Wizyty Karola IV we Wrocławiu: Różnice pomiędzy wersjami

Z Silesiacum
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania
(Utworzono nową stronę "'''Wizyty Karola IV Luksemburskiego we Wrocławiu.''' * 1341 IX (1, 13; 2; 87) * 1342 I (2, 87) * 1342 V (1, 13-14) * 1342 VI (2, 87) Być może to jedna dłuższa wizyta maj czerwiec. Był już 6 maja, więc może dwie. * 1343 X Zjazd z Kazimierzem IV. Byli również biskup praski Arnošt z Pardubic oraz biskup wrocławski Przecław z Pogorzeli (2, 87). * 1344 XII Z Janem Luksemburskim w drodze na wyprawę krzyżową przeciw Litwinom. * 1345 IV Po uwolnieniu s…")
 
Nie podano opisu zmian
Linia 5: Linia 5:
* 1342 V (1, 13-14)
* 1342 V (1, 13-14)
* 1342 VI (2, 87) Być może to jedna dłuższa wizyta maj czerwiec. Był już 6 maja, więc może dwie.  
* 1342 VI (2, 87) Być może to jedna dłuższa wizyta maj czerwiec. Był już 6 maja, więc może dwie.  
* 1343 X Zjazd z Kazimierzem IV. Byli również biskup praski Arnošt z Pardubic oraz biskup wrocławski Przecław z Pogorzeli (2, 87).  
* 1343 X Zjazd z Kazimierzem III. Byli również biskup praski Arnošt z Pardubic oraz biskup wrocławski Przecław z Pogorzeli (2, 87).  
* 1344 XII Z Janem Luksemburskim w drodze na wyprawę krzyżową przeciw Litwinom.  
* 1344 XII Z Janem Luksemburskim w drodze na wyprawę krzyżową przeciw Litwinom.  
* 1345 IV Po uwolnieniu się z uwięzienia w Kaliszu (1, 14; 2, 88)
* 1345 IV Po uwolnieniu się z uwięzienia w Kaliszu (1, 14; 2, 88)
Linia 11: Linia 11:
Jako król Czech
Jako król Czech
* 1348 XI 7-24. Pierwsza wizyta jako króla Czech i Niemiec. Karol IV wykorzystał swój czternastodniowy pobyt do istotnej zmiany w konstytucji miasta: zniósł wprowadzoną przez swojego ojca procedurę wyboru 32 dożywotnich radnych, spośród których 8 na zmianę pełniło rządy, i przywrócił starą praktykę corocznej odnowy rady miejskiej. Skłoniły go do tego kroku skargi na nepotyzm i niewystarczającą kontrolę finansową. Już w poprzednim roku i teraz, na wiosnę, ostrzegał radę w tej sprawie kilkakrotnie, ale teraz przekonał się osobiście o panującej niegospodarności w zarządzaniu. Zatem zlikwidował dożywotnią urzędniczą radę i przywrócił wybór 8 radnych, którzy mieli pełnić obowiązki przez rok, zgodnie z dawną praktyką. W trakcie tego pobytu zawarty został też traktat z Polską - pokój namysłowski (1, 15; 2, 88).
* 1348 XI 7-24. Pierwsza wizyta jako króla Czech i Niemiec. Karol IV wykorzystał swój czternastodniowy pobyt do istotnej zmiany w konstytucji miasta: zniósł wprowadzoną przez swojego ojca procedurę wyboru 32 dożywotnich radnych, spośród których 8 na zmianę pełniło rządy, i przywrócił starą praktykę corocznej odnowy rady miejskiej. Skłoniły go do tego kroku skargi na nepotyzm i niewystarczającą kontrolę finansową. Już w poprzednim roku i teraz, na wiosnę, ostrzegał radę w tej sprawie kilkakrotnie, ale teraz przekonał się osobiście o panującej niegospodarności w zarządzaniu. Zatem zlikwidował dożywotnią urzędniczą radę i przywrócił wybór 8 radnych, którzy mieli pełnić obowiązki przez rok, zgodnie z dawną praktyką. W trakcie tego pobytu zawarty został też traktat z Polską - pokój namysłowski (1, 15; 2, 88).
