Almanach śląski: Różnice pomiędzy wersjami

Z Silesiacum
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania
Nie podano opisu zmian
Linia 1: Linia 1:
== Marka jako jednostka obrachunkowa ==
== Marka jako jednostka obrachunkowa ==
'''Marka''' w średniowieczu była nie tylko jednostką wagi i wartości, ale również jednostką obrachunkową używaną w systemach monetarnych. Służyła do określania wartości transakcji handlowych i rozliczeń finansowych, nawet jeśli fizycznie nie istniała moneta o takiej wartości. Używano jej do wyrażania wartości w księgach rachunkowych i dokumentach. Była miarą  ułatwiająca handel i rozliczenia. Marka była  podzielona na mniejsze jednostki, takie jak solidy, fenigi czy halerze. Dokładne przeliczenia różniły się w zależności od regionu i okresu.
'''Marka''', grzywna w średniowieczu była nie tylko jednostką wagi i wartości, ale również jednostką obrachunkową używaną w systemach monetarnych. Służyła do określania wartości transakcji handlowych i rozliczeń finansowych, nawet jeśli fizycznie nie istniała moneta o takiej wartości. Używano jej do wyrażania wartości w księgach rachunkowych i dokumentach. Była miarą  ułatwiająca handel i rozliczenia. Marka była  dzielona na mniejsze jednostki, takie jak solidy, fenigi czy halerze. Dokładne przeliczenia różniły się w zależności od regionu i okresu.


W różnych regionach marka mogła być dzielona na różne ilości mniejszych jednostek. Przykładowe przeliczenia to:
W różnych regionach marka mogła być dzielona na różne ilości mniejszych jednostek. W Wrocławiu stosowano rachubę polską czyli grzywnę (markę) dzielono na 48 groszy. Z racji przynależności do Korony Czeskiej i tym samym silnych związków z Czechami posługiwano się też grzywną praską gdzie marka to 60 groszy. Pojawiała się dla niej nazwa "duża" lub "wielka" marka.


{| class="wikitable"
|+ Marka obrachunkowa
|-
! Czechy !! Wrocław
|-
| 1 marka = 20 szylingów || 1 marka = 16 szylingów
|-
| 1 szyling = 12 fenigów || 1 szyling = 12 fenigów
|-
| 1 fenig = 1 halerz || 1 fenig = 2 halerze
|-
|1 marka = 20 × 12 × 1 = 240 halerzy || 1 marka = 16 × 12 × 2 = 384 halerze
|}


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|+ Marka obrachunkowa w systemie groszowym
|+ Marka obrachunkowa w systemie groszowym
|-
|-
! Czechy !! Wrocław
! Wrocław !! Praga
|-
|-
| 1 marka = 20 groszy || 1 marka = 16 groszy
| 1 marka = 48 groszy || 1 marka = 60 groszy
|-
|-
| 1 grosz = 12 halerzy || 1 grosz = 12 halerzy
| 1 grosz = 12 fenigów (denarów) || 1 grosz = 12 fenigów (denarów)
|-
| 1 fenig = 2 halerze  || 1 fenig = 2 halerze
|-
|-
|1 marka = 20 × 12 × 1 = 240 halerzy || 1 marka = 16 × 12 = 192 halerze
|1 marka = 576 fenigów || 1 marka = 720 fenigów
|}
|}
Czyli '''marka wrocławska''' to 48 groszy = 576 fenigów = 1152 halerzy
'''Marka praska''' (nazywana we Wrocławiu dużą) to 60 groszy = 720 fenigów = 1 440 halerzy
Różnice wynikają z odmiennej wagi marki (grzywny) jako jednostki masy. Praska to 253,14 g, a polska (krakowska) to wrocławska 196,4358 g.


grzywna praska - 253,14 g<br>
grzywna wrocławska - 196,4358 g


== Portal kościoła św. Jana Ewangelisty w Paczkowie ==
== Portal kościoła św. Jana Ewangelisty w Paczkowie ==

Wersja z 13:04, 31 paź 2024

Marka jako jednostka obrachunkowa

Marka, grzywna w średniowieczu była nie tylko jednostką wagi i wartości, ale również jednostką obrachunkową używaną w systemach monetarnych. Służyła do określania wartości transakcji handlowych i rozliczeń finansowych, nawet jeśli fizycznie nie istniała moneta o takiej wartości. Używano jej do wyrażania wartości w księgach rachunkowych i dokumentach. Była miarą ułatwiająca handel i rozliczenia. Marka była dzielona na mniejsze jednostki, takie jak solidy, fenigi czy halerze. Dokładne przeliczenia różniły się w zależności od regionu i okresu.

W różnych regionach marka mogła być dzielona na różne ilości mniejszych jednostek. W Wrocławiu stosowano rachubę polską czyli grzywnę (markę) dzielono na 48 groszy. Z racji przynależności do Korony Czeskiej i tym samym silnych związków z Czechami posługiwano się też grzywną praską gdzie marka to 60 groszy. Pojawiała się dla niej nazwa "duża" lub "wielka" marka.


Marka obrachunkowa w systemie groszowym
Wrocław Praga
1 marka = 48 groszy 1 marka = 60 groszy
1 grosz = 12 fenigów (denarów) 1 grosz = 12 fenigów (denarów)
1 fenig = 2 halerze 1 fenig = 2 halerze
1 marka = 576 fenigów 1 marka = 720 fenigów

Czyli marka wrocławska to 48 groszy = 576 fenigów = 1152 halerzy

Marka praska (nazywana we Wrocławiu dużą) to 60 groszy = 720 fenigów = 1 440 halerzy

Różnice wynikają z odmiennej wagi marki (grzywny) jako jednostki masy. Praska to 253,14 g, a polska (krakowska) to wrocławska 196,4358 g.


Portal kościoła św. Jana Ewangelisty w Paczkowie

Gotycki portal główny paczkowskiej fary. II poł. XIV w. Herb fundatora Przecława z Pogorzeli, biskupa wrocławskiego. Panowie z Pogorzeli to jeden z możniejszych lokalnych śląskich rodów polskiego wczesnego średniowiecza. Używali pięknych imion rodowych - Wyszeniega, Racława, Przecław, Mroczko, Zbrosław, Budziwoj, ale już o dziadku biskupa Przecława kasztelanie Ryczna, palatynie opolskim Mroczku, współczesny mu rocznik kapituły poznańskiej pisze "jakiś Niemiec". Być może któryś z Pogorzelów towarzyszył Bolesławowi Wysokiemu na wygnaniu, gdyż po jego powrocie do Polski rodzina cieszyła się wielkimi łaskami księcia. Zachodni (niemiecki) jest również herb, który mogli przywieźć z tych wojaży. Herb Pogorzela to polski Grzymała, a jako że już w czasach wspomnianego Mroczka (poł. XIII w.) wielkopolscy Grzymalici nie przyznawali się do wspólnoty rodowej ze śląskimi herbownymi, to wspólny herb musiał być bardzo stary i rzeczywiście może został przywieziony z niemieckiego wygnania śląskich Piastów.

Pieczęć majestatyczna Jerzego z Podiebradów

W środku czeski lew, śląski orzeł z prawej strony (heraldycznej), lew luksemburski z lewej, orzeł morawski u góry i dolnołużycki wół u dołu. W otoku napis: * dei * gratia * rex * bohemie. Jerzy z Kunštátu i Podiebradów (6/23 IV 1420 - 22 III 1471), król Czech od 1458 r. Utrakwista, narodowy król czeski. Nieuznawany przez Wrocław.