Wizyty Karola IV we Wrocławiu: Różnice pomiędzy wersjami
Z Silesiacum
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania
(Utworzono nową stronę "'''Wizyty Karola IV Luksemburskiego we Wrocławiu.''' * 1341 IX (1, 13; 2; 87) * 1342 I (2, 87) * 1342 V (1, 13-14) * 1342 VI (2, 87) Być może to jedna dłuższa wizyta maj czerwiec. Był już 6 maja, więc może dwie. * 1343 X Zjazd z Kazimierzem IV. Byli również biskup praski Arnošt z Pardubic oraz biskup wrocławski Przecław z Pogorzeli (2, 87). * 1344 XII Z Janem Luksemburskim w drodze na wyprawę krzyżową przeciw Litwinom. * 1345 IV Po uwolnieniu s…") |
Nie podano opisu zmian |
||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
* 1342 V (1, 13-14) | * 1342 V (1, 13-14) | ||
* 1342 VI (2, 87) Być może to jedna dłuższa wizyta maj czerwiec. Był już 6 maja, więc może dwie. | * 1342 VI (2, 87) Być może to jedna dłuższa wizyta maj czerwiec. Był już 6 maja, więc może dwie. | ||
* 1343 X Zjazd z Kazimierzem | * 1343 X Zjazd z Kazimierzem III. Byli również biskup praski Arnošt z Pardubic oraz biskup wrocławski Przecław z Pogorzeli (2, 87). | ||
* 1344 XII Z Janem Luksemburskim w drodze na wyprawę krzyżową przeciw Litwinom. | * 1344 XII Z Janem Luksemburskim w drodze na wyprawę krzyżową przeciw Litwinom. | ||
* 1345 IV Po uwolnieniu się z uwięzienia w Kaliszu (1, 14; 2, 88) | * 1345 IV Po uwolnieniu się z uwięzienia w Kaliszu (1, 14; 2, 88) | ||
| Linia 11: | Linia 11: | ||
Jako król Czech | Jako król Czech | ||
* 1348 XI 7-24. Pierwsza wizyta jako króla Czech i Niemiec. Karol IV wykorzystał swój czternastodniowy pobyt do istotnej zmiany w konstytucji miasta: zniósł wprowadzoną przez swojego ojca procedurę wyboru 32 dożywotnich radnych, spośród których 8 na zmianę pełniło rządy, i przywrócił starą praktykę corocznej odnowy rady miejskiej. Skłoniły go do tego kroku skargi na nepotyzm i niewystarczającą kontrolę finansową. Już w poprzednim roku i teraz, na wiosnę, ostrzegał radę w tej sprawie kilkakrotnie, ale teraz przekonał się osobiście o panującej niegospodarności w zarządzaniu. Zatem zlikwidował dożywotnią urzędniczą radę i przywrócił wybór 8 radnych, którzy mieli pełnić obowiązki przez rok, zgodnie z dawną praktyką. W trakcie tego pobytu zawarty został też traktat z Polską - pokój namysłowski (1, 15; 2, 88). | * 1348 XI 7-24. Pierwsza wizyta jako króla Czech i Niemiec. Karol IV wykorzystał swój czternastodniowy pobyt do istotnej zmiany w konstytucji miasta: zniósł wprowadzoną przez swojego ojca procedurę wyboru 32 dożywotnich radnych, spośród których 8 na zmianę pełniło rządy, i przywrócił starą praktykę corocznej odnowy rady miejskiej. Skłoniły go do tego kroku skargi na nepotyzm i niewystarczającą kontrolę finansową. Już w poprzednim roku i teraz, na wiosnę, ostrzegał radę w tej sprawie kilkakrotnie, ale teraz przekonał się osobiście o panującej niegospodarności w zarządzaniu. Zatem zlikwidował dożywotnią urzędniczą radę i przywrócił wybór 8 radnych, którzy mieli pełnić obowiązki przez rok, zgodnie z dawną praktyką. W trakcie tego pobytu zawarty został też traktat z Polską - pokój namysłowski (1, 15; 2, 88). | ||
