Dupsing: Różnice pomiędzy wersjami

Z Silesiacum
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania
(Utworzono nową stronę "'''Dupsing''', znany również jako Dusing, Duchsing, Dupfing, Teusinke, z łac. balteus, fr. boudrier de hanche, jest elementem późnośredniowiecznego ubioru rycerskiego, funkcjonującym jako rodzaj pasa. Był elementem ochrony dolnej części bioder roku. Dupsing pełnił rolę zarówno praktyczną, jak i reprezentacyjną. Używany głównie w drugiej połowie wieku XIV i w XV wieku. Był on traktowany jako oznaka rangi rycerskiej. Pojawił sie ok. 1320-1…")
 
Nie podano opisu zmian
Linia 1: Linia 1:
'''Dupsing''', znany również jako Dusing, Duchsing, Dupfing, Teusinke, z łac.  balteus, fr. boudrier de hanche, jest elementem późnośredniowiecznego ubioru rycerskiego, funkcjonującym jako rodzaj pasa.  
[[Plik:Dupsing.jpg|thumb|300px|<div style='text-align:justify;>Dupsing; rysunki płaskorzeźb nagrobnych w brązie: Sir Nicolausa Dagwortha w Bückling w kościele w Norfolk z 1401 r, po  lewej i Sir Johna Wylcotesa w kościele w Great Tew w Oxfordshire z 1410 r.</div>]]
'''Dupsing''', znany również jako Dusing, Duchsing, Dupfing, Teusinke, z łac.  balteus, fr. boudrier de hanche, jest elementem późnośredniowiecznego ubioru rycerskiego, funkcjonującym jako rodzaj pasa. Dupsing Był elementem ochrony dolnej części bioder roku. Pełnił rolę zarówno praktyczną, jak i reprezentacyjną.  Był on traktowany jako oznaka rangi rycerskiej.  Ma swoje korzenie jeszcze w czasach rzymskich, gdzie analogiczny szeroki, segmentowany pas metalowy (cingulum militare) był częścią wyposażenia legionisty.  


Był elementem ochrony dolnej części bioder roku.  Dupsing pełnił rolę zarówno praktyczną, jak i reprezentacyjną.  Używany głównie w drugiej połowie wieku XIV  i w XV wieku. Był on traktowany jako oznaka rangi rycerskiej. Pojawił sie ok. 1320-1340 jako szeroki pas na lędźwiach. Początkowo noszono na nim sztylet (dolch) lub torbę. Potem wydłużył się i swobodnie opadał na biodra aż do ud oraz zaczął służyć też do zawieszania miecza. Charakterystyczne dla dupsingu było  zdobienie go dzwonkami i grzechotkami. Służyły nie tylko do ozdoby, ale mogły też pełnić funkcję praktyczną – na przykład sygnalizując obecność rycerza. Zastosowanie takich elementów w zbrojach paradnych było częścią pokazu statusu i bogactwa, a ich brzmienie podczas ruchu dodawało efektu teatralnego w trakcie uroczystości lub turniejów rycerskich.
Pojawił się ok. 1320-1340 gdy zaczęła się moda na opuszczanie nisko pasa mieczowego  i stał się on sztywnym, pierścieniowym  szerokim pasem na biodrach. Wydłużył się i swobodnie opadał aż do ud. Charakterystyczne dla dupsingu było  zdobienie go dzwonkami i grzechotkami. Służyły nie tylko do ozdoby, ale mogły też pełnić funkcję praktyczną – na przykład sygnalizując obecność rycerza. Zastosowanie takich elementów w zbrojach paradnych było częścią pokazu statusu i bogactwa, a ich brzmienie podczas ruchu dodawało efektu teatralnego w trakcie uroczystości lub turniejów rycerskich.  


Tradycja ta ma swoje korzenie jeszcze w czasach rzymskich, gdzie analogiczny szeroki, segmentowany pas metalowy (cingulum militare) był częścią wyposażenia legionisty.
Miecz był wpierw zawieszany na pierścieniach i z powodu niskiego umiejscowienia pasa na biodrach, jego koniec był podczas chodzenia ciągnięty po ziemi z tyłu. Praktyczniejsze mocowanie pasa przy biodrach za pomocą klamer lub haczyków, a pochwy miecza przez pętle upowszechniło się w II poł. XIV wieku. Często na dupsingu noszono również sztylet. Nieraz sam, wtedy zawsze z prawej, ale też razem z mieczem; wtedy na środku lub prawym biodrze.
 
Niektóre z takich pasów nich należą do pięknych dzieł sztuki złotniczej. Był szczególnie popularny we Francji i Anglii, a także w Niemczech, mniej we Włoszech..
 
