Krzyże w Pełcznicy: Różnice pomiędzy wersjami
Nie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Pełcznica grupa ukrzyżowania a.jpeg|thumb|left| | [[Plik:Pełcznica grupa ukrzyżowania a.jpeg|thumb|left|400px|1. Rokokowa Grupa Ukrzyżowania (fot. 2017)]] | ||
[[Plik:Pełcznica Chrystus z blachy na Chmielów w 2013.jpg|thumb|right|400px|2. Krzyże przy drodze na Chmielów (fot. 2013)]] | [[Plik:Pełcznica Chrystus z blachy na Chmielów w 2013.jpg|thumb|right|400px|2. Krzyże przy drodze na Chmielów (fot. 2013)]] | ||
<div style="float: right;">[[Plik:Information icon.svg|left|16px]] ''[[Pełcznica|Zobacz artykuły o innych obiektach w Pełcznicy]]''</div> | <div style="float: right;">[[Plik:Information icon.svg|left|16px]] ''[[Pełcznica|Zobacz artykuły o innych obiektach w Pełcznicy]]''</div> | ||
| Linia 7: | Linia 7: | ||
W liczącej niewiele ponad 300 mieszkańców Pełcznicy (przed II wojną światową w 1937 r. - 512<ref>Kurt Degen, ''Die Bau- und Kunstdenkmäler des Landkreises Breslau'', Frankfurt, Weidlich, 1965 s. 209 (zestawienie dotyczy inwentaryzacji przeprowadzonej w latach 1936-1937)</ref>) znajduje się kilkanaście kapliczek i krzyży, w tym [[Kapliczki w Pełcznicy koło Kątów Wrocławskich|4 kapliczki domkowe]], co nawet w wyróżniających się pod względem liczby takich obiektów na tle pozostałej części powiatu wrocławskiego okolicach Kątów Wrocławskich jest ewenementem. Charakterystyczne jest też, że nowe krzyże i kapliczki spotykane są rzadko. | W liczącej niewiele ponad 300 mieszkańców Pełcznicy (przed II wojną światową w 1937 r. - 512<ref>Kurt Degen, ''Die Bau- und Kunstdenkmäler des Landkreises Breslau'', Frankfurt, Weidlich, 1965 s. 209 (zestawienie dotyczy inwentaryzacji przeprowadzonej w latach 1936-1937)</ref>) znajduje się kilkanaście kapliczek i krzyży, w tym [[Kapliczki w Pełcznicy koło Kątów Wrocławskich|4 kapliczki domkowe]], co nawet w wyróżniających się pod względem liczby takich obiektów na tle pozostałej części powiatu wrocławskiego okolicach Kątów Wrocławskich jest ewenementem. Charakterystyczne jest też, że nowe krzyże i kapliczki spotykane są rzadko. | ||
Najstarszym zachowanym krzyżem w Pełcznicy jest murowana figura przydrożna na zachodnim krańcu wsi przed domem nr 64 (nr 17 według przedwojennej numeracji, należącym w latach 30. XX w. do rodziny Kuhnert<ref>Kurt Degen, ''Die Bau- und Kunstdenkmäler des Landkreises Breslau'', Frankfurt, Weidlich, 1965 s. 213-214 (zestawienie dotyczy inwentaryzacji przeprowadzonej w latach 1936-1937)</ref>) (fot. 2). Wykonana z piaskowca rokokowa grupa ukrzyżowania z Maryją, św. Janem Apostołem i św. Marią Magdaleną (fot. 1 i 3) pochodzi z 1817 r., kiedy to została ufundowana przez Jossepha Carla Urbana. Rzeźby umieszczone są na wysokim, dwustrefowym, zdobionym postumencie z inskrypcją, w górnej strefie brzmiącą: Ich dancke es meinen Gott das er mir so viel Glick und Segen gegeben hat das ich diese Wiertschaft erbaut. W dolnej części: Dencke dran o Mensch was Gott der Sohn hat für uns gedan. Dieses Kreutz hat erbauth Joseph Carl Urban 1817. Częściowo zasłonięta drzewem figura ma wysokość 4,25 m. | Najstarszym zachowanym krzyżem w Pełcznicy jest murowana figura przydrożna na zachodnim krańcu wsi przed domem nr 64 (nr 17 według przedwojennej numeracji, należącym w latach 30. XX w. do rodziny