Krzyże z Chrystusem z blachy w Czechach: Różnice pomiędzy wersjami

Z Silesiacum
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania
mNie podano opisu zmian
Nie podano opisu zmian
Linia 2: Linia 2:


== Czechy ==
== Czechy ==
=== Kraj liberecki ===
<center>
<center>
<gallery idths=320 heights=260 mode=packed>
<gallery idths=320 heights=260 mode=packed>
Plik:Kamenicky Senov.jpg|alt=Krzyż przydrożny w Czechach|Kamenický Šenov, kraj liberecki
Plik:Kamenicky Senov.jpg|alt=Krzyż przydrożny w Czechach|Kamenický Šenov, pow. Czeska Lipa
Plik:Lucany.jpg|alt=Krzyż przydrożny z Chrystusem z blachy, Czechy|Lučany nad Nisou, kraj liberecki
Plik:Lucany.jpg|alt=Krzyż przydrożny z Chrystusem z blachy, Czechy|Lučany nad Nisou, pow. Jablonec nad Nysą
Plik:Praga Nowe Miasto.jpg|alt=Krzyż z Chrystusem z blachy w Pradze|Praga Nowe Miasto
Plik:Bulovka.jpg|Bulovka, pow. Liberec
Plik:Dolni Rasnice.jpg|Dolní Řasnice, pow. Liberec
Plik:Frydlant.jpg|Frýdlant, pow. Liberec
Plik:Hejnice Chrystus z blachy.jpg|Hejnice, pow. Liberec
Plik:Ludvikov pod Smrkem.jpg|Ludwików pod Smrkem, pow. Liberec
Plik:Ludvikov pod Smrkem 2.jpg|Ludwików pod Smrkem, pow. Liberec
Plik:Nowe Miasto pod Smrkem.jpg|Nowe Miasto pod Smrekem, pow. Liberec, 1816
Plik:Pertolice.jpg|Pertolice, pow. Liberec
Plik:Raspenava Chrystus z blachy.jpg|Raspenava, pow. Liberec
Plik:Raspenava Chrystus z blachy 2.jpg|Raspenava, pow. Liberec, 1811
</gallery>
</gallery>
</center>
</center>