* 1351 X 7 - pocz. XII  Królowi towarzyszyła żona Anna Wittelsbach. W trakcie doszło do spotkania z Kazimierzem IV. Istotne negocjacje z Polską dotyczące przyłączenia biskupstwa wrocławskiego, które dotąd podlegało arcybiskupowi gnieźnieńskiemu, do Czech. Obecni byli też arcybiskup gnieźnieński, książęta Bolesław z Brzegu, Konrad z Oleśnicy, Kazimierz z Cieszyna, Bolko z Opola, Bolko ze Świdnicy oraz Wacław z Legnicy. Mimo osobistych rozmów obu królów z udziałem arcybiskupa gnieźnieńskiego,  nie porozumiano się.  Niemiecki autor z w końcu XIX w. wskazuje tu zwłaszcza na "opór wciąż przeważająco polskiego duchowieństwa wrocławskiego przeciwko oderwaniu od Polski"<ref name="Fink">Fink Erich, ''Geschichte der landesherrlichen Besuche in Breslau'', Breslau 1897, s. 16.</ref>. Dla polskiego króla i towarzyszącego mu zwierzchnika polskiej prowincji kościelnej Jarosława z Bogorii i Skotnik mógł to być argument w rozmowach ale nie mogli się zgodzić na propozycje króla Czech ze względów pryncypialnych.  "Mieszczanie patrzyli z dużą nieufnością na obecność polskich przybyszów, podejrzewając ukartowaną grę między nimi, a duchowieństwem, mającą na celu powrót księstwa do Polski. Ukrywana niechęć jeszcze bardziej się zaostrzyła, gdy Karol IV nagle zachorował, krótko po tym jak w obecności swoich gości położył kamień węgielny pod klasztor augustianów-eremitów i przyległy [[Herby na prezbiterium kościoła św. Stanisława, św. Doroty i św. Wacława we Wrocławiu|kościół św. Doroty]] na działce podarowanej przez dwóch mieszkańców przy Bramie Świdnickiej. Wśród wrocławian nie brakowało głosów oskarżających duchowieństwo o spowodowanie choroby króla<ref name="Fink"/>."  Wrocławskie księgi rachunkowe pokazują wydatki miasta w zawiązku z pobytem króla. Utrzymanie stajni kosztowało na paszę 400 marek srebra. Wydatki na uhonorowanie książąt 51 marek 8 skojców. Ubrania i inne przedmioty, w tym poduszka do łóżka królowej, zostały zaksięgowane na 209 marek 16 skojców. (1, 16-17; 2, 89)
* 1351 X 7 - pocz. XII  Królowi towarzyszyła żona Anna Wittelsbach. W trakcie doszło do spotkania z Kazimierzem III. Istotne negocjacje z Polską dotyczące przyłączenia biskupstwa wrocławskiego, które dotąd podlegało arcybiskupowi gnieźnieńskiemu, do Czech. Obecni byli też arcybiskup gnieźnieński, książęta Bolesław z Brzegu, Konrad z Oleśnicy, Kazimierz z Cieszyna, Bolko z Opola, Bolko ze Świdnicy oraz Wacław z Legnicy. Mimo osobistych rozmów obu królów z udziałem arcybiskupa gnieźnieńskiego,  nie porozumiano się.  Niemiecki autor z w końcu XIX w. wskazuje tu zwłaszcza na "opór wciąż przeważająco polskiego duchowieństwa wrocławskiego przeciwko oderwaniu od Polski"<ref name="Fink">Fink Erich, ''Geschichte der landesherrlichen Besuche in Breslau'', Breslau 1897, s. 16.</ref>. Dla polskiego króla i towarzyszącego mu zwierzchnika polskiej prowincji kościelnej Jarosława z Bogorii i Skotnik mógł to być argument w rozmowach ale nie mogli się zgodzić na propozycje króla Czech ze względów pryncypialnych.  "Mieszczanie patrzyli z dużą nieufnością na obecność polskich przybyszów, podejrzewając ukartowaną grę między nimi, a duchowieństwem, mającą na celu powrót księstwa do Polski. Ukrywana niechęć jeszcze bardziej się zaostrzyła, gdy Karol IV nagle zachorował, krótko po tym jak w obecności swoich gości położył kamień węgielny pod klasztor augustianów-eremitów i przyległy [[Herby na prezbiterium kościoła św. Stanisława, św. Doroty i św. Wacława we Wrocławiu|kościół św. Doroty]] na działce podarowanej przez dwóch mieszkańców przy Bramie Świdnickiej. Wśród wrocławian nie brakowało głosów oskarżających duchowieństwo o spowodowanie choroby króla<ref name="Fink"/>."  Wrocławskie księgi rachunkowe pokazują wydatki miasta w zawiązku z pobytem króla. Utrzymanie stajni kosztowało na paszę 400 marek srebra. Wydatki na uhonorowanie książąt 51 marek 8 skojców. Ubrania i inne przedmioty, w tym poduszka do łóżka królowej, zostały zaksięgowane na 209 marek 16 skojców. (1, 16-17; 2, 89)
