Epitafium Konrada Sauermanna: Różnice pomiędzy wersjami

Z Silesiacum
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania
Nie podano opisu zmian
Nie podano opisu zmian
Linia 1: Linia 1:
Epitafium zm. w 1561 r. '''Konrada Sauermanna''' (Kunrath Saurman), właściciela Jelcza i kilku innych majątków, jest umieszczone na południowej ścianie  (prawa od wejścia) kaplicy rodziny Sauermann<ref>Pierwsza kaplica od wschodu po południowej stronie kościoła (nr I na [[:Plik:Wrocław św. Elżbieta kaplice.jpg|planie]].)</ref>.   
Epitafium zm. w 1561 r. '''Konrada Sauermanna''' (Kunrath Saurman), właściciela Jelcza i kilku innych majątków, jest umieszczone na południowej ścianie  (prawa od wejścia) kaplicy rodziny Sauermann<ref>Pierwsza kaplica od wschodu po południowej stronie kościoła (nr I na [[:Plik:Wrocław św. Elżbieta kaplice.jpg|planie]].)</ref>.   


Pomimo dziesięciorga rodzeństwa odziedziczył on po ojcu, też Konradzie, znaczny majątek, który nie zawsze powstawał w do końca uczciwy sposób. Ojciec ten przybył do Wrocławia z Gefress za wujem Sebaldem i był założycielem II głównej linii Sauermannów. Obywatelstwo miasta uzyskał w 1490 r. Zajmował się międzynarodowym handlem suknem, miał kram w Sukiennicach. Potem wszedł w interesy kredytowe. Udzielał m.in. pożyczek królowi Ludwikowi. Zajmował się też mennictwem  i był związany ze świdnicką aferą psucia polskiej drobnej monety (półgroszków) poprzez bicie imitujących je tzw. Pölchen (Polaczków).  
Pomimo dziesięciorga rodzeństwa odziedziczył on po ojcu, też Konradzie, znaczny majątek, który nie zawsze powstawał w do końca uczciwy sposób. Ojciec ten przybył do Wrocławia z Gefress za wujem Sebaldem i był założycielem II głównej linii Sauermannów. Obywatelstwo miasta uzyskał w 1490 r. Zajmował się międzynarodowym handlem suknem, miał kram w Sukiennicach. Potem  
wszedł w interesy kredytowe. Udzielał m.in. pożyczek królowi Ludwikowi. Zajmował się też mennictwem  i był związany ze świdnicką aferą psucia polskiej drobnej monety (półgroszków) poprzez bicie imitujących je tzw. Pölchen (Polaczków).  


Konrad syn prowadził szczęśliwe interesy w handlu i kredycie, pomnażając jeszcze majątek. Również on udzielał pożyczek władcy. M.in. za 18 000 talarów wziął w zastaw od cesarza Ferdynanda I Prudnik i 7 okolicznych wsi.  Dwukrotnie żonaty. 1. W 1518 z Anną von Haunold ze starej patrycjuszowskiej rodziny wrocławskiej. 2. W 1548 r. z Kunegundą von Motschelnitz, córką Sebastiana, pana na Pełczynie koło Wołowa. Miał z pierwszego małżeństwa sześcioro dzieci (3 synów i 3 córki), a z drugiego syna Jana (Hansa) 1558-1602, który zrobił karierę na dworach habsburskich arcyksiążąt i został podniesiony przez cesarza Rudolfa II on oraz jego bracia, a także bracia stryjeczni, do godności dziedzicznego barona "von und zu der Jeltsch". Dzieci Konrada nie były już silnie związane z Wrocławiem. Najważniejszymi majątkami były Jelcz (grafowie von Saurma), Gniechowice koło Kątów Wrocławskich i Wawrzeńczyce w pow. wrocławskim. W kościele w tych ostatnich znajdują się epitafia synów Konrada Achacego (Achatz) 1536-1580  i wspomnianego już Jana. Ta gałąź rodziny Sauermannów istnieje do dziś, a jej współwłasnością jest zamek Plausdorf w Hesji.  
Konrad syn prowadził szczęśliwe interesy w handlu i kredycie, pomnażając jeszcze majątek. Również on udzielał pożyczek władcy. M.in. za 18 000 talarów wziął w zastaw od cesarza Ferdynanda I Prudnik i 7 okolicznych wsi.  Dwukrotnie żonaty. 1. W 1518 z Anną von Haunold ze starej patrycjuszowskiej rodziny wrocławskiej. 2. W 1548 r. z Kunegundą von Motschelnitz, córką Sebastiana, pana na Pełczynie koło Wołowa. Miał z pierwszego małżeństwa sześcioro dzieci (3 synów i 3 córki), a z drugiego syna Jana (Hansa) 1558-1602, który zrobił karierę na dworach habsburskich arcyksiążąt i został podniesiony przez cesarza Rudolfa II on oraz jego bracia, a także bracia stryjeczni, do godności dziedzicznego barona "von und zu der Jeltsch". Dzieci Konrada nie były już silnie związane z Wrocławiem. Najważniejszymi majątkami były Jelcz (grafowie von Saurma), Gniechowice koło Kątów Wrocławskich i Wawrzeńczyce w pow. wrocławskim. W kościele w tych ostatnich znajdują się epitafia synów Konrada Achacego (Achatz) 1536-1580  i wspomnianego już Jana. Ta gałąź rodziny Sauermannów istnieje do dziś, a jej współwłasnością jest zamek Plausdorf w Hesji.  
 