* 1351 X 7 - pocz. XII Królowi towarzyszyła żona Anna Wittelsbach. W trakcie doszło do spotkania z Kazimierzem | * 1351 X 7 - pocz. XII Królowi towarzyszyła żona Anna Wittelsbach. W trakcie doszło do spotkania z Kazimierzem III. Istotne negocjacje z Polską dotyczące przyłączenia biskupstwa wrocławskiego, które dotąd podlegało arcybiskupowi gnieźnieńskiemu, do Czech. Obecni byli też arcybiskup gnieźnieński, książęta Bolesław z Brzegu, Konrad z Oleśnicy, Kazimierz z Cieszyna, Bolko z Opola, Bolko ze Świdnicy oraz Wacław z Legnicy. Mimo osobistych rozmów obu królów z udziałem arcybiskupa gnieźnieńskiego, nie porozumiano się. Niemiecki autor z w końcu XIX w. wskazuje tu zwłaszcza na "opór wciąż przeważająco polskiego duchowieństwa wrocławskiego przeciwko oderwaniu od Polski"<ref name="Fink">Fink Erich, ''Geschichte der landesherrlichen Besuche in Breslau'', Breslau 1897, s. 16.</ref>. Dla polskiego króla i towarzyszącego mu zwierzchnika polskiej prowincji kościelnej Jarosława z Bogorii i Skotnik mógł to być argument w rozmowach ale nie mogli się zgodzić na propozycje króla Czech ze względów pryncypialnych. "Mieszczanie patrzyli z dużą nieufnością na obecność polskich przybyszów, podejrzewając ukartowaną grę między nimi, a duchowieństwem, mającą na celu powrót księstwa do Polski. Ukrywana niechęć jeszcze bardziej się zaostrzyła, gdy Karol IV nagle zachorował, krótko po tym jak w obecności swoich gości położył kamień węgielny pod klasztor augustianów-eremitów i przyległy [[Herby na prezbiterium kościoła św. Stanisława, św. Doroty i św. Wacława we Wrocławiu|kościół św. Doroty]] na działce podarowanej przez dwóch mieszkańców przy Bramie Świdnickiej. Wśród wrocławian nie brakowało głosów oskarżających duchowieństwo o spowodowanie choroby króla<ref name="Fink"/>." Wrocławskie księgi rachunkowe pokazują wydatki miasta w zawiązku z pobytem króla. Utrzymanie stajni kosztowało na paszę 400 marek srebra. Wydatki na uhonorowanie książąt 51 marek 8 skojców. Ubrania i inne przedmioty, w tym poduszka do łóżka królowej, zostały zaksięgowane na 209 marek 16 skojców. (1, 16-17; 2, 89) | ||
* 1358 XI 22 - 1359 II 17 Karol przybył do Wrocławia już jako cesarz. Otaczało go znakomite grono świeckich i duchownych książąt, ponieważ na wigilię Bożego Narodzenia planowane było niezwykłe wydarzenie: chrzest pogańskiego władcy Litwy. Spodziewany wielki książę litewski Olgierd nie przybył jednak. W trakcie ten wizyty Wrocław otrzymał przywileje. Miasto razem z Pragą, Kutną Horą i Sulzbach uzyskało zwolnienie z frankfurckiego cła; wrocławianie zostali też uwolnieni od podlegania praskiemu prawu składu. Karol IV podjął także kroki mające na celu zapewnienie następstwa w swoich ziemiach dziedzicznych i zobowiązał biskupa oraz radę do uznania za króla Czech margrabiego morawskiego Jana Henryka, młodszego brata cesarza, na wypadek, gdyby zmarł bez męskiego potomka. Margrabia Jan zobowiązał się z kolei do uznania wszystkich przywilejów. (1, 17; 2, 89). | * 1358 XI 22 - 1359 II 17 Karol przybył do Wrocławia już jako cesarz. Otaczało go znakomite grono świeckich i duchownych książąt, ponieważ na