Pomniki Trójcy Świętej w Izbicku i Wysokiej: Różnice pomiędzy wersjami

Z Silesiacum
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania
Nie podano opisu zmian
Linia 5: Linia 5:


== Wysoka ==
== Wysoka ==
Szeroko skomponowana grupa Świętej Trójcy: Bóg Ojciec i Syn, siedzący z dużym krzyżem po Jego prawej stronie. Obydwaj opierają się jednym ramieniem o dużą kulę ziemską. Nad nimi gołębica Ducha Świętego w znaku trójkąta. Postacie są do siebie obrócone w skręconej pozycji. Kształty komponowane pod kątem. Dynamiczna obróbka. Grupa przeznaczona do oglądania od przodu  unosi się na chmurach z aniołkami, które tworzą smukłą bezpośrednią podstawę, która z kolei umieszczona jest na trójczłonowym postumencie.  Narożniki każdej z trzech nałożonych na siebie części ozdobione [[spływ wolutowy|wolutami]] o różnych kształtach. Ozdobna dekoracja. Napisy na najniższej części (cokole). Na najwyższej ornament w typie [[Bandelwerk|Laub- und Bandelwerk]]. Z przodu na środkowej kartusz z herbem Ostoja<ref>Katalog zabytków sztuki w Polsce <small>(Katalog 1961, 56)</small> podaje, że jest to herb Przegonia ale herb o tej nazwie uważny za pochodny od Ostoi różni się od niej tym, że w klejnocie ma pół smoka ziejącego ogniem, a Ostoja pięć piór strusich <small>(Szymański 2001, 209)</small>. Poza tym od 1733 r. wieś była własnością Schimonskych pieczętujących się Ostoją.</ref>  
Szeroko skomponowana grupa Świętej Trójcy: Bóg Ojciec i Syn, siedzący z dużym krzyżem po Jego prawej stronie. Obydwaj opierają się jednym ramieniem o dużą kulę ziemską. Nad nimi gołębica Ducha Świętego w znaku trójkąta. Postacie są do siebie obrócone w skręconej pozycji. Kształty komponowane pod kątem. Dynamiczna obróbka. Grupa przeznaczona do oglądania od przodu  unosi się na chmurach z aniołkami, które tworzą smukłą bezpośrednią podstawę, która z kolei umieszczona jest na trójczłonowym postumencie.  Narożniki każdej z trzech nałożonych na siebie części ozdobione [[spływ wolutowy|wolutami]] o różnych kształtach. Ozdobna dekoracja. Napisy na najniższej części (cokole). Na najwyższej ornament w typie [[Bandelwerk|Laub- und Bandelwerk]]. Z przodu na środkowej kartusz z herbem Ostoja<ref>Katalog zabytków sztuki w Polsce <small>(Katalog 1961, 56)</small> podaje, że jest to herb Przegonia ale herb o tej nazwie uważany za pochodny od Ostoi różni się od niej tym, że w klejnocie ma pół smoka ziejącego ogniem, a Ostoja pięć piór strusich <small>(Szymański 2001, 209)</small>. Poza tym od 1733 r. wieś była własnością Schimonskych pieczętujących się Ostoją.</ref>  


=== Chronostychy ===
=== Chronostychy ===

Wersja z 17:42, 17 sie 2023

Ten artykuł jest w fazie tworzenia


Jedyne dwa barokowe pomniki Trójcy świętej w woj. opolskim, a bodaj jedyne wolno stojące przedstawienia Trójcy Świętej na całym Górnym Śląsku, stoją w odległości 13 km od siebie w Izbicku (Stubendorf) i Wysokiej (Wyssoka).

Pomnik w Izbicku datowany jest nieraz pochopnie na rok 1629, gdyż taka data znajduje się na cokole, a pod nią jeszcze data 1927. Ta druga jest prawdopodobnie datą odnowienia, może przeniesienia. Rok 1629 jest niemożliwy jako czas powstania figury w tym kształcie. To stylistycznie późny barok, nawet rokoko. Z pewnością wiek XVIII, najpewniej jego połowa. Pewną wskazówką może być pomnik Trójcy Świętej w pobliskiej Wysokiej. Podobny formą, ułożeniem postaci. Jego datowanie z chronostychów to 1748. Obydwa pomniki mogą być fundacjami mającymi ze sobą chociażby taki związek, że postawienie pierwszego było inspiracją, ale i wzorem dla powstania drugiego.

Wysoka

Szeroko skomponowana grupa Świętej Trójcy: Bóg Ojciec i Syn, siedzący z dużym krzyżem po Jego prawej stronie. Obydwaj opierają się jednym ramieniem o dużą kulę ziemską. Nad nimi gołębica Ducha Świętego w znaku trójkąta. Postacie są do siebie obrócone w skręconej pozycji. Kształty komponowane pod kątem. Dynamiczna obróbka. Grupa przeznaczona do oglądania od przodu unosi się na chmurach z aniołkami, które tworzą smukłą bezpośrednią podstawę, która z kolei umieszczona jest na trójczłonowym postumencie. Narożniki każdej z trzech nałożonych na siebie części ozdobione wolutami o różnych kształtach. Ozdobna dekoracja. Napisy na najniższej części (cokole). Na najwyższej ornament w typie Laub- und Bandelwerk. Z przodu na środkowej kartusz z herbem Ostoja[1]

Chronostychy

Z każdej strony cokołu pomnika znajduje się inskrypcja w formie chronostychu. Chronogram daje zawsze datę 1748.