<div style="float: right;">{{Elżbieta}}</div>
<gallery mode=packed heights=320px>
<gallery mode=packed heights=320px>
Plik:Saurmann Konrad epitafium.jpg|Epitafium Konrada Saurmanna
Plik:Saurmann Konrad epitafium.jpg|Epitafium Konrada Saurmanna
Plik:Saurmann Konrad herby na epitafium.jpg|Herby na epitafium Konrada Saurmanna; od lewej: Haunold, Saurmann, Motschelnitz
Plik:Saurmann Konrad herby na epitafium.jpg|Herby na epitafium Konrada Saurmanna; od lewej: Haunold, Saurmann, Motschelnitz
</gallery>
</gallery>
== Epitafium ==


Piaskowiec, wys.: 284 cm, szer.: 128 cm.  Według daty pod łukiem epitafium powstało w 1569 r. Poniżej inskrypcja:  
Piaskowiec, wys.: 284 cm, szer.: 128 cm.  Według daty pod łukiem epitafium powstało w 1569 r. Poniżej inskrypcja:  

Wersja z 12:32, 10 lis 2022

Epitafium zm. w 1561 r. Konrada Sauermanna (Kunrath Saurman), właściciela Jelcza i kilku innych majątków, jest umieszczone na południowej ścianie (prawa od wejścia) kaplicy rodziny Sauermann[1].

Pomimo dziesięciorga rodzeństwa odziedziczył on po ojcu, też Konradzie, znaczny majątek, który nie zawsze powstawał w do końca uczciwy sposób. Ojciec ten przybył do Wrocławia z Gefress za wujem Sebaldem i był założycielem II głównej linii Sauermannów. Obywatelstwo miasta uzyskał w 1490 r. Zajmował się międzynarodowym handlem suknem, miał kram w Sukiennicach. Potem wszedł w interesy kredytowe. Udzielał m.in. pożyczek królowi Ludwikowi. Zajmował się też mennictwem i był związany ze świdnicką aferą psucia polskiej drobnej monety (półgroszków) poprzez bicie imitujących je tzw. Pölchen (Polaczków).

