Kalendarium Wrocławia

Kalendarium miasta Wrocław w średniowieczu

• przed 1204 (prawd. II poł. XII w.) - Osada miejska przenosi się (powstaje) na lewy brzeg Odry (pobliże Mostu Piaskowego) (Maleczyński 1960, 313)
• 1204 - Civitas vratislaviesis (Maleczyński 1960, 311)
• 1211-1238 - Spory kupiectwa z księciem o prawo swobodnej sprzedaży towarów po sklepach i w domach, a nie wyłącznie w domu kupców. Również spory w związku z budową na terytorium miejskim domów i obwarowań (obie strony odnosiły się do Magdeburga ale rezultat (ortyl) niejasny) (Maleczyński 1960, 315). W tym też czasie powstał wspomniany dom kupców, na pewno przed 1241; był pierwszą kamienną budowlą świecką (Maleczyński 1960, 358).
• 1214 - Wzmianka o sołtysie (Maleczyński 1960, 312)
• 1219 - Wzmianka o sołtysie (Maleczyński 1960, 312)
• 1226 ok. - Nowy Rynek w miejscu dzisiejszego Nowego Targu (Maleczyński 1960, 313)
• 1225 - Dominikanie we Wrocławiu (Maleczyński 1960, 366)
• 1238 - Franciszkanie we Wrocławiu (Maleczyński 1960, 366)
• 1242 - Lokacja przez Bolesława II Rogatkę (Maleczyński 1960, 311)
• 1261 XII 16 - Ostateczna lokacja miasta. Przywilej książąt Henryka III Białego i Władysława (Buśko i in. 2001, 100).
• 1261 - Informacja, że książę Henryk III Biały uważa wały i fosy miejskie za swoją własność, w której obrębie mieszczanie nie mogą budować jatek i zakładać ogrodów (Maleczyński 1960, 315)
• 1263 IV 9 - Lokacja Nowego Miasta. Przywilej lokacyjny Henryka III Białego. Zasadźcą i pierwszym wójtem był Gerard z Głogowa (Buśko i in. 2001, 106).
• 1266 - Do tego roku trwało prawo własności księcia nad kramami kupców i karczmami (Maleczyński 1960, 315)
• 1266 - Książę sprzedaje miastu 24 jatki i 47 kramów (Maleczyński 1960, 476)
• 1267 - Wzmianka o foluszu napędzanym kołem wodnym (najwcześniejsza taka wiadomość z terenu Polski) (Maleczyński 1960, 455)
• 1271 - Zezwolenie książęce na budowę 16 sklepów z pieczywem (Maleczyński 1960, 476)
• 1272 - Prawo mili (Maleczyński 1960, 476)
• 1273 - Przejęcie (wykupienie) przez miasto sklepów z obuwiem, szrotu, dochodów ze składek cechowych (Maleczyński 1960, 476)
• 1274 - Prawo składu (Maleczyński 1960, 476)
• 1281 - Początek walki o przejęcie wójtostwa przez radę (Maleczyński 1960, 476)
• 1291 - Zmiana biegu Oławy. Wprowadzenie jej wód w przekopany odcinek fosy co zakończyło długotrwały etap fortyfikacji miasta. (Piwko, Romanow 1991, 71-82).
• 1285-1350 - W tym okresie tylko 14 razy w radzie miejskiej byli przedstawiciele rzemieślników (1295-1297, 1299-1301, 1314-1319, 1325, 1333 - 8 razy 1, 2 razy 2, po razie 3 i 4, 3 razy - 6) (Maleczyński 1960, 477)
• 1300 - Statut piwowarów (w nim wzmianka skarżąca się na produkcję piwa prowadzoną przez kanoników wrocławskich) (Maleczyński 1960, 476)
• 1300 - Zakaz handlu detalicznego przez tkaczy (?) (Maleczyński 1960, 477)
• 1302 - Pożyczka 3 kupców wrocławskich i henrykowskich dla rady miasta Wrocławia w wysokości łącznej 99 grzywien (Maleczyński 1960, 479)
• 1308 - Kupiec zastawia u rady 63 postawy sukna (pożyczki pod zastaw sukna to częsty przypadek; to prawdopodobnie jeden z największych takich zastawów) (Maleczyński 1960, 476)
• 1310 - Zakaz tkania sukna przez beginki (również białego i szarego na habity). Mogli je tkać wyłącznie cechowi tkacze. Beginkom zostawiono przywilej sprzedaży sukna ale tylko na całe sztuki (Maleczyński 1960, 477-478).
