Kalendarium Wrocławia: Różnice pomiędzy wersjami
Z Silesiacum
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania
Nie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
Kalendarium miasta Wrocław w średniowieczu | Kalendarium miasta Wrocław w średniowieczu | ||
* przed 1204 (prawd. II poł. XII w.) - Osada miejska przenosi się (powstaje) na lewy brzeg Odry (pobliże Mostu Piaskowego)< | * przed 1204 (prawd. II poł. XII w.) - Osada miejska przenosi się (powstaje) na lewy brzeg Odry (pobliże Mostu Piaskowego) (<small>Maleczyński 1960, 313</small>) | ||
* 1204 - Civitas vratislaviesis< | * 1204 - Civitas vratislaviesis <small>(Maleczyński 1960, 311)</small> | ||
* 1211-1238 - Spory kupiectwa z księciem o prawo swobodnej sprzedaży towarów po sklepach i w domach, a nie wyłącznie w domu kupców. Również spory w związku z budową na terytorium miejskim domów i obwarowań (obie strony odnosiły się do Magdeburga ale rezultat (ortyl) niejasny) | * 1211-1238 - Spory kupiectwa z księciem o prawo swobodnej sprzedaży towarów po sklepach i w domach, a nie wyłącznie w domu kupców. Również spory w związku z budową na terytorium miejskim domów i obwarowań (obie strony odnosiły się do Magdeburga ale rezultat (ortyl) niejasny) (Maleczyński 1960, 315). W tym też czasie powstał wspomniany dom kupców, na pewno przed 1241; był pierwszą kamienną budowlą świecką <small>(Maleczyński 1960, 358).</small> | ||
* 1214 - Wzmianka o sołtysie< | * 1214 - Wzmianka o sołtysie <small>(Maleczyński 1960, 312)</small> | ||
* 1219 - Wzmianka o sołtysie< | * 1219 - Wzmianka o sołtysie <small>(Maleczyński 1960, 312)</small> | ||
* 1226 ok. - Nowy Rynek w miejscu dzisiejszego Nowego Targu< | * 1226 ok. - Nowy Rynek w miejscu dzisiejszego Nowego Targu <small>(Maleczyński 1960, 313)</small> | ||
* 1225 - Dominikanie we Wrocławiu< | * 1225 - Dominikanie we Wrocławiu <small>(Maleczyński 1960, 366)</small> | ||
* 1238 - Franciszkanie we Wrocławiu< | * 1238 - Franciszkanie we Wrocławiu <small>(Maleczyński 1960, 366)</small> | ||
* 1242 - Lokacja< | * 1242 - Lokacja <small>(Maleczyński 1960, 311)</small> | ||
* 1261 - Informacja, że książę Henryk III Biały uważa wały i fosy miejskie za swoją własność, w której obrębie mieszczanie nie mogą budować jatek i zakładać ogrodów< | * 1261 - Informacja, że książę Henryk III Biały uważa wały i fosy miejskie za swoją własność, w której obrębie mieszczanie nie mogą budować jatek i zakładać ogrodów <small>(Maleczyński 1960, 315)</small> | ||
* 1266 - Do tego roku trwało prawo własności księcia nad kramami kupców i karczmami< | * 1266 - Do tego roku trwało prawo własności księcia nad kramami kupców i karczmami <small>(Maleczyński 1960, 315)</small> | ||
* 1266 - Książę sprzedaje miastu 24 jatki i 47 kramów< | * 1266 - Książę sprzedaje miastu 24 jatki i 47 kramów <small>(Maleczyński 1960, 476)</small> | ||
* 1267 - Wzmianka o foluszu napędzanym kołem wodnym (najwcześniejsza taka wiadomość z terenu Polski)< | * 1267 - Wzmianka o foluszu napędzanym kołem wodnym (najwcześniejsza taka wiadomość z terenu Polski) <small>(Maleczyński 1960, 455)</small> | ||
* 1271 - Zezwolenie książęce na budowę 16 sklepów z pieczywem< | * 1271 - Zezwolenie książęce na budowę 16 sklepów z pieczywem <small>(Maleczyński 1960, 476)</small> | ||