Kuhnert<ref>Kurt Degen, ''Die Bau- und Kunstdenkmäler des Landkreises Breslau'', Frankfurt, Weidlich, 1965 s. 213-214 (zestawienie dotyczy inwentaryzacji przeprowadzonej w latach 1936-1937)</ref>) (fot. 2). Wykonana z piaskowca rokokowa grupa ukrzyżowania z Maryją, św. Janem Apostołem i św. Marią Magdaleną (fot. 1 i 3) pochodzi z 1817 r., kiedy to została ufundowana przez Jossepha Carla Urbana. Rzeźby umieszczone są na wysokim, dwustrefowym, zdobionym postumencie z inskrypcją, w górnej strefie brzmiącą: Ich dancke es meinen Gott das er mir so viel Glick und Segen gegeben hat das ich diese Wiertschaft erbaut. W dolnej części: ''Dencke dran o Mensch was Gott der Sohn hat für uns gedan. Dieses Kreutz hat erbauth Joseph Carl Urban 1817.'' Częściowo zasłonięta drzewem figura ma wysokość 4,25 m. | ||
Pozostałe krzyże we wsi to wysokie drewniane konstrukcje z [[Krzyże z Chrystusem wyciętym z blachy|Chrystusem wyciętym z blachy]]. Tego typu krzyże były bardzo charakterystyczne dla całego Śląska i pochodzą z początku XX w. (wiele z lat 20. i 30.). Po II wojnie światowej zadbali o nie przybyli po wojnie nowi mieszkańcy wsi. Jeden z krzyży znajduje się kilkadziesiąt metrów za rokokową figurą opisaną wyżej, za wsią, na rozjeździe głównej drogi w kierunku Środy Śląskiej i Kostomłotów (fot. 4,5 i 6). | Pozostałe krzyże we wsi to wysokie drewniane konstrukcje z [[Krzyże z Chrystusem wyciętym z blachy|Chrystusem wyciętym z blachy]]. Tego typu krzyże były bardzo charakterystyczne dla całego Śląska i pochodzą z początku XX w. (wiele z lat 20. i 30.). Po II wojnie światowej zadbali o nie przybyli po wojnie nowi mieszkańcy wsi. Jeden z krzyży znajduje się kilkadziesiąt metrów za rokokową figurą opisaną wyżej, za wsią, na rozjeździe głównej drogi w kierunku Środy Śląskiej i Kostomłotów (fot. 4,5 i 6). | ||
Kolejny stoi przed domem w ogrodzie posesji 41 (fot. 6). W 1994 r. właściciel domu wymienił zniszczone już mocno drewniane ramiona krzyża i odnowił malowanego na blasze Ukrzyżowanego. W 2015 r. zdecydował się na wymianę blaszanego Chrystusa na typową postać ze sztucznego tworzywa (fot. 7). Na szczęście | Kolejny stoi przed domem w ogrodzie posesji 41 (fot. 6). W 1994 r. właściciel domu wymienił zniszczone już mocno drewniane ramiona krzyża i odnowił malowanego na blasze Ukrzyżowanego. W 2015 r. zdecydował się na wymianę blaszanego Chrystusa na typową postać ze sztucznego tworzywa (fot. 7). Na szczęście wycięta z blachy postać zachowała się. | ||
Następny krzyż z Chrystusem wyciętym z blachy znajduje się przed domem nr 35 na południe od kościoła (fot. | Następny krzyż z Chrystusem wyciętym z blachy znajduje się przed domem nr 35 na południe od kościoła (fot. 8,9). | ||
Przy drewnianym krzyżu krzyu stojącym na pónocnym wyjeździe ze wsi (w kieunku Chmielowa)i jeszcze jeden przy drodze ze wsi na północ w kierunku Chmielowa (fot. 8). Przy tym ostatnim niedawno ustawiono nowy krzyż murowany (fot. 2). | |||