• 1324-1345 - Wykupienie wójtostwa przez radę (Maleczyński 1960, 476)
• 1325 - Kolektor papieski we Wrocławiu (Maleczyński 1960, 478)
• 1327 VIII 2 - Przywilej Henryka VI nadający radzie prawo ustalania i odwolywania dni wolnego handlu chlebem (Klose 1781, 629; Korn 1870, 121).
• 1327 VIII 9 - Inkorporacja Nowego Miasta do Wrocławia; dokument Henryka VI (Korn 1870, 121; Buśko i in. 2011, 137).
• 1328 - Przejęcie (wykupienie) przez miasto czynszów od domów mieszczan (Maleczyński 1960, 476)
• 1329 - Wrocław pośredniczy od tego roku do pewnie 1340 w zbieraniu świętopietrza ze Śląska (pobiera od tego swoje koszty i prowizje) (Maleczyński 1960, 478)
• 1329 ok. - Liczba mieszkańców szacowana na 13000-15000 (Legnica, Lwówek - 9000-11500; Świdnica - 8000-9500; Ziębice, Dzierżoniów, Środa, Brzeg - ok. 5000) (Maleczyński 1960, 249)
• 1334 - Informacja o istnieniu napędu kieratem - prawdopodobnie tartaku (Maleczyński 1960, 455)
• 1335 - Zwolnienie z cła na terenie królestwa Czech (Maleczyński 1960, 476)
• 1337 - Świętopietrze ściągnięte z od innych miast przez Wrocław 76 grzywien i 4 skojce (Maleczyński 1960, 478)
• 1339 II 5 - Statut gildii kupieckiej. Gildię (kumpanie) powołała w tym roku rada miejska (Myśliwski 2009, 140-141)
• 1339 - Zezwolenie królewskie na związek 8 miast w celu walki z rabusiami (Maleczyński 1960, 476)
• 1349 - Przywilej zmieniania rozporządzeń królewskich gdy będą dla miasta szkodliwe (Maleczyński 1960, 476)
• 1357 - Rada miejska mianowana przez Karola IV starostą księstwa wrocławskiego; rada prowadzi odtąd kancelarię księstwa (Maleczyński 1960, 476)
• 1505 - Statut przeciw zbytkom. Dopuszcza wcześniej zakazane perły na strojach z zastrzeżeniem by ich wartość nie przewyższała 1/24 grzywny. Zezwolono też na codzienne ubrania pośledniejsze jedwabie wyłączając tylko najdroższe gatunki oraz wełnę (Wdowom, rozwódkom i służbie zakazano jedwabiu w ogóle). Zezwolono na dekorowanie ubrań i nakryć głowy futrami określają jednak maksymalną szerokość obramowań. Można było używać srebrnych i złotych pasów byle nie przekraczały wartości 30-40 guldenów. Edykt został zwyczajowo obwołany wmieście i rozwieszony w dwóch miejscach (Maleczyński 1960, 350).
• 1509 - Statut przeciwko zbytkom. Ponowiono postanowienia z 1505 r. łagodząc jednak niektóre zapisy. Zezwolono np. na futra byle nie przekraczały wartości 12 guldenów (Maleczyński 1960, 350).

Literatura

• Buśko Cezary, Golinski Mateusz, Kaczmarek Michał, Ziątkowski Leszek. Historia Wrocławia. Tom I. Od pradziejów do czasów habsburskich. Wrocław: 2001.
• Klose Samuel Benjamin. Von Breslau. Dokumentirte Geschichte und Beschreibung. In Briefen. Bd. 1. Breslau: 1781.
• Korn Georg. Breslauer Urkundenbuch. Erster Theil. Breslau: 1870.
• Maleczyński Karol red. Historia Śląska tom I do roku 1763, część 1 do połowy XIV w. Wrocław: 1960.
• Myśliwski Grzegorz. Wrocław w przestrzeni gospodarczej Europy (XIII-XV wiek). Centrum czy peryferie? Wrocław: 2009.
• Piwko Romuald, Romanow Jerzy. Formy przeobrażenia I fazy zagospodarowania północno-wschodniej części terenu Placu Dominikańskiego w świetle wyników badań archeologiczno-architektonicznych. Silesia Antiqua, 1994, t.35, str. 71-82.