Dupsing: Różnice pomiędzy wersjami
(Utworzono nową stronę "'''Dupsing''', znany również jako Dusing, Duchsing, Dupfing, Teusinke, z łac. balteus, fr. boudrier de hanche, jest elementem późnośredniowiecznego ubioru rycerskiego, funkcjonującym jako rodzaj pasa. Był elementem ochrony dolnej części bioder roku. Dupsing pełnił rolę zarówno praktyczną, jak i reprezentacyjną. Używany głównie w drugiej połowie wieku XIV i w XV wieku. Był on traktowany jako oznaka rangi rycerskiej. Pojawił sie ok. 1320-1…") |
Nie podano opisu zmian |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Dupsing''', znany również jako Dusing, Duchsing, Dupfing, Teusinke, z łac. balteus, fr. boudrier de hanche, jest elementem późnośredniowiecznego ubioru rycerskiego, funkcjonującym jako rodzaj pasa. | [[Plik:Dupsing.jpg|thumb|300px|<div style='text-align:justify;>Dupsing; rysunki płaskorzeźb nagrobnych w brązie: Sir Nicolausa Dagwortha w Bückling w kościele w Norfolk z 1401 r, po lewej i Sir Johna Wylcotesa w kościele w Great Tew w Oxfordshire z 1410 r.</div>]] | ||
'''Dupsing''', znany również jako Dusing, Duchsing, Dupfing, Teusinke, z łac. balteus, fr. boudrier de hanche, jest elementem późnośredniowiecznego ubioru rycerskiego, funkcjonującym jako rodzaj pasa. Dupsing Był elementem ochrony dolnej części bioder roku. Pełnił rolę zarówno praktyczną, jak i reprezentacyjną. Był on traktowany jako oznaka rangi rycerskiej. Ma swoje korzenie jeszcze w czasach rzymskich, gdzie analogiczny szeroki, segmentowany pas metalowy (cingulum militare) był częścią wyposażenia legionisty. | |||
Pojawił się ok. 1320-1340 gdy zaczęła się moda na opuszczanie nisko pasa mieczowego i stał się on sztywnym, pierścieniowym szerokim pasem na biodrach. Wydłużył się i swobodnie opadał aż do ud. Charakterystyczne dla dupsingu było zdobienie go dzwonkami i grzechotkami. Służyły nie tylko do ozdoby, ale mogły też pełnić funkcję praktyczną – na przykład sygnalizując obecność rycerza. Zastosowanie takich elementów w zbrojach paradnych było częścią pokazu statusu i bogactwa, a ich brzmienie podczas ruchu dodawało efektu teatralnego w trakcie uroczystości lub turniejów rycerskich. | |||
Miecz był wpierw zawieszany na pierścieniach i z powodu niskiego umiejscowienia pasa na biodrach, jego koniec był podczas chodzenia ciągnięty po ziemi z tyłu. Praktyczniejsze mocowanie pasa przy biodrach za pomocą klamer lub haczyków, a pochwy miecza przez pętle upowszechniło się w II poł. XIV wieku. Często na dupsingu noszono również sztylet. Nieraz sam, wtedy zawsze z prawej, ale też razem z mieczem; wtedy na środku lub prawym biodrze. | |||
Niektóre z takich pasów nich należą do pięknych dzieł sztuki złotniczej. Był szczególnie popularny we Francji i Anglii, a także w Niemczech, mniej we Włoszech.. | |||
Jako element zbroi zachował się aż do czasów zmian w zbroi płytowej w okresie renesansu. Zaczęto go też nosić na ubraniach cywilnych. Pod koniec XIV wieku, termin "dupsing" był używany także w odniesieniu do pasa kobiecego. | |||
Zachowane przykłady dupsingu można znaleźć w kolekcjach muzealnych, jak np. w Bawarskim Muzeum Narodowym w Monachium. | |||
<gallery mode=packed heights=260px caption="Dupsing"> | |||
