Sobótka Górka - granitowa kapliczka słupowa: Różnice pomiędzy wersjami

Z Silesiacum
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania
mNie podano opisu zmian
mNie podano opisu zmian
 
Linia 4: Linia 4:
'''Sobótka Górka''' (''Zobten-Gorkau''), dawna wieś, od lat 70. XX w. część [[Sobótka|Sobótki]], powiat wrocławski.
'''Sobótka Górka''' (''Zobten-Gorkau''), dawna wieś, od lat 70. XX w. część [[Sobótka|Sobótki]], powiat wrocławski.


Przy drodze ze Strzeblowa (dawna wieś, część Sobótki tworząca z Górką Sobótkę Zachodnią, ul. Marii Skłodowskiej-Curie), po lewej stronie pomiędzy wsiami, stoi słupowa kapliczka wykonana z jednego bloku granitu (<small>50°53'51.2"N 16°42'20.0"E</small>). [[Monolitowe kapliczki słupowe na Dolnym Śląsku|Monolitowe kamienne kapliczki słupowe]] to najstarsza z zachowanych form kapliczek obecna w dolnośląskim krajobrazie od średniowiecza (w powiecie wrocławskim zob. [[Garncarsko - monolitowa kapliczka słupowa|Garncarsko]], [[Tyniec Mały]], [[Tyniec nad Ślęzą - gotycka kapliczka słupowa|Tyniec nad Ślęzą]], [[Monolitowa kapliczka słupowa w Pełcznicy|Pełcznica]], [[Granitowa kapliczka słupowa koło Polakowic|Polakowice]])). Kapliczka w Strzeblowie pochodzi najprawdopodobniej z II połowy z XIX w.<ref name="KZS">''Katalog zabytków sztuki w Polsce, Tom IV Zeszyt 2 Sobótka, Kąty Wrocławskie i okolice'', Warszawa 1991, s. 118 (inwentaryzacja 1977-1980)</ref>  
Przy drodze ze Strzeblowa (dawna wieś, część Sobótki tworząca z Górką Sobótkę Zachodnią, ul. Marii Skłodowskiej-Curie), po lewej stronie pomiędzy wsiami, stoi słupowa kapliczka wykonana z jednego bloku granitu (<small>50°53'51.2"N 16°42'20.0"E</small>). [[Monolitowe kapliczki słupowe na Dolnym Śląsku|Monolitowe kamienne kapliczki słupowe]] to najstarsza z zachowanych form kapliczek obecna w dolnośląskim krajobrazie od średniowiecza (w powiecie wrocławskim zob. [[Garncarsko - monolitowa kapliczka słupowa|Garncarsko]], [[Tyniec Mały]], [[Tyniec nad Ślęzą - gotycka kapliczka słupowa|Tyniec nad Ślęzą]], [[Monolitowa kapliczka słupowa w Pełcznicy|Pełcznica]], [[Granitowa kapliczka słupowa koło Polakowic|Polakowice]]). Kapliczka w Strzeblowie pochodzi najprawdopodobniej z II połowy z XIX w.<ref name="KZS">''Katalog zabytków sztuki w Polsce, Tom IV Zeszyt 2 Sobótka, Kąty Wrocławskie i okolice'', Warszawa 1991, s. 118 (inwentaryzacja 1977-1980)</ref>  


Prostopadłościenny filar na nieco szerszym niskim [[cokół|cokole]] rozszerza się górą w skrzynkę z płytką, prostokątną wnęką, zakończoną łukiem. We wnęce znajduje się typowy obrazek Matki Boskiej Częstochowskiej, a wcześniej był tam  malowany na blasze obraz przedstawiający Chrystusa w Ogrójcu<ref name="KD"> Kurt Degen, ''Die Bau- und Kunstdenkmäler des Landkreises Breslau'', Frankfurt am Main 1965, s. 295 (zestawienie dotyczy inwentaryzacji przeprowadzonej w latach 1936-1937)</ref><ref name="KZS"/>. Całość wieńczy drewniany krzyżyk, który zastąpił blaszany krucyfiks<ref name="KD"/> (jak w [[:Plik:Strzelce, kapliczka monolitowa a.jpeg|Strzelcach]]). Kapliczka stoi poniżej współczesnej drogi. Przed II wojną światową mierzyła 285 cm (bez krzyża)<ref name="KD"/>, w 2013 r. 260 cm, a niski cokół zniknął w podłożu.
Prostopadłościenny filar na nieco szerszym niskim [[cokół|cokole]] rozszerza się górą w skrzynkę z płytką, prostokątną wnęką, zakończoną łukiem. We wnęce znajduje się typowy obrazek Matki Boskiej Częstochowskiej, a wcześniej był tam  malowany na blasze obraz przedstawiający Chrystusa w Ogrójcu<ref name="KD"> Kurt Degen, ''Die Bau- und Kunstdenkmäler des Landkreises Breslau'', Frankfurt am Main 1965, s. 295 (zestawienie dotyczy inwentaryzacji przeprowadzonej w latach 1936-1937)</ref><ref name="KZS"/>. Całość wieńczy drewniany krzyżyk, który zastąpił blaszany krucyfiks<ref name="KD"/> (jak w [[:Plik:Strzelce, kapliczka monolitowa a.jpeg|Strzelcach]]). Kapliczka stoi poniżej współczesnej drogi. Przed II wojną światową mierzyła 285 cm (bez krzyża)<ref name="KD"/>, w 2013 r. 260 cm, a niski cokół zniknął w podłożu.


