, podczas pokuty, którą odbywał po swoim odejściu z zakonu, gdyż przez pewien czas, po zrzuceniu habitu, wędrował po świecie. Nie wiadomo, kiedy ta śmierć nastąpiła. Rodowód Piastów śląskich podaje zakres dat od 8 VIII 1366 r. do 1386 r. Data 8 VIII 1366 r. to ostatnie znane Rodowodowi wystąpienie księcia Henryka w źródłach (Jasiński 2007, 337). Informacja o uczestnictwie w orszaku cesarza zimą 1372 r. we Wrocławiu przesuwa jego potencjalną śmierć do lata 1372 r. Według wyliczeń Jasińskiego miał wtedy między 26 a 30 lat. Bardzo więc prawdopodobne, że pobyt we Wrocławiu był elementem wspomnianych w Kronice książąt polskich wojaży "po świecie", na które urwał się z zakonu ziębicki Piast. Jak by nie było, należy zakres wątpliwości co do daty jego śmierci poważnie skrócić. Gdyby nawet od razu z Wrocławia pojechał do Prus, gdzie nałożono na niego pokutę, w czasie której zmarł, to stało się to najwcześniej latem 1372 r. Należy zauważyć, że obecny też we Wrocławiu książę brzeski Ludwik (zm. 1398) wziął udział w letniej rajzie tego roku przeciwko Litwinom (Paravicini 1989, 149), dowodzonej przez wielkiego mistrza krzyżackiego Winrycha von Kniprode. Krzyżowcy zdobyli i zniszczyli Widukty, Erjagołę nad Dubissą, Gojzew nad Niemnem, Giełażynę nad Niewiażą, Posztowo nad Niemnem i inne mniejsze miejscowości. Można postawić tezę, że książęta porozumieli się we Wrocławiu co do wspólnej wyprawy do Prus. To już domysł, ale przesunięcie zakresu daty śmierci pomiędzy lato 1272 r. i rok 1386 jest niezbędne, ze wskazaniem, że nastąpiła ona w II poł. 1372 r. lub niewiele później.