Przód:

GLorIae
PatrIs IngenItI FILII
VnIgEnItI
et spIrItVs ab VtroqVe
proCeDentIs
OMnIs bonI FontIs
erreXIt
C: I: de S: H: D. In W: et B:

Pierwszy bok:

SIste hIC
qVI CernIs:
FIgVra est DeI TrIVnIVs
honora
qVoD sIgnat
In spIrItV et VerItate
aDora

Drugi bok:

Sta et VIDe:
oMnIpotentIa PatrIs
sapIentIa FILII
SpIrItVs sanCtI
bonItas InfInIta
sors TVa feLIX
aeterna VIta

Galeria

  • Trójca Święta na kolumnie w Wysokiej, pow. strzelecki (fot. 2015).

    Trójca Święta na kolumnie w Wysokiej, pow. strzelecki (fot. 2015).

  • Izbicko, pow. strzelecki; Trójca Święta (fot. 2015).

    Izbicko, pow. strzelecki; Trójca Święta (fot. 2015).

  • Wysoka, pow. strzelecki; kolumna Trójcy świętej, 1748 (fot. 2015).

    Wysoka, pow. strzelecki; kolumna Trójcy świętej, 1748 (fot. 2015).

  • Izbicko, pow. strzelecki; pomnik Trójcy Świętej, XVIII w. (fot. 2015).

    Izbicko, pow. strzelecki; pomnik Trójcy Świętej, XVIII w. (fot. 2015).

  • Herb na cokole kolumny Trójcy Świętej w Wysokiej.

    Herb na cokole kolumny Trójcy Świętej w Wysokiej.

  • Inskrypcja na cokole kolumny Trójcy Świętej w Wysokiej, przód

    Inskrypcja na cokole kolumny Trójcy Świętej w Wysokiej, przód

  • Inskrypcja na cokole kolumny Trójcy Świętej w Wysokiej, bok 1

    Inskrypcja na cokole kolumny Trójcy Świętej w Wysokiej, bok 1

  • Inskrypcja na cokole kolumny Trójcy Świętej w Wysokiej, bok 2

    Inskrypcja na cokole kolumny Trójcy Świętej w Wysokiej, bok 2

  • Procesja w dniu św. Marka 1929 r.; Wysoka, pow. strzelecki.

    Procesja w dniu św. Marka 1929 r.; Wysoka, pow. strzelecki.

  • Fragment cokołu pomnika w Izbicku z datami 1629 i 1927. Cokół jest wtórny i najpewniej właśnie z roku 1927. Data 1629 została wówczas umieszczona prawdopodobnie jako data powstania figury. Jest ona oczywiście nierealna.
    Fragment cokołu pomnika w Izbicku z datami 1629 i 1927. Cokół jest wtórny i najpewniej właśnie z roku 1927. Data 1629 została wówczas umieszczona prawdopodobnie jako data powstania figury. Jest ona oczywiście nierealna.

Święty Jan Nepomucen w Izbicku

  • Izbicko, pow. strzelecki; barkowa figura św. Jana Nepomucena z 1723 r. (fot. 2018)

    Izbicko, pow. strzelecki; barkowa figura św. Jana Nepomucena z 1723 r. (fot. 2018)

  • Św. Jan Nepomucen, 1723; Izbicko (fot. 2018)

    Św. Jan Nepomucen, 1723; Izbicko (fot. 2018)

  • Herby w małżeńskim aliansie na cokole figury św. Jana Nepomucena w Izbicku. Według Katalogu Zabytków Sztuki (Powiat strzelecki 1961, 14): kartusz z niezidentyfikowanym herbem. To herb małżeństwa: von Larisch (mąż - prawa strona herbowa) i prawdopodobnie von Scharowetz (żona - lewa strona herbowa). To z pewnością fundatorzy figury. Larischowie byli w tym czasie właścicielami Izbicka.
    Herby w małżeńskim aliansie na cokole figury św. Jana Nepomucena w Izbicku. Według Katalogu Zabytków Sztuki (Powiat strzelecki 1961, 14): kartusz z niezidentyfikowanym herbem. To herb małżeństwa: von Larisch (mąż - prawa strona herbowa) i prawdopodobnie von Scharowetz (żona - lewa strona herbowa). To z pewnością fundatorzy figury. Larischowie byli w tym czasie właścicielami Izbicka.

Zobacz

Przypisy

  1. ↑ Katalog zabytków sztuki w Polsce (Katalog 1961, 56) podaje, że jest to herb Przegonia ale herb o tej nazwie uważany za pochodny od Ostoi różni się od niej tym, że w klejnocie ma pół smoka ziejącego ogniem, a Ostoja pięć piór strusich (Szymański 2001, 209). Poza tym od 1733 r. wieś była własnością Schimonskych pieczętujących się Ostoją.

Literatura

  • Baruchsen Lydia. Die schlesische Mariensäule. Ursprung, Wesen und Beziehungen zu verwandten Denkmalgruppen. Breslau: 1931, s. 144, 145
  • Katalog zabytków sztuki w Polsce. T. 7, Województwo opolskie. Z. 14, Powiat strzelecki. Jerzy Łoziński i Barbara Wolff red. Warszawa: 1961, s. 14 i 56.
  • Szymański Józef. Herbarz rycerstwa polskiego z XVI wieku. Warszawa:2001.
Źródło: „https://silesiacum.pl/w/index.php?title=Pomniki_Trójcy_Świętej_w_Izbicku_i_Wysokiej&oldid=17803”