wigilię Bożego Narodzenia planowane było niezwykłe wydarzenie: chrzest pogańskiego władcy Litwy. Spodziewany wielki książę litewski Olgierd nie przybył jednak. W trakcie ten wizyty Wrocław otrzymał przywileje. Miasto razem z Pragą, Kutną Horą i Sulzbach uzyskało zwolnienie z frankfurckiego cła; wrocławianie zostali też uwolnieni od podlegania praskiemu prawu składu. Karol IV podjął także kroki mające na celu zapewnienie następstwa w swoich ziemiach dziedzicznych i zobowiązał biskupa oraz radę do uznania za króla Czech margrabiego morawskiego Jana Henryka, młodszego brata cesarza, na wypadek, gdyby zmarł bez męskiego potomka. Margrabia Jan zobowiązał się z kolei do uznania wszystkich przywilejów. (1, 17; 2, 89). | ||
* 1363 V Cesarz spędził we Wrocławiu Zielone Świątki (31 maja) ze swoją 4 żoną, Elżbietą, córką księcia pomorskiego Bogusława V i wnuczką króla Kazimierza III, którą poślubił w kwietniu w Krakowie (1, 18). | |||
* 1363 VII Cesarz przebywał we Wrocławiu (1 lipca) w drodze do Brandenburgii (1, 18). | |||
* 1363 X Podczas powrotu Karol IV zatrzymał na kilka dni we Wrocławiu (od 4 października) (1, 18; 2, 90). | |||
* 1365 28 V - 8 VI Pobyt ze swoim kanclerzem, biskupem ołomunieckim Janem ze Środy, księciem Kaźkiem słupskim i kilkoma śląskimi książętami (1, 18). | |||
* 1365 11-14 VIII Podczas tej wizyty jako król Czech nadał księstwu nową pieczęć, po tym jak zniszczył poprzednią z powodu związanych z nią fałszerstw (1, 19). | |||
* 1367 VIII Trwał wówczas spór biskupa Przecława z Pogorzeli z miastem i było ono obłożone interdyktem. Biskup zgodził się zawiesić interdykt aby obcy goście, którzy w ogóle nie byli zaangażowani w wydarzenia w mieście, nie byli pozbawieni praktyk religijnych przez zamknięcie kościołów i klasztorów. Sam spór o jurysdykcję kościoła co do swoich poddanych popełniających przestępstwa na terenie jurysdykcji Wrocławia toczył się aż do 1370 r. i wyroku Karola jako rozjemcy wyznaczonego przez papieża Urbana V. Król wziął stronę miasta gdyż jego jurysdykcja wywodziła się z uprawnień władcy, a stanowisko wrocławskiego kościoła je uszczuplało. Wydany wyrok pozbawił Kościół prawa do sądzenia własnych poddanych za przestępstwa popełnione na obszarze jurysdykcji Wrocławia. (1, 19). | |||
* 1369 21-25 IX Pobyt w czasie zarazy w Pradze. Cesarz wyjechał na Śląsk i kilka dni przebywał w jego stolicy. Towarzyszył mu ośmioletni następca tronu Wacław (1, 19; 2, 90). | |||
* 1370 Cesarz spędził we Wrocławiu Boże Narodzenie i Nowy Rok. Rada przedstawiła rozlicznie królewskich dochodów z zastawionych miastu w zamian za pożyczkę dóbr średzkich, złotoryjskich i namysłowskich. Z rachunków wynikało, że zyski z pożytków nie pokryły jeszcze długu, a pozostało jeszcze 1850 marek (grzywien) groszy praskich. W związku z tym Karol IV wydał radzie, jako swojemu wierzycielowi, nowy dokument dłużny na tę sumę (1, 19). | |||
* | |||
| Linia 22: | Linia 38: | ||
[[Kategoria:Wrocław]] | [[Kategoria:Wrocław]] | ||
[[Kategoria:XIV wiek]] | [[Kategoria:XIV wiek]] | ||
[[Kategoria:Z]] | |||
Wersja z 17:22, 6 maj 2024
Wizyty Karola IV Luksemburskiego we Wrocławiu.