* 1272 - Prawo mili< | * 1272 - Prawo mili <small>(Maleczyński 1960, 476)</small> | ||
* 1273 - Przejęcie (wykupienie) przez miasto sklepów z obuwiem, szrotu, dochodów ze składek cechowych< | * 1273 - Przejęcie (wykupienie) przez miasto sklepów z obuwiem, szrotu, dochodów ze składek cechowych <small>(Maleczyński 1960, 476)</small> | ||
* 1274 - Prawo składu< | * 1274 - Prawo składu <small>(Maleczyński 1960, 476)</small> | ||
* 1281 - Początek walki o przejęcie wójtostwa przez radę< | * 1281 - Początek walki o przejęcie wójtostwa przez radę <small>(Maleczyński 1960, 476)</small> | ||
* 1291 - Zmiana biegu Oławy. Wprowadzenie jej wód w przekopany odcinek fosy co zakończyło długotrwały etap fortyfikacji miasta.< | * 1291 - Zmiana biegu Oławy. Wprowadzenie jej wód w przekopany odcinek fosy co zakończyło długotrwały etap fortyfikacji miasta. (<small>Piwko, Romanow 1991, 71-82</small>). | ||
* 1285-1350 - W tym okresie tylko 14 razy w radzie miejskiej byli przedstawiciele rzemieślników (1295-1297, 1299-1301, 1314-1319, 1325, 1333 - 8 razy 1, 2 razy 2, po razie 3 i 4, 3 razy - 6) < | * 1285-1350 - W tym okresie tylko 14 razy w radzie miejskiej byli przedstawiciele rzemieślników (1295-1297, 1299-1301, 1314-1319, 1325, 1333 - 8 razy 1, 2 razy 2, po razie 3 i 4, 3 razy - 6) <small>(Maleczyński 1960, 477)</small> | ||
* 1300 - Statut piwowarów (w nim wzmianka skarżąca się na produkcję piwa prowadzoną przez kanoników wrocławskich)< | * 1300 - Statut piwowarów (w nim wzmianka skarżąca się na produkcję piwa prowadzoną przez kanoników wrocławskich) <small>(Maleczyński 1960, 476)</small> | ||
* 1300 - Zakaz handlu detalicznego przez tkaczy (?) < | * 1300 - Zakaz handlu detalicznego przez tkaczy (?) <small>(Maleczyński 1960, 477)</small> | ||
* 1302 - Pożyczka 3 kupców wrocławskich i henrykowskich dla rady miasta Wrocławia w wysokości łącznej 99 grzywien< | * 1302 - Pożyczka 3 kupców wrocławskich i henrykowskich dla rady miasta Wrocławia w wysokości łącznej 99 grzywien <small>(Maleczyński 1960, 479)</small> | ||
* 1308 - Kupiec zastawia u rady 63 postawy sukna (pożyczki pod zastaw sukna to częsty przypadek; to prawdopodobnie jeden z największych takich zastawów)< | * 1308 - Kupiec zastawia u rady 63 postawy sukna (pożyczki pod zastaw sukna to częsty przypadek; to prawdopodobnie jeden z największych takich zastawów) <small>(Maleczyński 1960, 476)</small> | ||
* 1310 - Zakaz tkania sukna przez beginki (również białego i szarego na habity). Mogli je tkać wyłącznie cechowi tkacze. Beginkom zostawiono przywilej sprzedaży sukna ale tylko na całe sztuki < | * 1310 - Zakaz tkania sukna przez beginki (również białego i szarego na habity). Mogli je tkać wyłącznie cechowi tkacze. Beginkom zostawiono przywilej sprzedaży sukna ale tylko na całe sztuki <small>(Maleczyński 1960, 477-478)</small>. | ||
* 1324-1345 - Wykupienie wójtostwa przez radę< | * 1324-1345 - Wykupienie wójtostwa przez radę <small>(Maleczyński 1960, 476)</small> | ||
* 1325 - Kolektor papieski we Wrocławiu< | * 1325 - Kolektor papieski we Wrocławiu <small>(Maleczyński 1960, 478)</small> | ||