* 1358 XI 22 - 1359 II 17 Karol przybył do Wrocławia już jako cesarz. Otaczało go znakomite grono świeckich i duchownych książąt, ponieważ na wigilię Bożego Narodzenia planowane było niezwykłe wydarzenie: chrzest pogańskiego władcy Litwy. Spodziewany wielki książę litewski Olgierd nie przybył jednak. W trakcie ten wizyty Wrocław otrzymał przywileje. Miasto  razem z Pragą, Kutną Horą i Sulzbach uzyskało zwolnienie z frankfurckiego cła; wrocławianie zostali też uwolnieni od podlegania praskiemu prawu składu.  Karol IV podjął także kroki mające na celu zapewnienie następstwa w swoich ziemiach dziedzicznych i zobowiązał biskupa oraz radę do uznania za króla Czech margrabiego morawskiego Jana Henryka, młodszego brata cesarza, na wypadek, gdyby  zmarł bez męskiego potomka. Margrabia Jan zobowiązał się z kolei do uznania wszystkich przywilejów. (1, 17; 2, 89).
* 1358 XI 22 - 1359 II 17 Karol przybył do Wrocławia już jako cesarz. Otaczało go znakomite grono świeckich i duchownych książąt, ponieważ na wigilię Bożego Narodzenia planowane było niezwykłe wydarzenie: chrzest pogańskiego władcy Litwy. Spodziewany wielki książę litewski Olgierd nie przybył jednak. W trakcie ten wizyty Wrocław otrzymał przywileje. Miasto  razem z Pragą, Kutną Horą i Sulzbach uzyskało zwolnienie z frankfurckiego cła; wrocławianie zostali też uwolnieni od podlegania praskiemu prawu składu.  Karol IV podjął także kroki mające na celu zapewnienie następstwa w swoich ziemiach dziedzicznych i zobowiązał biskupa oraz radę do uznania za króla Czech margrabiego morawskiego Jana Henryka, młodszego brata cesarza, na wypadek, gdyby  zmarł bez męskiego potomka. Margrabia Jan zobowiązał się z kolei do uznania wszystkich przywilejów. (1, 17; 2, 89).
* 1363 V Cesarz spędził we Wrocławiu Zielone Świątki (31 maja) ze swoją 4  żoną, Elżbietą, córką księcia pomorskiego Bogusława V i wnuczką króla Kazimierza III, którą poślubił w kwietniu w Krakowie (1, 18).
* 1363 VII Cesarz przebywał we Wrocławiu (1 lipca) w drodze do Brandenburgii (1, 18).
* 1363 X Podczas powrotu Karol IV zatrzymał  na kilka dni we Wrocławiu (od 4 października) (1, 18; 2, 90).
* 1365 28 V - 8 VI Pobyt ze swoim kanclerzem, biskupem ołomunieckim Janem ze Środy,  księciem Kaźkiem słupskim i kilkoma śląskimi książętami (1, 18).
* 1365 11-14 VIII Podczas tej wizyty jako król Czech nadał księstwu nową pieczęć, po tym jak zniszczył poprzednią z powodu związanych z nią fałszerstw (1, 19).
* 1367 VIII Trwał  wówczas spór biskupa Przecława z Pogorzeli z miastem i było ono obłożone interdyktem. Biskup zgodził się zawiesić interdykt aby obcy goście, którzy w ogóle nie byli zaangażowani w wydarzenia w mieście, nie byli pozbawieni praktyk religijnych przez zamknięcie kościołów i klasztorów. Sam spór o jurysdykcję kościoła co do swoich poddanych popełniających przestępstwa na terenie jurysdykcji Wrocławia toczył się aż do 1370 r. i wyroku Karola jako rozjemcy wyznaczonego przez papieża Urbana V. Król wziął stronę miasta gdyż jego jurysdykcja wywodziła się z uprawnień władcy, a stanowisko wrocławskiego kościoła je uszczuplało. Wydany wyrok pozbawił Kościół prawa do sądzenia własnych poddanych za przestępstwa popełnione na obszarze jurysdykcji Wrocławia. (1, 19). 
* 1369 21-25 IX Pobyt w czasie zarazy w Pradze. Cesarz wyjechał na Śląsk i kilka dni przebywał w  jego stolicy. Towarzyszył mu ośmioletni następca  tronu Wacław (1, 19; 2, 90).
* 1370 Cesarz spędził we Wrocławiu Boże Narodzenie i Nowy Rok. Rada  przedstawiła rozlicznie królewskich dochodów z zastawionych miastu w zamian za pożyczkę dóbr  średzkich, złotoryjskich i namysłowskich. Z rachunków wynikało, że zyski z pożytków nie pokryły jeszcze  długu, a pozostało jeszcze 1850 marek (grzywien) groszy praskich. W związku z tym Karol IV wydał radzie, jako swojemu wierzycielowi, nowy dokument dłużny na tę sumę (1, 19).
*