Jako element zbroi zachował się aż do czasów zmian w zbroi płytowej w okresie renesansu. Zaczęto go też nosić  na ubraniach cywilnych.  Pod koniec XIV wieku, termin "dupsing" był używany także w odniesieniu do pasa kobiecego.
 
Zachowane przykłady dupsingu można znaleźć w kolekcjach muzealnych, jak np. w Bawarskim Muzeum Narodowym w Monachium.
 
<gallery mode=packed heights=260px caption="Dupsing">
Plik:Cingulum militare.jpg|<div style='text-align:justify;>Legionista Legio XXX Ulpia Victrix ubrany we współczesną kopię lorica segmentata i przepasany cingulum militare</div>
Plik:Karol Wacław Sulzbach.jpg|<div style='text-align:justify;>[[Święty Wacław na zachodnim przedsionku portalowym wrocławskiej katedry|Święty Wacław/Karol IV]] kościół farny w Sulzbach, ok. 1370; miecz i sztylet na dupsingu</div>
Plik:Karol IV Piękna studnia w Norymberdze.jpg|<div style='text-align:justify;>Karol IV na Pięknej studni w Norymberdze (1385-1395}; miecz na dupsingu</div>
Plik:Postać księcia Bodemuseum.jpg|Postać księcia ok. 1390 w Bode-Muzeum w Berlinie
</gallery>


Zachowane przykłady dupsingu można znaleźć w kolekcjach muzealnych, jak np. w Bawarskim Muzeum Narodowym w Monachium. W późniejszym okresie, termin "Dupsing" był używany także w odniesieniu do kobiecego pasa, zwłaszcza pod koniec XIV wieku.


[[Kategoria:Słownik]]
[[Kategoria:Słownik]]
https://www.pinterest.de/JoVoAd/dusing-dupsing/

Wersja z 15:49, 19 kwi 2024

Dupsing; rysunki płaskorzeźb nagrobnych w brązie: Sir Nicolausa Dagwortha w Bückling w kościele w Norfolk z 1401 r, po lewej i Sir Johna Wylcotesa w kościele w Great Tew w Oxfordshire z 1410 r.

Dupsing, znany również jako Dusing, Duchsing, Dupfing, Teusinke, z łac. balteus, fr. boudrier de hanche, jest elementem późnośredniowiecznego ubioru rycerskiego, funkcjonującym jako rodzaj pasa. Dupsing Był elementem ochrony dolnej części bioder roku. Pełnił rolę zarówno praktyczną, jak i reprezentacyjną. Był on traktowany jako oznaka rangi rycerskiej. Ma swoje korzenie jeszcze w czasach rzymskich, gdzie analogiczny szeroki, segmentowany pas metalowy (cingulum militare) był częścią wyposażenia legionisty.

Pojawił się ok. 1320-1340 gdy zaczęła się moda na opuszczanie nisko pasa mieczowego i stał się on sztywnym, pierścieniowym szerokim pasem na biodrach. Wydłużył się i swobodnie opadał aż do ud. Charakterystyczne dla dupsingu było zdobienie go dzwonkami i grzechotkami. Służyły nie tylko do ozdoby, ale mogły też pełnić funkcję praktyczną – na przykład sygnalizując obecność rycerza. Zastosowanie takich elementów w zbrojach paradnych było częścią pokazu statusu i bogactwa, a ich brzmienie podczas ruchu dodawało efektu teatralnego w trakcie uroczystości lub turniejów rycerskich.

Miecz był wpierw zawieszany na pierścieniach i z powodu niskiego umiejscowienia pasa na biodrach, jego koniec był podczas chodzenia ciągnięty po ziemi z tyłu. Praktyczniejsze mocowanie pasa przy biodrach za pomocą klamer lub haczyków, a pochwy miecza przez pętle upowszechniło się w II poł. XIV wieku. Często na dupsingu noszono również sztylet. Nieraz sam, wtedy zawsze z prawej, ale też razem z mieczem; wtedy na środku lub prawym biodrze.

Niektóre z takich pasów nich należą do pięknych dzieł sztuki złotniczej. Był szczególnie popularny we Francji i Anglii, a także w Niemczech, mniej we Włoszech..

Jako element zbroi zachował się aż do czasów zmian w zbroi płytowej w okresie renesansu. Zaczęto go też nosić na ubraniach cywilnych. Pod koniec XIV wieku, termin "dupsing" był używany także w odniesieniu do pasa kobiecego.

Zachowane przykłady dupsingu można znaleźć w kolekcjach muzealnych, jak np. w Bawarskim Muzeum Narodowym w Monachium.


https://www.pinterest.de/JoVoAd/dusing-dupsing/