* 1329 - Wrocław pośredniczy od tego roku do pewnie 1340 w zbieraniu świętopietrza ze Śląska (pobiera od tego swoje koszty i prowizje)< | * 1329 - Wrocław pośredniczy od tego roku do pewnie 1340 w zbieraniu świętopietrza ze Śląska (pobiera od tego swoje koszty i prowizje) <small>(Maleczyński 1960, 478)</small> | ||
* 1328 - Przejęcie (wykupienie) przez miasto czynszów od domów mieszczan< | * 1328 - Przejęcie (wykupienie) przez miasto czynszów od domów mieszczan <small>(Maleczyński 1960, 476)</small> | ||
* 1329 ok. - Liczba mieszkańców szacowana na 13000-15000 (Legnica, Lwówek - 9000-11500; Świdnica - 8000-9500; Ziębice, Dzierżoniów, Środa, Brzeg - ok. 5000)< | * 1329 ok. - Liczba mieszkańców szacowana na 13000-15000 (Legnica, Lwówek - 9000-11500; Świdnica - 8000-9500; Ziębice, Dzierżoniów, Środa, Brzeg - ok. 5000) <small>(Maleczyński 1960, 249)</small> | ||
* 1334 - Informacja o istnieniu napędu kieratem - prawdopodobnie tartaku< | * 1334 - Informacja o istnieniu napędu kieratem - prawdopodobnie tartaku <small>(Maleczyński 1960, 455)</small> | ||
* 1335 - Zwolnienie z cła na terenie królestwa Czech< | * 1335 - Zwolnienie z cła na terenie królestwa Czech <small>(Maleczyński 1960, 476)</small> | ||
* 1337 - Świętopietrze ściągnięte z od innych miast przez Wrocław 76 grzywien i 4 skojce< | * 1337 - Świętopietrze ściągnięte z od innych miast przez Wrocław 76 grzywien i 4 skojce <small>(Maleczyński 1960, 478)</small> | ||
* 1339 - Zezwolenie królewskie na związek 8 miast w celu walki z rabusiami< | * 1339 II 5 - Statut gildii kupieckiej. Gildię (kumpanie) powołała w tym roku rada miejska (<small>Myśliwski 2009, 140-141</small>) | ||
* 1349 - Przywilej zmieniania rozporządzeń królewskich gdy będą dla miasta szkodliwe< | * 1339 - Zezwolenie królewskie na związek 8 miast w celu walki z rabusiami <small>(Maleczyński 1960, 476)</small> | ||
* 1357 - Rada miejska mianowana przez Karola IV starostą księstwa wrocławskiego; rada prowadzi odtąd kancelarię księstwa< | * 1349 - Przywilej zmieniania rozporządzeń królewskich gdy będą dla miasta szkodliwe <small>(Maleczyński 1960, 476)</small> | ||
* 1505 - Statut przeciw zbytkom. Dopuszcza wcześniej zakazane perły na strojach z zastrzeżeniem by ich wartość nie przewyższała 1/24 grzywny. Zezwolono też na codzienne ubrania pośledniejsze jedwabie wyłączając tylko najdroższe gatunki oraz wełnę (Wdowom, rozwódkom i służbie zakazano jedwabiu w ogóle). Zezwolono na dekorowanie ubrań i nakryć głowy futrami określają jednak maksymalną szerokość obramowań. Można było używać srebrnych i złotych pasów byle nie przekraczały wartości 30-40 guldenów. Edykt został zwyczajowo obwołany wmieście i rozwieszony w dwóch miejscach< | * 1357 - Rada miejska mianowana przez Karola IV starostą księstwa wrocławskiego; rada prowadzi odtąd kancelarię księstwa <small>(Maleczyński 1960, 476)</small> | ||
* 1509 - Statut przeciwko zbytkom. Ponowiono postanowienia z 1505 r. łagodząc jednak niektóre zapisy. Zezwolono np. na futra byle nie przekraczały wartości 12 guldenów< | * 1505 - Statut przeciw zbytkom. Dopuszcza wcześniej zakazane perły na strojach z zastrzeżeniem by ich wartość nie przewyższała 1/24 grzywny. Zezwolono też na codzienne ubrania pośledniejsze jedwabie wyłączając tylko najdroższe gatunki oraz wełnę (Wdowom, rozwódkom i służbie zakazano jedwabiu w ogóle). Zezwolono na dekorowanie ubrań i nakryć głowy futrami określają jednak maksymalną szerokość obramowań. Można było używać srebrnych i złotych pasów byle nie przekraczały wartości 30-40 guldenów. Edykt został zwyczajowo obwołany wmieście i rozwieszony w dwóch miejscach <small>(Maleczyński 1960, 350)</small>. | ||
