Mikołaj Krebel
Nicolaus Crebil, legnicki rajca i ławnik żyjący w II poł. XIV i w początkach XVI stulecia. Najstarszy znany protoplasta rodziny Krebilów[1], późniejszej patrycjuszowskiej rodziny wrocławskiej.
W 1378 r.[2] był alodialnym właścicielem (Allodbesitz, Allod)[3] w Bobrowie (Boberau) koło Legnicy[4][5]. W 1388 r. został jednym z 8 ławników i od tego czasu pełni przez wiele lat funkcje w radzie i ławie aż do 1408 r. Działał w okresie gdy samorząd Legnicy był już w pełni ukształtowany. Podstawowe znacznie miał tu przywilej księcia Wacława I (Wenzel I) wydany miastu 31 stycznia 1353 r., w którym nadał prawo wyboru rajców i ławników. Od tej pory w Środę Popielcową każdego roku ustępujący rajcy wybierali rajców mających urzędować w następnym roku.
| Rok[7] | Imię[8] | Funkcja | Miejsce[9] | Uwagi |
|---|---|---|---|---|
| 1388 | Nicclos | ławnik | 8 | |
| 1390 | Nicolaus | ławnik | 7 | |
| 1391 | Niclas | ławnik | 6 | |
| 1392 | Nicclos | ławnik | 5 | |
| 1394 | Nicolas | rajca | 3 | Trzeci rajca był jednocześnie wójtem czyli przewodniczył ławie. Łączył w ten sposób kolegia rady i ławy. |
| Nicols | ławnik | 1 | Jako wójt pełnił w ławie funkcję niegdysiejszego wójta dziedzicznego czyli był sędzią (Stadtrichter). | |
| 1396 | Nicclos | ławnik | 3 | |
| 1397 | Nicolaus | rajca | 2 | |
| 1400 | Niclos | ławnik | 3 | |
| 1405 | Nicolaus | rajca | 3 | Tak jak w 1394. |
| Nicclos | ławnik | 1 | Wójt miejski, tak jak w 1394. | |
| 1407 | Nicclos | ławnik | 3 | |
| 1408 | Nicolaus | rajca | 3 | Tak jak w 1394 i 1405. |
| Nicclos | ławnik | 1 | Wójt miejski, Stadtrichter tak jak w 1394 i 1405. |
Jest ławnikiem jeszcze w latach 1389 (Nicolaus Crebil), 1391 (Niclas Crebil), 1392 (Nicclos Crebil), 1400 (Niclos Crebil). Rajcą jest w roku 1394 (Nicolas Crebil) i 1397 (Nicolaus Crebil).
Nazwisko Crebil pojawia się ponownie w Radzie i Ławie w latach 1405, 1407, i 1408. W 1405 r. w spisie rajców jest na trzecim miejscu Nicolaus Crebil, a na pierwszym miejscu w Ławie jest Nicclos Crebil. W 1407 r. Nicclos Crebil jest ławnikiem (trzeci na liście). W 1408 r. ponownie Nicolaus Crebil jest radnym (trzeci), a Nicclos Crebil pierwszym ławnikiem. Na tej podstawie Pusch stwierdza, że w 1405 r. wśród ławników pojawia się Nicolaus Crebil młodszy i w niektórych latach zasiada we władzach miasta razem z ojcem. Spostrzeżenia te stały się też podstawą do stwierdzenia, że Nicolaus Crebil starszy zasiadał w radzie ostatni raz w 1408 r.[5] Przyjrzenie się katalogom prowadzi do wniosków, że takie wyniki analizy Katalogu członów rady i ławy są błędne.
Przypisy
- ↑ Nazwisko zapisywane było w najróżniejszy sposób. Crebil, Crevil Crebel, Knebil, Krebil, Kribel, Kriebel.
- ↑ W tym samym roku w spisie radnych Legnicy pojawia się Petsche Crebil (Schirrmacher, s. 487. Jujeczka, Kupeć, s. 141). Jest radnym tylko w tym roku i nie ma o nim innych informacji. Należy przyjąć, że to krewny. Może ojciec Nicolausa i tym samym byłby starszym o pokolenie znanym członkiem rodziny ale możliwe też, że to brat lub kuzyn. Informacja o Petsche oznacza, że rodzina była już prawdopodobnie zakorzeniona w księstwie legnickimi bo Nicolaus nie był jej jedynym przedstawicielem.
- ↑ Własność alodialna czyli pełna własność ziemi nieobciążona żadnymi ciężarami i ograniczeniami feudalnymi w przeciwieństwie do lenna czy chłopskiego dziedzictwa.
- ↑ Stein, s. 187,188.
- ↑ 5,0 5,1 Pusch 2, s. 413.
- ↑ Dane dotyczące zasiadania w radzie i w ławie z zestawień zamieszczonych w Schirrmacher, s. 483-494 oraz Jueczka, Kupeć s. 121-254.
- ↑ Roczna kadencja nie pokrywała się z rokiem kalendarzowym lecz zmieniała się w okolicach Środy Popielcowej. Dlatego pojawia się też datowanie łamane - 1388/1389 itd.
- ↑ jego nazwisko zapisywane jest Crebil ale imię różnie
- ↑ Miejsce w hierarchii związane było ze stażem i odzwierciedlało pozycję, znaczenie osoby. Wiązało się też z pełnieniem pewnych stanowisk przypisanych do zajmowanego miejsca w radzie.
Na podstawie
- Jujeczka Stanisław, Kupeć krzysztof. Urzędnicy miejscy Legnicy do 1740/1741 roku. Toruń: 2012.
- Pusch Oskar. Die Breslauer Rats- und Stadtgeschlechter in der Zeit von 1241 bis 1741. Band 2. Dortmund: 1987.
- Sammter Ascher. Chronik von Liegnitz. Liegnitz: 1861.
- Schirrmacher Friedrich Wilhelm. Urkunden-Buch der Stadt Liegnitz und ihres Weichbildes bis zum Jahre 1455. Liegnitz: 1866
- Stein Rudolf. Der Rat und die Ratsgeschlechter des Alten Breslau. Würzburg: 1963.