=== Kraj liberecki ===
==== Gródek nad Nysą ====
==== Gródek nad Nysą ====
Gródek nad Nysą (''Hrádek nad Nisou''). Krzyż Stompfego, krzyż z Chrystusem z blachy przy ul. Wacławskiej (''Václavska'') <small>(50°51'07.4"N 14°50'30.1"E)</small>.
Gródek nad Nysą (''Hrádek nad Nisou''), pow. Liberec. Krzyż Stompfego, krzyż z Chrystusem z blachy przy ul. Wacławskiej (''Václavska'') <small>(50°51'07.4"N 14°50'30.1"E)</small>.
<center>
<center>
<gallery idths=320 heights=210 mode=packed>
<gallery idths=320 heights=210 mode=packed>
Linia 22: Linia 31:
</center>
</center>
Krzyż Stompfego (Stumbego, Stomphego) znajduje się w Gródku nad Nysą na ulicy Wacławskiej, koło domu 231. Dziś już nie wiemy, co skłoniło Antona Stompfego do postawienia tej figury. Z tekstu na podstawie krzyża wynika, że został ufundowany w  1800 r. i jest jednym z najstarszych krzyży w Gródku nad Nysą. Z miejskich kronik wiadomo również o renowacji w roku 1929. Po II wojnie światowej czas nie był łaskawy dla takich pomników. Niemniej w roku 1950 znalazła się osoba, która przynajmniej pomalowała blaszaną postać Jezusa, co pomogło w jej zachowaniu  na dłużej. Reakcja na takie działanie pojawiła się szybko, bo już po dwóch dniach do domu zapukali funkcjonariusze StB (Státní bezpečnost), którym takie zachowanie się nie podobało. Panu Sitta wtedy nic się jednak nie stało, dzięki kolegom z pracy, którzy go poparli. Na piaskowcowej podstawie był umieszczony krzyż z wyciętą z blachy i ręcznie malowaną sylwetką Ukrzyżowanego, jednak ząb czasu bezlitośnie go nadszarpnął. W roku 2010 na podstawie zachowanych resztek blachy wykonano jego kopię. Nowoczesną techniką natryskiwania (''airbrush'') artysta z Gródka, Viktor Beneš, namalował na niej Chrystusa (postać jest całością z metalowym krzyżem -patrz fot 4.). Mimo nowoczesności jest on wykonany z dbałością o pierwotny wygląd. Josef Tichý, gródkowski kamieniarz, zajął się odnową piaskowca, wraz z oryginalnym niemieckim tekstem. Przekład brzmi: "Wszyscy, którzy wierzą w Jezusa Chrystusa i widzą Jego gorzkie cierpienie i śmierć, nie zagubią się w żadnej z czterech części świata". Pod tekstem znajduje się data powstania krzyża 1800 i nazwisko jego fundatora: Anton Stompfe.  Krzyż pierwotnie stał za ogrodzeniem domu jednorodzinnego, ale podczas  tej ostatniej renowacji miasto wykupiło kilka metrów kwadratowych działki, na której się znajduje, co pozwoliło na pełne podziwianie krzyża bez zakłócania widoku przez ogrodzenie. Po odnowieniu poświęcenie nastąpiło 28 września 2010 roku, czyli niecałe dwa miesiące po wielkiej powodzi. Wiąże się z tym jeszcze jedna historia. Artysta Viktor Beneš po powodzi nie chciał już odbudowywać swojego warsztatu, który stał nad rzeką Nysą, jednak bodźcem do zmiany zdania była właśnie prośba o współudział w renowacji krzyża (odtworzeniu postaci Chrystusa). Krzyże takie, [[Krzyże z Chrystusem wyciętym z blachy|blaszane postacie Ukrzyżowanego na metalowych krzyżach umieszczonych na murowanych postumentach]], są charakterystyczne dla przełomu XVIII i XIX w. Sięgają w głąb XIX w. Na terenie Polski można je spotkać na Dolnym Śląsku w katolickich enklawach związanych z posiadłościami zakonnymi. Głównie okolice [[Krzyże_z_Chrystusem_z_blachy_w_województwie_dolnośląskim#Powiat lwówecki|Nowogrodźca]], [[Krzyże_z_Chrystusem_z_blachy_w_województwie_dolnośląskim#Powiat kamiennogórski|Krzeszowa]] i w okolicy [[Krzyże_z_Chrystusem_z_blachy_w_województwie_dolnośląskim#Powiat górowski|Sicin (pow. górowski)]].  
Krzyż Stompfego (Stumbego, Stomphego) znajduje się w Gródku nad Nysą na ulicy Wacławskiej, koło domu 231. Dziś już nie wiemy, co skłoniło Antona Stompfego do postawienia tej figury. Z tekstu na podstawie krzyża wynika, że został ufundowany w  1800 r. i jest jednym z najstarszych krzyży w Gródku nad Nysą. Z miejskich kronik wiadomo również o renowacji w roku 1929. Po II wojnie światowej czas nie był łaskawy dla takich pomników. Niemniej w roku 1950 znalazła się osoba, która przynajmniej pomalowała blaszaną postać Jezusa, co pomogło w jej zachowaniu  na dłużej. Reakcja na takie działanie pojawiła się szybko, bo już po dwóch dniach do domu zapukali funkcjonariusze StB (Státní bezpečnost), którym takie zachowanie się nie podobało. Panu Sitta wtedy nic się jednak nie stało, dzięki kolegom z pracy, którzy go poparli. Na piaskowcowej podstawie był umieszczony krzyż z wyciętą z blachy i ręcznie malowaną sylwetką Ukrzyżowanego, jednak ząb czasu bezlitośnie go nadszarpnął. W roku 2010 na podstawie zachowanych resztek blachy wykonano jego kopię. Nowoczesną techniką natryskiwania (''airbrush'') artysta z Gródka, Viktor Beneš, namalował na niej Chrystusa (postać jest całością z metalowym krzyżem -patrz fot 4.). Mimo nowoczesności jest on wykonany z dbałością o pierwotny wygląd. Josef Tichý, gródkowski kamieniarz, zajął się odnową piaskowca, wraz z oryginalnym niemieckim tekstem. Przekład brzmi: "Wszyscy, którzy wierzą w Jezusa Chrystusa i widzą Jego gorzkie cierpienie i śmierć, nie zagubią się w żadnej z czterech części świata". Pod tekstem znajduje się data powstania krzyża 1800 i nazwisko jego fundatora: Anton Stompfe.  Krzyż pierwotnie stał za ogrodzeniem domu jednorodzinnego, ale podczas  tej ostatniej renowacji miasto wykupiło kilka metrów kwadratowych działki, na której się znajduje, co pozwoliło na pełne podziwianie krzyża bez zakłócania widoku przez ogrodzenie. Po odnowieniu poświęcenie nastąpiło 28 września 2010 roku, czyli niecałe dwa miesiące po wielkiej powodzi. Wiąże się z tym jeszcze jedna historia. Artysta Viktor Beneš po powodzi nie chciał już odbudowywać swojego warsztatu, który stał nad rzeką Nysą, jednak bodźcem do zmiany zdania była właśnie prośba o współudział w renowacji krzyża (odtworzeniu postaci Chrystusa). Krzyże takie, [[Krzyże z Chrystusem wyciętym z blachy|blaszane postacie Ukrzyżowanego na metalowych krzyżach umieszczonych na murowanych postumentach]], są charakterystyczne dla przełomu XVIII i XIX w. Sięgają w głąb XIX w. Na terenie Polski można je spotkać na Dolnym Śląsku w katolickich enklawach związanych z posiadłościami zakonnymi. Głównie okolice [[Krzyże_z_Chrystusem_z_blachy_w_województwie_dolnośląskim#Powiat lwówecki|Nowogrodźca]], [[Krzyże_z_Chrystusem_z_blachy_w_województwie_dolnośląskim#Powiat kamiennogórski|Krzeszowa]] i w okolicy [[Krzyże_z_Chrystusem_z_blachy_w_województwie_dolnośląskim#Powiat górowski|Sicin (pow. górowski)]].  
=== Inne ===
<gallery idths=320 heights=260 mode=packed>
Plik:Praga Nowe Miasto.jpg|alt=Krzyż z Chrystusem z blachy w Pradze|Praga Nowe Miasto
</gallery>