* 1509 - Statut przeciwko zbytkom. Ponowiono postanowienia z 1505 r. łagodząc jednak niektóre zapisy. Zezwolono np. na futra byle nie przekraczały wartości 12 guldenów <small>(Maleczyński 1960, 350)</small>. | |||
== Literatura == | |||
* Maleczyński Karol red. ''Historia Śląska tom I do roku 1763, część 1 do połowy XIV w.'' Wrocław: 1960. | |||
* Myśliwski Grzegorz. ''Wrocław w przestrzeni gospodarczej Europy (XIII-XV wiek). Centrum czy peryferie?'' Wrocław: 2009. | |||
* Piwko Romuald, Romanow Jerzy. ''Formy przeobrażenia I fazy zagospodarowania północno-wschodniej części terenu Placu Dominikańskiego w świetle wyników badań archeologiczno-architektonicznych''. Silesia Antiqua, 1994, t.35, str. 71-82. | |||
[[Kategoria:Wrocław]] | [[Kategoria:Wrocław]] | ||
Wersja z 02:02, 18 sty 2023
Kalendarium miasta Wrocław w średniowieczu
- przed 1204 (prawd. II poł. XII w.) - Osada miejska przenosi się (powstaje) na lewy brzeg Odry (pobliże Mostu Piaskowego) (Maleczyński 1960, 313)
- 1204 - Civitas vratislaviesis (Maleczyński 1960, 311)
- 1211-1238 - Spory kupiectwa z księciem o prawo swobodnej sprzedaży towarów po sklepach i w domach, a nie wyłącznie w domu kupców. Również spory w związku z budową na terytorium miejskim domów i obwarowań (obie strony odnosiły się do Magdeburga ale rezultat (ortyl) niejasny) (Maleczyński 1960, 315). W tym też czasie powstał wspomniany dom kupców, na pewno przed 1241; był pierwszą kamienną budowlą świecką (Maleczyński 1960, 358).
- 1214 - Wzmianka o sołtysie (Maleczyński 1960, 312)
- 1219 - Wzmianka o sołtysie (Maleczyński 1960, 312)
- 1226 ok. - Nowy Rynek w miejscu dzisiejszego Nowego Targu (Maleczyński 1960, 313)
- 1225 - Dominikanie we Wrocławiu (Maleczyński 1960, 366)
- 1238 - Franciszkanie we Wrocławiu (Maleczyński 1960, 366)
- 1242 - Lokacja (Maleczyński 1960, 311)
- 1261 - Informacja, że książę Henryk III Biały uważa wały i fosy miejskie za swoją własność, w której obrębie mieszczanie nie mogą budować jatek i zakładać ogrodów (Maleczyński 1960, 315)
- 1266 - Do tego roku trwało prawo własności księcia nad kramami kupców i karczmami (Maleczyński 1960, 315)
- 1266 - Książę sprzedaje miastu 24 jatki i 47 kramów (Maleczyński 1960, 476)
- 1267 - Wzmianka o foluszu napędzanym kołem wodnym (najwcześniejsza taka wiadomość z terenu Polski) (Maleczyński 1960, 455)
- 1271 - Zezwolenie książęce na budowę 16 sklepów z pieczywem (Maleczyński 1960, 476)
- 1272 - Prawo mili (Maleczyński 1960, 476)
- 1273 - Przejęcie (wykupienie) przez miasto sklepów z obuwiem, szrotu, dochodów ze składek cechowych (Maleczyński 1960, 476)
- 1274 - Prawo składu (Maleczyński 1960, 476)
- 1281 - Początek walki o przejęcie wójtostwa przez radę (Maleczyński 1960, 476)
- 1291 - Zmiana biegu Oławy. Wprowadzenie jej wód w przekopany odcinek fosy co zakończyło długotrwały etap fortyfikacji miasta. (Piwko, Romanow 1991, 71-82).