Plik:Cingulum militare.jpg|<div style='text-align:justify;>Legionista Legio XXX Ulpia Victrix ubrany we współczesną kopię lorica segmentata i przepasany cingulum militare</div> | |||
Plik:Karol Wacław Sulzbach.jpg|<div style='text-align:justify;>[[Święty Wacław na zachodnim przedsionku portalowym wrocławskiej katedry|Święty Wacław/Karol IV]] kościół farny w Sulzbach, ok. 1370; miecz i sztylet na dupsingu</div> | |||
Plik:Karol IV Piękna studnia w Norymberdze.jpg|<div style='text-align:justify;>Karol IV na Pięknej studni w Norymberdze (1385-1395}; miecz na dupsingu</div> | |||
Plik:Postać księcia Bodemuseum.jpg|Postać księcia ok. 1390 w Bode-Muzeum w Berlinie | |||
</gallery> | |||
[[Kategoria:Słownik]] | [[Kategoria:Słownik]] | ||
https://www.pinterest.de/JoVoAd/dusing-dupsing/ | |||
Wersja z 15:49, 19 kwi 2024

Dupsing, znany również jako Dusing, Duchsing, Dupfing, Teusinke, z łac. balteus, fr. boudrier de hanche, jest elementem późnośredniowiecznego ubioru rycerskiego, funkcjonującym jako rodzaj pasa. Dupsing Był elementem ochrony dolnej części bioder roku. Pełnił rolę zarówno praktyczną, jak i reprezentacyjną. Był on traktowany jako oznaka rangi rycerskiej. Ma swoje korzenie jeszcze w czasach rzymskich, gdzie analogiczny szeroki, segmentowany pas metalowy (cingulum militare) był częścią wyposażenia legionisty.
Pojawił się ok. 1320-1340 gdy zaczęła się moda na opuszczanie nisko pasa mieczowego i stał się on sztywnym, pierścieniowym szerokim pasem na biodrach. Wydłużył się i swobodnie opadał aż do ud. Charakterystyczne dla dupsingu było zdobienie go dzwonkami i grzechotkami. Służyły nie tylko do ozdoby, ale mogły też pełnić funkcję praktyczną – na przykład sygnalizując obecność rycerza. Zastosowanie takich elementów w zbrojach paradnych było częścią pokazu statusu i bogactwa, a ich brzmienie podczas ruchu dodawało efektu teatralnego w trakcie uroczystości lub turniejów rycerskich.
Miecz był wpierw zawieszany na pierścieniach i z powodu niskiego umiejscowienia pasa na biodrach, jego koniec był podczas chodzenia ciągnięty po ziemi z tyłu. Praktyczniejsze mocowanie pasa przy biodrach za pomocą klamer lub haczyków, a pochwy miecza przez pętle upowszechniło się w II poł. XIV wieku. Często na dupsingu noszono również sztylet. Nieraz sam, wtedy zawsze z prawej, ale też razem z mieczem; wtedy na środku lub prawym biodrze.
Niektóre z takich pasów nich należą do pięknych dzieł sztuki złotniczej. Był szczególnie popularny we Francji i Anglii, a także w Niemczech, mniej we Włoszech..
Jako element zbroi zachował się aż do czasów zmian w zbroi płytowej w okresie renesansu. Zaczęto go też nosić na ubraniach cywilnych. Pod koniec XIV wieku, termin "dupsing" był używany także w odniesieniu do pasa kobiecego.
Zachowane przykłady dupsingu można znaleźć w kolekcjach muzealnych, jak np. w Bawarskim Muzeum Narodowym w Monachium.
- Dupsing
-
Legionista Legio XXX Ulpia Victrix ubrany we współczesną kopię lorica segmentata i przepasany cingulum militare
-
Święty Wacław/Karol IV kościół farny w Sulzbach, ok. 1370; miecz i sztylet na dupsingu
-
Karol IV na Pięknej studni w Norymberdze (1385-1395}; miecz na dupsingu
-
Postać księcia ok. 1390 w Bode-Muzeum w Berlinie