- 1341 IX (1, 13; 2; 87)
- 1342 I (2, 87)
- 1342 V (1, 13-14)
- 1342 VI (2, 87) Być może to jedna dłuższa wizyta maj czerwiec. Był już 6 maja, więc może dwie.
- 1343 X Zjazd z Kazimierzem III. Byli również biskup praski Arnošt z Pardubic oraz biskup wrocławski Przecław z Pogorzeli (2, 87).
- 1344 XII Z Janem Luksemburskim w drodze na wyprawę krzyżową przeciw Litwinom.
- 1345 IV Po uwolnieniu się z uwięzienia w Kaliszu (1, 14; 2, 88)
Jako król Czech
- 1348 XI 7-24. Pierwsza wizyta jako króla Czech i Niemiec. Karol IV wykorzystał swój czternastodniowy pobyt do istotnej zmiany w konstytucji miasta: zniósł wprowadzoną przez swojego ojca procedurę wyboru 32 dożywotnich radnych, spośród których 8 na zmianę pełniło rządy, i przywrócił starą praktykę corocznej odnowy rady miejskiej. Skłoniły go do tego kroku skargi na nepotyzm i niewystarczającą kontrolę finansową. Już w poprzednim roku i teraz, na wiosnę, ostrzegał radę w tej sprawie kilkakrotnie, ale teraz przekonał się osobiście o panującej niegospodarności w zarządzaniu. Zatem zlikwidował dożywotnią urzędniczą radę i przywrócił wybór 8 radnych, którzy mieli pełnić obowiązki przez rok, zgodnie z dawną praktyką. W trakcie tego pobytu zawarty został też traktat z Polską - pokój namysłowski (1, 15; 2, 88).
- 1351 X 7 - pocz. XII Królowi towarzyszyła żona Anna Wittelsbach. W trakcie doszło do spotkania z Kazimierzem III. Istotne negocjacje z Polską dotyczące przyłączenia biskupstwa wrocławskiego, które dotąd podlegało arcybiskupowi gnieźnieńskiemu, do Czech. Obecni byli też arcybiskup gnieźnieński, książęta Bolesław z Brzegu, Konrad z Oleśnicy, Kazimierz z Cieszyna, Bolko z Opola, Bolko ze Świdnicy oraz Wacław z Legnicy. Mimo osobistych rozmów obu królów z udziałem arcybiskupa gnieźnieńskiego, nie porozumiano się. Niemiecki autor z w końcu XIX w. wskazuje tu zwłaszcza na "opór wciąż przeważająco polskiego duchowieństwa wrocławskiego przeciwko oderwaniu od Polski"[1]. Dla polskiego króla i towarzyszącego mu zwierzchnika polskiej prowincji kościelnej Jarosława z Bogorii i Skotnik mógł to być argument w rozmowach ale nie mogli się zgodzić na propozycje króla Czech ze względów pryncypialnych. "Mieszczanie patrzyli z dużą nieufnością na obecność polskich przybyszów, podejrzewając ukartowaną grę między nimi, a duchowieństwem, mającą na celu powrót księstwa do Polski. Ukrywana niechęć jeszcze bardziej się zaostrzyła, gdy Karol IV nagle zachorował, krótko po tym jak w obecności swoich gości położył kamień węgielny pod klasztor augustianów-eremitów i przyległy kościół św. Doroty na działce podarowanej przez dwóch mieszkańców przy Bramie Świdnickiej. Wśród wrocławian nie brakowało głosów oskarżających duchowieństwo o spowodowanie choroby króla[1]." Wrocławskie księgi rachunkowe pokazują wydatki miasta w zawiązku z pobytem króla. Utrzymanie stajni kosztowało na paszę 400 marek srebra. Wydatki na uhonorowanie książąt 51 marek 8 skojców. Ubrania i inne przedmioty, w tym poduszka do łóżka królowej, zostały zaksięgowane na 209 marek 16 skojców. (1, 16-17; 2, 89)