   
   
Linia 22: Linia 38:
[[Kategoria:Wrocław]]
[[Kategoria:Wrocław]]
[[Kategoria:XIV wiek]]
[[Kategoria:XIV wiek]]
[[Kategoria:Z]]

Wersja z 17:22, 6 maj 2024

Wizyty Karola IV Luksemburskiego we Wrocławiu.

  • 1341 IX (1, 13; 2; 87)
  • 1342 I (2, 87)
  • 1342 V (1, 13-14)
  • 1342 VI (2, 87) Być może to jedna dłuższa wizyta maj czerwiec. Był już 6 maja, więc może dwie.
  • 1343 X Zjazd z Kazimierzem III. Byli również biskup praski Arnošt z Pardubic oraz biskup wrocławski Przecław z Pogorzeli (2, 87).
  • 1344 XII Z Janem Luksemburskim w drodze na wyprawę krzyżową przeciw Litwinom.
  • 1345 IV Po uwolnieniu się z uwięzienia w Kaliszu (1, 14; 2, 88)

Jako król Czech

  • 1348 XI 7-24. Pierwsza wizyta jako króla Czech i Niemiec. Karol IV wykorzystał swój czternastodniowy pobyt do istotnej zmiany w konstytucji miasta: zniósł wprowadzoną przez swojego ojca procedurę wyboru 32 dożywotnich radnych, spośród których 8 na zmianę pełniło rządy, i przywrócił starą praktykę corocznej odnowy rady miejskiej. Skłoniły go do tego kroku skargi na nepotyzm i niewystarczającą kontrolę finansową. Już w poprzednim roku i teraz, na wiosnę, ostrzegał radę w tej sprawie kilkakrotnie, ale teraz przekonał się osobiście o panującej niegospodarności w zarządzaniu. Zatem zlikwidował dożywotnią urzędniczą radę i przywrócił wybór 8 radnych, którzy mieli pełnić obowiązki przez rok, zgodnie z dawną praktyką. W trakcie tego pobytu zawarty został też traktat z Polską - pokój namysłowski (1, 15; 2, 88).
  • 1351 X 7 - pocz. XII Królowi towarzyszyła żona Anna Wittelsbach. W trakcie doszło do spotkania z Kazimierzem III. Istotne negocjacje z Polską dotyczące przyłączenia biskupstwa wrocławskiego, które dotąd podlegało arcybiskupowi gnieźnieńskiemu, do Czech. Obecni byli też arcybiskup gnieźnieński, książęta Bolesław z Brzegu, Konrad z Oleśnicy, Kazimierz z Cieszyna, Bolko z Opola, Bolko ze Świdnicy oraz Wacław z Legnicy. Mimo osobistych rozmów obu królów z udziałem arcybiskupa gnieźnieńskiego, nie porozumiano się. Niemiecki autor z w końcu XIX w. wskazuje tu zwłaszcza na "opór wciąż przeważająco polskiego duchowieństwa wrocławskiego przeciwko oderwaniu od Polski"[1]. Dla polskiego króla i towarzyszącego mu zwierzchnika polskiej prowincji kościelnej Jarosława z Bogorii i Skotnik mógł to być argument w rozmowach ale nie mogli się zgodzić na propozycje króla Czech ze względów pryncypialnych. "Mieszczanie patrzyli z dużą nieufnością na obecność polskich przybyszów, podejrzewając ukartowaną grę między nimi, a duchowieństwem, mającą na celu powrót księstwa do Polski. Ukrywana niechęć jeszcze bardziej się zaostrzyła, gdy Karol IV nagle zachorował, krótko po tym jak w obecności swoich gości położył kamień węgielny pod klasztor augustianów-eremitów i przyległy kościół św. Doroty na działce podarowanej przez dwóch mieszkańców przy Bramie Świdnickiej. Wśród wrocławian nie brakowało głosów oskarżających duchowieństwo o spowodowanie choroby króla[1]." Wrocławskie księgi rachunkowe pokazują wydatki miasta w zawiązku z pobytem króla. Utrzymanie stajni kosztowało na paszę 400 marek srebra. Wydatki na uhonorowanie książąt 51 marek 8 skojców. Ubrania i inne przedmioty, w tym poduszka do łóżka królowej, zostały zaksięgowane na 209 marek 16 skojców. (1, 16-17; 2, 89)