== Morawy ==
== Morawy ==

Wersja z 08:49, 18 lut 2024

Przykłady krzyży z Chrystusem wyciętym z blachy w Czechach.

Czechy

Kraj liberecki

  • Krzyż przydrożny w Czechach

    Kamenický Šenov, pow. Czeska Lipa

  • Krzyż przydrożny z Chrystusem z blachy, Czechy

    Lučany nad Nisou, pow. Jablonec nad Nysą

  • Bulovka, pow. Liberec

    Bulovka, pow. Liberec

  • Dolní Řasnice, pow. Liberec

    Dolní Řasnice, pow. Liberec

  • Frýdlant, pow. Liberec

    Frýdlant, pow. Liberec

  • Hejnice, pow. Liberec

    Hejnice, pow. Liberec

  • Ludwików pod Smrkem, pow. Liberec

    Ludwików pod Smrkem, pow. Liberec

  • Ludwików pod Smrkem, pow. Liberec

    Ludwików pod Smrkem, pow. Liberec

  • Nowe Miasto pod Smrekem, pow. Liberec, 1816

    Nowe Miasto pod Smrekem, pow. Liberec, 1816

  • Pertolice, pow. Liberec

    Pertolice, pow. Liberec

  • Raspenava, pow. Liberec

    Raspenava, pow. Liberec

  • Raspenava, pow. Liberec, 1811

    Raspenava, pow. Liberec, 1811

Gródek nad Nysą

Gródek nad Nysą (Hrádek nad Nisou), pow. Liberec. Krzyż Stompfego, krzyż z Chrystusem z blachy przy ul. Wacławskiej (Václavska) (50°51'07.4"N 14°50'30.1"E).

  • 1. Gródek nad Nysą (Hrádek nad Nisou), fot. 2023.