Konrad syn prowadził szczęśliwe interesy w handlu i kredycie, pomnażając jeszcze majątek. Również on udzielał pożyczek władcy. M.in. za 18 000 talarów wziął w zastaw od cesarza Ferdynanda I Prudnik i 7 okolicznych wsi. Dwukrotnie żonaty. 1. W 1518 z Anną von Haunold ze starej patrycjuszowskiej rodziny wrocławskiej. 2. W 1548 r. z Kunegundą von Motschelnitz, córką Sebastiana, pana na Pełczynie koło Wołowa. Miał z pierwszego małżeństwa sześcioro dzieci (3 synów i 3 córki), a z drugiego syna Jana (Hansa) 1558-1602, który zrobił karierę na dworach habsburskich arcyksiążąt i został podniesiony przez cesarza Rudolfa II on oraz jego bracia, a także bracia stryjeczni, do godności dziedzicznego barona "von und zu der Jeltsch". Dzieci Konrada nie były już silnie związane z Wrocławiem. Najważniejszymi majątkami były Jelcz (grafowie von Saurma), Gniechowice koło Kątów Wrocławskich i Wawrzeńczyce w pow. wrocławskim. W kościele w tych ostatnich znajdują się epitafia synów Konrada Achacego (Achatz) 1536-1580 i wspomnianego już Jana. Ta gałąź rodziny Sauermannów istnieje do dziś, a jej współwłasnością jest zamek Plausdorf w Hesji.

  • Epitafium Konrada Saurmanna

    Epitafium Konrada Saurmanna

  • Herby na epitafium Konrada Saurmanna; od lewej: Haunold, Saurmann, Motschelnitz

    Herby na epitafium Konrada Saurmanna; od lewej: Haunold, Saurmann, Motschelnitz

Epitafium

Piaskowiec, wys.: 284 cm, szer.: 128 cm. Według daty pod łukiem epitafium powstało w 1569 r. Poniżej inskrypcja:

SEMEN MVLIERIS CONCVL
CABIT CAPVT SERPENTIS

czyli: Nasienie niewiasty zetrze głowę węża [fragm. Rdz 3.15) wg Biblii Wujka: ona zetrze głowę twoję (węża).

Niżej dwaj geniusze podtrzymują herb Saurmannów. W wolnych rękach trzymają płonące pochodnie, a pod nimi u stup herby żon. Z lewej rodziny Haunold - pierwsza żona Anna, z prawej herb rodziny Motschelnitz, z której pochodziła druga żona Kunegunda (Kunigunde)[2].

Niżej inskrypcja pomiędzy konsolami:

ANNO 1561 · IST GESTORBEN
DER · EDEL · EHRENVEST(E) · WOL
BENAMBT(E) HERR KUNRATH:
SAVRMAN(N) AVF DER IELTSCH
ALHIER WARTVND DER FRÖ
LICHEN: AVFERSTEHVNG

IN CHRISTO :

czyli: W roku 1561 zmarł szlachetny, czcigodny i wielce szanowany pan Konrad (Kunrath) Saurmann, pan na Jeltsch. Tutaj oczekuje radosnego zmartwychwstania w Chrystusie. Inskrypcje pisane rzymską majuskułą.

Niżej personifikacja wiary siedząca w elipsowatym polu.

Według Luchsa całość skomponowana w dobrym późnorenesansowym stylu. Według Mandziuka manieryzm.

(O epitafium: Luchs 1860, 41; Schlesiens 1870, I 25, II 55; Burgemeister 1933, 114; Mandziuk 1982, I 143; Gołaszewski 2016, 137)

Przypisy

  1. ↑ Pierwsza kaplica od wschodu po południowej stronie kościoła (nr I na planie.)
  2. ↑ Dotychczas literatura nie identyfikowała tego herbu. Luchs i Burgemeister stwierdzają, że to herb nieznany, Gołaszewski informuje o herbie Saurmanna i kolejnych dwóch bez ich nazwania. Z lewej strony jest herb pierwszej żony Konrada. Miał on dwie żony, więc herb z prawej powinien być godłem rodzinnym drugiej. Była nią Kunegunda Motschelnitz (Mutschelnitz) (Push 1990, 47) Potwierdza to herbarz Schellenberga, w którym tablica 20 pokazuje na miejscu 17 herb von Mutschelnitz taki jak na epitafium (Schellenberg 1938, tabl. 20,17).

Literatura

  • Wykaz literatury dotyczącej tematu epitafiów i płyt nagrobnych w kościele pw. św. Elżbiety we Wrocławiu oraz ich bohaterów, na której się oparto w artykule przewodnim. Tu wyżej tylko pozycje, w których są opisy epitafium oraz katalogi, w których jest umieszczone.
Źródło: „https://silesiacum.pl/w/index.php?title=Epitafium_Konrada_Sauermanna&oldid=14390”