- 1358 XI 22 - 1359 II 17 Karol przybył do Wrocławia już jako cesarz. Otaczało go znakomite grono świeckich i duchownych książąt, ponieważ na wigilię Bożego Narodzenia planowane było niezwykłe wydarzenie: chrzest pogańskiego władcy Litwy. Spodziewany wielki książę litewski Olgierd nie przybył jednak. W trakcie ten wizyty Wrocław otrzymał przywileje. Miasto razem z Pragą, Kutną Horą i Sulzbach uzyskało zwolnienie z frankfurckiego cła; wrocławianie zostali też uwolnieni od podlegania praskiemu prawu składu. Karol IV podjął także kroki mające na celu zapewnienie następstwa w swoich ziemiach dziedzicznych i zobowiązał biskupa oraz radę do uznania za króla Czech margrabiego morawskiego Jana Henryka, młodszego brata cesarza, na wypadek, gdyby zmarł bez męskiego potomka. Margrabia Jan zobowiązał się z kolei do uznania wszystkich przywilejów. (1, 17; 2, 89).
- 1363 V Cesarz spędził we Wrocławiu Zielone Świątki (31 maja) ze swoją 4 żoną, Elżbietą, córką księcia pomorskiego Bogusława V i wnuczką króla Kazimierza III, którą poślubił w kwietniu w Krakowie (1, 18).
- 1363 VII Cesarz przebywał we Wrocławiu (1 lipca) w drodze do Brandenburgii (1, 18).
- 1363 X Podczas powrotu Karol IV zatrzymał na kilka dni we Wrocławiu (od 4 października) (1, 18; 2, 90).
- 1365 28 V - 8 VI Pobyt ze swoim kanclerzem, biskupem ołomunieckim Janem ze Środy, księciem Kaźkiem słupskim i kilkoma śląskimi książętami (1, 18).
- 1365 11-14 VIII Podczas tej wizyty jako król Czech nadał księstwu nową pieczęć, po tym jak zniszczył poprzednią z powodu związanych z nią fałszerstw (1, 19).
- 1367 VIII Trwał wówczas spór biskupa Przecława z Pogorzeli z miastem i było ono obłożone interdyktem. Biskup zgodził się zawiesić interdykt aby obcy goście, którzy w ogóle nie byli zaangażowani w wydarzenia w mieście, nie byli pozbawieni praktyk religijnych przez zamknięcie kościołów i klasztorów. Sam spór o jurysdykcję kościoła co do swoich poddanych popełniających przestępstwa na terenie jurysdykcji Wrocławia toczył się aż do 1370 r. i wyroku Karola jako rozjemcy wyznaczonego przez papieża Urbana V. Król wziął stronę miasta gdyż jego jurysdykcja wywodziła się z uprawnień władcy, a stanowisko wrocławskiego kościoła je uszczuplało. Wydany wyrok pozbawił Kościół prawa do sądzenia własnych poddanych za przestępstwa popełnione na obszarze jurysdykcji Wrocławia. (1, 19).
- 1369 21-25 IX Pobyt w czasie zarazy w Pradze. Cesarz wyjechał na Śląsk i kilka dni przebywał w jego stolicy. Towarzyszył mu ośmioletni następca tronu Wacław (1, 19; 2, 90).
- 1370 Cesarz spędził we Wrocławiu Boże Narodzenie i Nowy Rok. Rada przedstawiła rozlicznie królewskich dochodów z zastawionych miastu w zamian za pożyczkę dóbr średzkich, złotoryjskich i namysłowskich. Z rachunków wynikało, że zyski z pożytków nie pokryły jeszcze długu, a pozostało jeszcze 1850 marek (grzywien) groszy praskich. W związku z tym Karol IV wydał radzie, jako swojemu wierzycielowi, nowy dokument dłużny na tę sumę (1, 19).