Herby na epitafiach: Różnice pomiędzy wersjami
Nie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
| Linia 24: | Linia 24: | ||
== Epitafium Hansa Scholze == | == Epitafium Hansa Scholze == | ||
Znajduje się na prawo od południowego wejścia do wieży bazyliki św. Elżbiety. Hans Scholz (Scholtz, Schultz) zmarł 11 lutego 1505 r. Jego epitafium (wys.: 156 cm, szer.: 142 cm) z piaskowca skalda się z płaskorzeźby przedstawiającej | Znajduje się na prawo od południowego wejścia do wieży bazyliki św. Elżbiety. Hans Scholz (Scholtz, Schultz) zmarł 11 lutego 1505 r. Jego epitafium (wys.: 156 cm, szer.: 142 cm) z piaskowca skalda się z płaskorzeźby przedstawiającej Zwiastowanie; archanioł Gabriel i Maria, a pod nimi herb Scholz oraz z poziomego pola inskrypcyjnego flankowanego herbami Scholz i Gremmel. Historycy sztuki doszukają się w tym epitafium początków renesansu we Wrocławiu. | ||
Inskrypcja | Inskrypcja: | ||
Anno | Anno Dom(ini) 1505 Jar am Ersten Dienstag<br> | ||
in der Fasten ist vorschieden der Erbar Hans Schultz<br> | |||
der ein Bürger gewest ist Dem Gott genade sey | |||
Tłumaczenie: W roku 1505, w pierwszy wtorek Wielkiego Postu<ref>Data sprzed reformy gregoriańskiej często budzi wątpliwości gdyż obliczanie dnia Wielkiej Nocy dla tego okresu jest dziś sztuką wielce tajemną. Tak jest też w tym wypadku. Kaczmarek R. i Witkowski J. w Gotyckie epitafia obrazowe na Śląsku (Kaczmarek Romuald, Witkowski Jacek. ''Gotyckie epitafia obrazowe na Śląsku. Zarys katalogu.'' W: Sztuki plastyczne na średniowiecznym Śląsku III. Poznań-Wrocław: 1990, poz. III 15) podają, że pierwszy wtorek Wielkiego postu wypadł w 1505 r. 15 marca, a Gołaszewski J., Górski A. w Życie, śmierć i zbawienie. Inskrypcje kościoła św. Elżbiety we Wrocławiu w świetle rękopisu z 1649 roku., twierdzą, że to 11 lutego (Gołaszewski J., Górski A. Życie, śmierć i zbawienie. Inskrypcje kościoła św. Elżbiety we Wrocławiu w świetle rękopisu z 1649 roku. Wrocław, 2016., s. 63).</ref>, odszedł czcigodny obywatel miasta Hanz Scholtz, niech Bóg mu będzie łaskaw. | |||
<gallery mode=packed heights=260px> | <gallery mode=packed heights=260px> | ||
Plik:Scholza Hansa epitafium.jpg|Epitafium Hansa Scholze zm. 1505 | Plik:Scholza Hansa epitafium.jpg|Epitafium Hansa Scholze zm. 1505 | ||
| Linia 39: | Linia 38: | ||
Plik:Gremmel Epitafium Hansa Scholza.jpg|Herb rodziny Gremmel; żona Hansa Elżebieta (Elizabeth) Scholz z domu Gremmel | Plik:Gremmel Epitafium Hansa Scholza.jpg|Herb rodziny Gremmel; żona Hansa Elżebieta (Elizabeth) Scholz z domu Gremmel | ||
</gallery> | </gallery> | ||
Herb [[Herby mieszczan wrocławskich#Scholz|rodziny Scholz]] jest tu oczywisty. Herb z prawej strony inskrypcji uważany był nieraz za nierozpoznany co jest dziwne ze względu na to, że jest bardzo wyraźny i należy do wrocławskiej patrycjuszowskiej rodziny [[Herby mieszczan wrocławskich#Gremmel|Gremmel]]. Herb ten pojawia się nieraz we Wrocławiu i jest też wśród herbów 17 członków wrocławskiej rady i ławy [[Herby na sklepieniu Izby Seniora Rady|na sklepieniu w Izbie Seniora Rady w Ratuszu]]. Tu umieszony jest z prawej strony czyli to herb żony Hansa, którą była Elżbieta z domu Gremmel. Nazwisko Scholz jest popularne (pochodzi od słowa sołtys) i występuje w wielu odmianach pisowni. We Wrocławiu było kilka rodzin z tym nazwiskiem piszących się najróżniej (patrz Scholz, Schulz, Schultz i inne w [[Herby mieszczan wrocławskich]]). Również nazwisko rodziny Hansa zmarłego w 1505 r. i jego samego pojawiało się w różnych wariantach: Scholz von Rosentahl, Scholz, Schultis, Schultz, Scholcz. Chodzi tu o rodznię, której najstarszym znanym przedstawicielem był Vecentz(Vecencz) Scholcz pojawiający się w 1439 r. jako wrocławski ławnik. | |||
== Podstawa ołtarza Prockendorffów == | == Podstawa ołtarza Prockendorffów == | ||
Wersja z 15:46, 29 lip 2022
Herby na epitafiach mieszczan wrocławskich.