Stojący do niedawna na wschodnim krańcu wsi, przy rozjeździe dróg na Kąty Wrocławskie i Wszemiłowice, drewniany krzyż różnił się od pozostałych brakiem charakterystycznego daszku nad Chrystusem. Blaszana postać Ukrzyżowanego była na nim większa, a niżej znajdowała się, również wycięta z blachy, Matka Boska Bolesna przebita siedmioma mieczami boleści (fot. 9). W jego miejsce postawiono nowoczesny krzyż murowany (fot. 10) identyczny jak przy drodze do Chmielowa, ale z figurą Ukrzyżowanego. | Stojący do niedawna na wschodnim krańcu wsi, przy rozjeździe dróg na Kąty Wrocławskie i Wszemiłowice, drewniany krzyż różnił się od pozostałych brakiem charakterystycznego daszku nad Chrystusem. Blaszana postać Ukrzyżowanego była na nim większa, a niżej znajdowała się, również wycięta z blachy, Matka Boska Bolesna przebita siedmioma mieczami boleści (fot. 9). W jego miejsce postawiono nowoczesny krzyż murowany (fot. 10) identyczny jak przy drodze do Chmielowa, ale z figurą Ukrzyżowanego. | ||
| Linia 23: | Linia 25: | ||
Plik:Pełcznica 41 Chrystus z blachy.jpg|alt=Drewniany krzyż przy domu 41 w Pełcznicy|6. Krzyż z Chrystusem z blachy, Pełcznica 41 (fot. 2012) | Plik:Pełcznica 41 Chrystus z blachy.jpg|alt=Drewniany krzyż przy domu 41 w Pełcznicy|6. Krzyż z Chrystusem z blachy, Pełcznica 41 (fot. 2012) | ||
Plik:Pełcznica 41.jpg|alt=Drewniany krzyże, Pełcznica 41|7. Krzyż przy domu 41 w Pełcznicy w 2017 r. | Plik:Pełcznica 41.jpg|alt=Drewniany krzyże, Pełcznica 41|7. Krzyż przy domu 41 w Pełcznicy w 2017 r. | ||
Plik:Pełcznica 35 Chrystus z blachy.jpg|alt=Drewniany krzyż przy posesji 35 w Pełcznicy|8. Krzyż przy posesji 35, Pełcznica (fot. 2017) | |||
Plik:Pełcznica.jpg|alt=Chrystus z blachy na krzyżu przydrożnym w Pełcznicy|9. Chrystus z blachy na krzyżu przy posesji 35, Pełcznica (fot. 2017) | |||
|4. Krzyż drewniany przy posesji 41 (fot. 2012) | |4. Krzyż drewniany przy posesji 41 (fot. 2012) | ||
|5. Krzyż drewniany przy posesji 35 (fot. 2012) | |5. Krzyż drewniany przy posesji 35 (fot. 2012) | ||
| Linia 34: | Linia 38: | ||
* Kurt Degen, ''Die Bau- und Kunstdenkmäler des Landkreises Breslau'', Frankfurt, Weidlich, 1965 s. 213-214 (zestawienie dotyczy inwentaryzacji przeprowadzonej w latach 1936-1937) | * Kurt Degen, ''Die Bau- und Kunstdenkmäler des Landkreises Breslau'', Frankfurt, Weidlich, 1965 s. 213-214 (zestawienie dotyczy inwentaryzacji przeprowadzonej w latach 1936-1937) | ||
* ''Katalog zabytków sztuki w Polsce, Tom IV Zeszyt 2 Sobótka, Kąty Wrocławskie i okolice'', Warszawa 1991, s. 78 | * ''Katalog zabytków sztuki w Polsce, Tom IV Zeszyt 2 Sobótka, Kąty Wrocławskie i okolice'', Warszawa 1991, s. 78 | ||
{{Publikacja|2012|2017}} | |||
[[Kategoria:Powiat wrocławski|Pełcznica]] | |||
[[Kategoria:Rokokowe figury|Pełcznica]] | |||
[[Kategoria:Kapliczki z I poł. XIX w.|Pełcznica]] | |||
[[Kategoria:Krzyże z Chrystusem z blachy w powiecie wrocławskim|Pełcznica]] | |||
[[Kategoria:Grupa Ukrzyżowania|Pełcznica]] | |||
[[Kategoria:Matka Boża|Pełcznica]] | |||
[[Kategoria:Święta Maria Magdalena|Pełcznica]] | |||
[[Kategoria:Święty Jan Ewangelista|Pełcznica]] | |||
[[Kategoria:Boża Męka|Pełcznica]] | |||
Wersja z 23:57, 24 maj 2021
Pełcznica (niem. Polsnitz, od 1937 Brückenfelde) gmina Kąty Wrocławskie, powiat wrocławski.
W liczącej niewiele ponad 300 mieszkańców Pełcznicy (przed II wojną światową w 1937 r. - 512[1]) znajduje się kilkanaście kapliczek i krzyży, w tym 4 kapliczki domkowe, co nawet w wyróżniających się pod względem liczby takich obiektów na tle pozostałej części powiatu wrocławskiego okolicach Kątów Wrocławskich jest ewenementem. Charakterystyczne jest też, że nowe krzyże i kapliczki spotykane są rzadko.