Nieznana jest przyczyna fundacji kapliczki. Prawdopodobnie jest to kapliczka ustawiona na granicy wsi. W sąsiednich [[Kapliczka granitowa w Strzelcach pow. świdnicki|Strzelcach]] na rozstaju polnych dróg do [[Gola Świdnicka - krzyż kamienny|Goli Świdnickiej]] i Chwałowa znajduje się podobna kapliczka z tego okresu. W okolicy nie brakuje surowca. Granitoidy geologicznego masywu Strzegom-Sobótka były wykorzystywane w kamieniarstwie już w starożytności i wczesnym średniowieczu. W Strzeblowie wydobycie na skalę przemysłową prowadzone jest od XIX w.  
Nieznana jest przyczyna fundacji kapliczki. Prawdopodobnie jest to kapliczka ustawiona na granicy wsi. W sąsiednich [[Kapliczka granitowa w Strzelcach pow. świdnicki|Strzelcach]] na rozstaju polnych dróg do [[Gola Świdnicka - krzyż kamienny|Goli Świdnickiej]] i Chwałowa znajduje się podobna kapliczka z tego okresu. W okolicy nie brakuje surowca. Granitoidy geologicznego masywu Strzegom-Sobótka były wykorzystywane w kamieniarstwie już w starożytności i wczesnym średniowieczu. W Strzeblowie wydobycie na skalę przemysłową prowadzone jest od XIX w.  


Inna kapliczka w tym typie i z podobnego czasu stoi przy polnej drodze koło [[Granitowa kapliczka słupowa koło Polakowic|Polakowic]].
Inna kapliczka w tym typie i z podobnego czasu stoi przy polnej drodze koło [[Granitowa kapliczka słupowa koło Polakowic|Polakowic]].

Aktualna wersja na dzień 06:06, 30 cze 2023

Granitowa kapliczka słupowa, Sobótka Górka, fot. 2013

Sobótka Górka (Zobten-Gorkau), dawna wieś, od lat 70. XX w. część Sobótki, powiat wrocławski.

Przy drodze ze Strzeblowa (dawna wieś, część Sobótki tworząca z Górką Sobótkę Zachodnią, ul. Marii Skłodowskiej-Curie), po lewej stronie pomiędzy wsiami, stoi słupowa kapliczka wykonana z jednego bloku granitu (50°53'51.2"N 16°42'20.0"E). Monolitowe kamienne kapliczki słupowe to najstarsza z zachowanych form kapliczek obecna w dolnośląskim krajobrazie od średniowiecza (w powiecie wrocławskim zob. Garncarsko, Tyniec Mały, Tyniec nad Ślęzą, Pełcznica, Polakowice). Kapliczka w Strzeblowie pochodzi najprawdopodobniej z II połowy z XIX w.[1]

Prostopadłościenny filar na nieco szerszym niskim cokole rozszerza się górą w skrzynkę z płytką, prostokątną wnęką, zakończoną łukiem. We wnęce znajduje się typowy obrazek Matki Boskiej Częstochowskiej, a wcześniej był tam malowany na blasze obraz przedstawiający Chrystusa w Ogrójcu[2][1]. Całość wieńczy drewniany krzyżyk, który zastąpił blaszany krucyfiks[2] (jak w Strzelcach). Kapliczka stoi poniżej współczesnej drogi. Przed II wojną światową mierzyła 285 cm (bez krzyża)[2], w 2013 r. 260 cm, a niski cokół zniknął w podłożu.

Nieznana jest przyczyna fundacji kapliczki. Prawdopodobnie jest to kapliczka ustawiona na granicy wsi. W sąsiednich Strzelcach na rozstaju polnych dróg do Goli Świdnickiej i Chwałowa znajduje się podobna kapliczka z tego okresu. W okolicy nie brakuje surowca. Granitoidy geologicznego masywu Strzegom-Sobótka były wykorzystywane w kamieniarstwie już w starożytności i wczesnym średniowieczu. W Strzeblowie wydobycie na skalę przemysłową prowadzone jest od XIX w.

Inna kapliczka w tym typie i z podobnego czasu stoi przy polnej drodze koło Polakowic.

Przypisy

  1. ↑ 1,0 1,1 Katalog zabytków sztuki w Polsce, Tom IV Zeszyt 2 Sobótka, Kąty Wrocławskie i okolice, Warszawa 1991, s. 118 (inwentaryzacja 1977-1980)
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Kurt Degen, Die Bau- und Kunstdenkmäler des Landkreises Breslau, Frankfurt am Main 1965, s. 295 (zestawienie dotyczy inwentaryzacji przeprowadzonej w latach 1936-1937)
Publikacja - 2014 r.
Aktualizacja - 2014 r.
Źródło: „https://silesiacum.pl/w/index.php?title=Sobótka_Górka_-_granitowa_kapliczka_słupowa&oldid=17263”