    1. Gródek nad Nysą (Hrádek nad Nisou), fot. 2023.

  • 2. Chrystus z blachy

    2. Chrystus z blachy

  • 3. Inskrypcja na cokole

    3. Inskrypcja na cokole

  • 4. Chrystus malowany na blasze, fragment

    4. Chrystus malowany na blasze, fragment

Krzyż Stompfego (Stumbego, Stomphego) znajduje się w Gródku nad Nysą na ulicy Wacławskiej, koło domu 231. Dziś już nie wiemy, co skłoniło Antona Stompfego do postawienia tej figury. Z tekstu na podstawie krzyża wynika, że został ufundowany w 1800 r. i jest jednym z najstarszych krzyży w Gródku nad Nysą. Z miejskich kronik wiadomo również o renowacji w roku 1929. Po II wojnie światowej czas nie był łaskawy dla takich pomników. Niemniej w roku 1950 znalazła się osoba, która przynajmniej pomalowała blaszaną postać Jezusa, co pomogło w jej zachowaniu na dłużej. Reakcja na takie działanie pojawiła się szybko, bo już po dwóch dniach do domu zapukali funkcjonariusze StB (Státní bezpečnost), którym takie zachowanie się nie podobało. Panu Sitta wtedy nic się jednak nie stało, dzięki kolegom z pracy, którzy go poparli. Na piaskowcowej podstawie był umieszczony krzyż z wyciętą z blachy i ręcznie malowaną sylwetką Ukrzyżowanego, jednak ząb czasu bezlitośnie go nadszarpnął. W roku 2010 na podstawie zachowanych resztek blachy wykonano jego kopię. Nowoczesną techniką natryskiwania (airbrush) artysta z Gródka, Viktor Beneš, namalował na niej Chrystusa (postać jest całością z metalowym krzyżem -patrz fot 4.). Mimo nowoczesności jest on wykonany z dbałością o pierwotny wygląd. Josef Tichý, gródkowski kamieniarz, zajął się odnową piaskowca, wraz z oryginalnym niemieckim tekstem. Przekład brzmi: "Wszyscy, którzy wierzą w Jezusa Chrystusa i widzą Jego gorzkie cierpienie i śmierć, nie zagubią się w żadnej z czterech części świata". Pod tekstem znajduje się data powstania krzyża 1800 i nazwisko jego fundatora: Anton Stompfe. Krzyż pierwotnie stał za ogrodzeniem domu jednorodzinnego, ale podczas tej ostatniej renowacji miasto wykupiło kilka metrów kwadratowych działki, na której się znajduje, co pozwoliło na pełne podziwianie krzyża bez zakłócania widoku przez ogrodzenie. Po odnowieniu poświęcenie nastąpiło 28 września 2010 roku, czyli niecałe dwa miesiące po wielkiej powodzi. Wiąże się z tym jeszcze jedna historia. Artysta Viktor Beneš po powodzi nie chciał już odbudowywać swojego warsztatu, który stał nad rzeką Nysą, jednak bodźcem do zmiany zdania była właśnie prośba o współudział w renowacji krzyża (odtworzeniu postaci Chrystusa). Krzyże takie, blaszane postacie Ukrzyżowanego na metalowych krzyżach umieszczonych na murowanych postumentach, są charakterystyczne dla przełomu XVIII i XIX w. Sięgają w głąb XIX w. Na terenie Polski można je spotkać na Dolnym Śląsku w katolickich enklawach związanych z posiadłościami zakonnymi. Głównie okolice Nowogrodźca, Krzeszowa i w okolicy Sicin (pow. górowski).

Inne

  • Krzyż z Chrystusem z blachy w Pradze

    Praga Nowe Miasto

Morawy

  • Krzyż z Chrystusem wyciętym z blachy

    Samotišky, Ołomuniec, kraj ołomuniecki

  • Krzyż z Chrystusem wyciętym z blachy
  • Krzyż z Chrystusem wyciętym z blachy

Śląsk

  • Krzyż z Chrystusem wyciętym z blachy

    Vlčice, Jesionik, kraj ołomuniecki (Dolny Śląsk)

  • Krzyż z Jezusem z blachy
  • Krzyż z Chrystusem malowanym na blasze
  • Krzyż z Chrystusem wyciętym z blachy

    Vlčice, Jesionik, kraj ołomuniecki (Dolny Śląsk)

  • Krzyż z Jezusem z blachy
  • Krzyż z Chrystusem malowanym na blasze

Krzyż był remontowany w 2009 r.

  • Krzyż z Chrystusem i Matką Boską Bolesną wyciętymi z blachy

    Światła Góra, Bruntal, kraj morawsko-śląski (Górny Śląsk)

  • Krzyż z Jezusem z blachy
  • Krzyż drewniany z Chrystusem malowanym na blasze

Zobacz Krzyże z Chrystusem z blachy w Czechach w zasobach Wikimedia Commons

Źródło: „https://silesiacum.pl/w/index.php?title=Krzyże_z_Chrystusem_z_blachy_w_Czechach&oldid=20080”