- 1285-1350 - W tym okresie tylko 14 razy w radzie miejskiej byli przedstawiciele rzemieślników (1295-1297, 1299-1301, 1314-1319, 1325, 1333 - 8 razy 1, 2 razy 2, po razie 3 i 4, 3 razy - 6) (Maleczyński 1960, 477)
- 1300 - Statut piwowarów (w nim wzmianka skarżąca się na produkcję piwa prowadzoną przez kanoników wrocławskich) (Maleczyński 1960, 476)
- 1300 - Zakaz handlu detalicznego przez tkaczy (?) (Maleczyński 1960, 477)
- 1302 - Pożyczka 3 kupców wrocławskich i henrykowskich dla rady miasta Wrocławia w wysokości łącznej 99 grzywien (Maleczyński 1960, 479)
- 1308 - Kupiec zastawia u rady 63 postawy sukna (pożyczki pod zastaw sukna to częsty przypadek; to prawdopodobnie jeden z największych takich zastawów) (Maleczyński 1960, 476)
- 1310 - Zakaz tkania sukna przez beginki (również białego i szarego na habity). Mogli je tkać wyłącznie cechowi tkacze. Beginkom zostawiono przywilej sprzedaży sukna ale tylko na całe sztuki (Maleczyński 1960, 477-478).
- 1324-1345 - Wykupienie wójtostwa przez radę (Maleczyński 1960, 476)
- 1325 - Kolektor papieski we Wrocławiu (Maleczyński 1960, 478)
- 1329 - Wrocław pośredniczy od tego roku do pewnie 1340 w zbieraniu świętopietrza ze Śląska (pobiera od tego swoje koszty i prowizje) (Maleczyński 1960, 478)
- 1328 - Przejęcie (wykupienie) przez miasto czynszów od domów mieszczan (Maleczyński 1960, 476)
- 1329 ok. - Liczba mieszkańców szacowana na 13000-15000 (Legnica, Lwówek - 9000-11500; Świdnica - 8000-9500; Ziębice, Dzierżoniów, Środa, Brzeg - ok. 5000) (Maleczyński 1960, 249)
- 1334 - Informacja o istnieniu napędu kieratem - prawdopodobnie tartaku (Maleczyński 1960, 455)
- 1335 - Zwolnienie z cła na terenie królestwa Czech (Maleczyński 1960, 476)
- 1337 - Świętopietrze ściągnięte z od innych miast przez Wrocław 76 grzywien i 4 skojce (Maleczyński 1960, 478)
- 1339 II 5 - Statut gildii kupieckiej. Gildię (kumpanie) powołała w tym roku rada miejska (Myśliwski 2009, 140-141)
- 1339 - Zezwolenie królewskie na związek 8 miast w celu walki z rabusiami (Maleczyński 1960, 476)
- 1349 - Przywilej zmieniania rozporządzeń królewskich gdy będą dla miasta szkodliwe (Maleczyński 1960, 476)
- 1357 - Rada miejska mianowana przez Karola IV starostą księstwa wrocławskiego; rada prowadzi odtąd kancelarię księstwa (Maleczyński 1960, 476)
- 1505 - Statut przeciw zbytkom. Dopuszcza wcześniej zakazane perły na strojach z zastrzeżeniem by ich wartość nie przewyższała 1/24 grzywny. Zezwolono też na codzienne ubrania pośledniejsze jedwabie wyłączając tylko najdroższe gatunki oraz wełnę (Wdowom, rozwódkom i służbie zakazano jedwabiu w ogóle). Zezwolono na dekorowanie ubrań i nakryć głowy futrami określają jednak maksymalną szerokość obramowań. Można było używać srebrnych i złotych pasów byle nie przekraczały wartości 30-40 guldenów. Edykt został zwyczajowo obwołany wmieście i rozwieszony w dwóch miejscach (Maleczyński 1960, 350).
- 1509 - Statut przeciwko zbytkom. Ponowiono postanowienia z 1505 r. łagodząc jednak niektóre zapisy. Zezwolono np. na futra byle nie przekraczały wartości 12 guldenów (Maleczyński 1960, 350).
Literatura
- Maleczyński Karol red. Historia Śląska tom I do roku 1763, część 1 do połowy XIV w. Wrocław: 1960.
- Myśliwski Grzegorz. Wrocław w przestrzeni gospodarczej Europy (XIII-XV wiek). Centrum czy peryferie? Wrocław: 2009.
- Piwko Romuald, Romanow Jerzy. Formy przeobrażenia I fazy zagospodarowania północno-wschodniej części terenu Placu Dominikańskiego w świetle wyników badań archeologiczno-architektonicznych. Silesia Antiqua, 1994, t.35, str. 71-82.