Najstarszym zachowanym krzyżem w Pełcznicy jest murowana figura przydrożna na zachodnim krańcu wsi przed domem nr 64 (nr 17 według przedwojennej numeracji, należącym w latach 30. XX w. do rodziny Kuhnert[2]) (fot. 2). Wykonana z piaskowca rokokowa grupa ukrzyżowania z Maryją, św. Janem Apostołem i św. Marią Magdaleną (fot. 1 i 3) pochodzi z 1817 r., kiedy to została ufundowana przez Jossepha Carla Urbana. Rzeźby umieszczone są na wysokim, dwustrefowym, zdobionym postumencie z inskrypcją, w górnej strefie brzmiącą: Ich dancke es meinen Gott das er mir so viel Glick und Segen gegeben hat das ich diese Wiertschaft erbaut. W dolnej części: Dencke dran o Mensch was Gott der Sohn hat für uns gedan. Dieses Kreutz hat erbauth Joseph Carl Urban 1817. Częściowo zasłonięta drzewem figura ma wysokość 4,25 m.
Pozostałe krzyże we wsi to wysokie drewniane konstrukcje z Chrystusem wyciętym z blachy. Tego typu krzyże były bardzo charakterystyczne dla całego Śląska i pochodzą z początku XX w. (wiele z lat 20. i 30.). Po II wojnie światowej zadbali o nie przybyli po wojnie nowi mieszkańcy wsi. Jeden z krzyży znajduje się kilkadziesiąt metrów za rokokową figurą opisaną wyżej, za wsią, na rozjeździe głównej drogi w kierunku Środy Śląskiej i Kostomłotów (fot. 4,5 i 6).
Kolejny stoi przed domem w ogrodzie posesji 41 (fot. 6). W 1994 r. właściciel domu wymienił zniszczone już mocno drewniane ramiona krzyża i odnowił malowanego na blasze Ukrzyżowanego. W 2015 r. zdecydował się na wymianę blaszanego Chrystusa na typową postać ze sztucznego tworzywa (fot. 7). Na szczęście wycięta z blachy postać zachowała się.
Następny krzyż z Chrystusem wyciętym z blachy znajduje się przed domem nr 35 na południe od kościoła (fot. 8,9).
Przy drewnianym krzyżu krzyu stojącym na pónocnym wyjeździe ze wsi (w kieunku Chmielowa)i jeszcze jeden przy drodze ze wsi na północ w kierunku Chmielowa (fot. 8). Przy tym ostatnim niedawno ustawiono nowy krzyż murowany (fot. 2).
Stojący do niedawna na wschodnim krańcu wsi, przy rozjeździe dróg na Kąty Wrocławskie i Wszemiłowice, drewniany krzyż różnił się od pozostałych brakiem charakterystycznego daszku nad Chrystusem. Blaszana postać Ukrzyżowanego była na nim większa, a niżej znajdowała się, również wycięta z blachy, Matka Boska Bolesna przebita siedmioma mieczami boleści (fot. 9). W jego miejsce postawiono nowoczesny krzyż murowany (fot. 10) identyczny jak przy drodze do Chmielowa, ale z figurą Ukrzyżowanego.
-
3. Rokokowa figura z 1817 r. (fot. 2012)
-
4. Przydrożny krzyż drewniany przy rozjeździe Środa Śląska/Kostomłoty (fot. 2017)
-
5. Chrystus z blachy, Pełcznica (fot. 2017)
-
5. Chrystus z blachy, krzyż przydrożny w Pełcznicy (fot. 2017)
-
6. Krzyż z Chrystusem z blachy, Pełcznica 41 (fot. 2012)
-
7. Krzyż przy domu 41 w Pełcznicy w 2017 r.
-
8. Krzyż przy posesji 35, Pełcznica (fot. 2017)
-
9. Chrystus z blachy na krzyżu przy posesji 35, Pełcznica (fot. 2017)
Przypisy
- ↑ Kurt Degen, Die Bau- und Kunstdenkmäler des Landkreises Breslau, Frankfurt, Weidlich, 1965 s. 209 (zestawienie dotyczy inwentaryzacji przeprowadzonej w latach 1936-1937)
- ↑ Kurt Degen, Die Bau- und Kunstdenkmäler des Landkreises Breslau, Frankfurt, Weidlich, 1965 s. 213-214 (zestawienie dotyczy inwentaryzacji przeprowadzonej w latach 1936-1937)
Bibliografia
- Kurt Degen, Die Bau- und Kunstdenkmäler des Landkreises Breslau, Frankfurt, Weidlich, 1965 s. 213-214 (zestawienie dotyczy inwentaryzacji przeprowadzonej w latach 1936-1937)
- Katalog zabytków sztuki w Polsce, Tom IV Zeszyt 2 Sobótka, Kąty Wrocławskie i okolice, Warszawa 1991, s. 78
| Publikacja - 2012 r. |
| Aktualizacja - 2017 r. |