  • 1358 XI 22 - 1359 II 17 Karol przybył do Wrocławia już jako cesarz. Otaczało go znakomite grono świeckich i duchownych książąt, ponieważ na wigilię Bożego Narodzenia planowane było niezwykłe wydarzenie: chrzest pogańskiego władcy Litwy. Spodziewany wielki książę litewski Olgierd nie przybył jednak. W trakcie ten wizyty Wrocław otrzymał przywileje. Miasto razem z Pragą, Kutną Horą i Sulzbach uzyskało zwolnienie z frankfurckiego cła; wrocławianie zostali też uwolnieni od podlegania praskiemu prawu składu. Karol IV podjął także kroki mające na celu zapewnienie następstwa w swoich ziemiach dziedzicznych i zobowiązał biskupa oraz radę do uznania za króla Czech margrabiego morawskiego Jana Henryka, młodszego brata cesarza, na wypadek, gdyby zmarł bez męskiego potomka. Margrabia Jan zobowiązał się z kolei do uznania wszystkich przywilejów. (1, 17; 2, 89).
  • 1363 V Cesarz spędził we Wrocławiu Zielone Świątki (31 maja) ze swoją 4 żoną, Elżbietą, córką księcia pomorskiego Bogusława V i wnuczką króla Kazimierza III, którą poślubił w kwietniu w Krakowie (1, 18).
  • 1363 VII Cesarz przebywał we Wrocławiu (1 lipca) w drodze do Brandenburgii (1, 18).
  • 1363 X Podczas powrotu Karol IV zatrzymał na kilka dni we Wrocławiu (od 4 października) (1, 18; 2, 90).
  • 1365 28 V - 8 VI Pobyt ze swoim kanclerzem, biskupem ołomunieckim Janem ze Środy, księciem Kaźkiem słupskim i kilkoma śląskimi książętami (1, 18).
  • 1365 11-14 VIII Podczas tej wizyty jako król Czech nadał księstwu nową pieczęć, po tym jak zniszczył poprzednią z powodu związanych z nią fałszerstw (1, 19).
  • 1367 VIII Trwał wówczas spór biskupa Przecława z Pogorzeli z miastem i było ono obłożone interdyktem. Biskup zgodził się zawiesić interdykt aby obcy goście, którzy w ogóle nie byli zaangażowani w wydarzenia w mieście, nie byli pozbawieni praktyk religijnych przez zamknięcie kościołów i klasztorów. Sam spór o jurysdykcję kościoła co do swoich poddanych popełniających przestępstwa na terenie jurysdykcji Wrocławia toczył się aż do 1370 r. i wyroku Karola jako rozjemcy wyznaczonego przez papieża Urbana V. Król wziął stronę miasta gdyż jego jurysdykcja wywodziła się z uprawnień władcy, a stanowisko wrocławskiego kościoła je uszczuplało. Wydany wyrok pozbawił Kościół prawa do sądzenia własnych poddanych za przestępstwa popełnione na obszarze jurysdykcji Wrocławia. (1, 19).
  • 1369 21-25 IX Pobyt w czasie zarazy w Pradze. Cesarz wyjechał na Śląsk i kilka dni przebywał w jego stolicy. Towarzyszył mu ośmioletni następca tronu Wacław (1, 19; 2, 90).
  • 1370 Cesarz spędził we Wrocławiu Boże Narodzenie i Nowy Rok. Rada przedstawiła rozlicznie królewskich dochodów z zastawionych miastu w zamian za pożyczkę dóbr średzkich, złotoryjskich i namysłowskich. Z rachunków wynikało, że zyski z pożytków nie pokryły jeszcze długu, a pozostało jeszcze 1850 marek (grzywien) groszy praskich. W związku z tym Karol IV wydał radzie, jako swojemu wierzycielowi, nowy dokument dłużny na tę sumę (1, 19).







Przypisy

  1. 1,0 1,1 Fink Erich, Geschichte der landesherrlichen Besuche in Breslau, Breslau 1897, s. 16.