Epitafium Krappów
Znajduje się na lewo od południowego wejścia do wieży bazyliki św. Elżbiety. Późnogotyckie epitafium rodziny Krappe z około 1515 r. pierwotnie było wmurowane we wschodnią ścianę, przylegającej niegdyś do wieży kościoła kaplicy Krappów, a po jej zburzeniu w 1839 r. przeniesione zostało na obecne miejsce. Zdjęcia dolnej części właściwego epitafium (pokazującej członków rodziny i herby).
-
Znak (herb domowy, Hausmarke, gmerk) używany przez Hansa I Krapffa (starego) (zm. 1497); pierwsza postać z lewej.
-
Herb Krappe pod postacią Hansa II Krapffa (starszego) (zm. 1513); drugi od lewej.
-
Herb rodziny Meißner pod czwartą od prawej postacią kobiecą. To Beatrix Meißner, żona Hansa II Krapffa (postać męska druga od lewej). Między nimi ich dzieci.
-
Herb szlacheckiej rodziny von Falkenhayn, mającej obywatelstwo Wrocławia pod pierwszą z prawej postacią kobiecą. To Katarzyna Krapff z domu Falkenhayn, żona Hansa I Krapffa (postać pierwsza z lewej). Między nimi ich dzieci i wnuki.
Plakieta herbowa znajdująca pod epitafium. Powstała w związku z renowacją epitafium dokonaną ok. 1580 r., a jej fundatorem był Georg von Althoff zw. Scholtzem (słabo czytelny napis u doły plakiety „Georg Althoff Scholtz [genannt]”).
-
Piaskowcowa plakieta z czterema herbami i manierystycznym ornamentem.
-
Herb rodziny Krappe. Pierwsza żona Georga Althoffa to Katharina Krappe (1533-1580). Małżeństwo zwarte w 1554 r. Renowacja epitafium, a więc i powstanie plakiety miały najpewniej związek z jej śmiercią. Na epitafium jest jej ojciec Hans III (zm. 1547) - wśród synów Hansa II (postać z herbem Krappe) klęczących przed nim.
-
Herb Georga von Althoff zwanego Scholtzem (1517-1604)
-
-
Herb rodziny Hirsch
Epitafium Hansa Scholze
Znajduje się na prawo od południowego wejścia do wieży bazyliki św. Elżbiety. Hans Scholz (Scholtz, Schultz) zmarł 11 lutego 1505 r. Jego epitafium (wys.: 156 cm, szer.: 142 cm) z piaskowca skalda się z płaskorzeźby przedstawiającej Zwiastowanie; archanioł Gabriel i Maria, a pod nimi herb Scholz oraz z poziomego pola inskrypcyjnego flankowanego herbami Scholz i Gremmel. Historycy sztuki doszukają się w tym epitafium początków renesansu we Wrocławiu. Inskrypcja:
Anno Dom(ini) 1505 Jar am Ersten Dienstag
in der Fasten ist vorschieden der Erbar Hans Schultz
der ein Bürger gewest ist Dem Gott genade sey
Tłumaczenie: W roku 1505, w pierwszy wtorek Wielkiego Postu[1], odszedł czcigodny obywatel miasta Hanz Scholtz, niech Bóg mu będzie łaskaw.
-
Epitafium Hansa Scholze zm. 1505
-
Herb Hansa Scholze na płaskorzeźbie epitafium
-
Herb Hansa Scholze z lewej strony inskrypcji
-
Herb rodziny Gremmel; żona Hansa Elżebieta (Elizabeth) Scholz z domu Gremmel
Herb rodziny Scholz jest tu oczywisty. Herb z prawej strony inskrypcji uważany był nieraz za nierozpoznany co jest dziwne ze względu na to, że jest bardzo wyraźny i należy do wrocławskiej patrycjuszowskiej rodziny Gremmel. Herb ten pojawia się nieraz we Wrocławiu i jest też wśród herbów 17 członków wrocławskiej rady i ławy na sklepieniu w Izbie Seniora Rady w Ratuszu. Tu umieszony jest z prawej strony czyli to herb żony Hansa, którą była Elżbieta z domu Gremmel. Nazwisko Scholz jest popularne (pochodzi od słowa sołtys) i występuje w wielu odmianach pisowni. We Wrocławiu było kilka rodzin z tym nazwiskiem piszących się najróżniej (patrz Scholz, Schulz, Schultz i inne w Herby mieszczan wrocławskich). Również nazwisko rodziny Hansa zmarłego w 1505 r. i jego samego pojawiało się w różnych wariantach: Scholz von Rosentahl, Scholz, Schultis, Schultz, Scholcz. Chodzi tu o rodznię, której najstarszym znanym przedstawicielem był Vecentz(Vecencz) Scholcz pojawiający się w 1439 r. jako wrocławski ławnik.
Podstawa ołtarza Prockendorffów
We wrocławskiej Farze Elżbietańskiej (bazylika św. Elżebiety), w kaplicy Rehdigerów (współcześnie kaplica kresowian) na wschodniej ścianie znajduje się piaskowcowa płyta z reliefem przedstawiającym 15 mężczyzn i 6 kobiet. Jest to podstawa pod ołtarz z 1517 r. Ołtarz znajdował się pierwotnie w kaplicy Prockendorffów (kolejna kaplica na wschód od kaplicy Rehdigerów). Całość według opisu z 1649 r. wyglądała następująco: "ołtarz z przedstawieniem Chrystusa na krzyżu, pod którym Maria i św. Jan, u stóp których klęczy fundator z rodziną (15 postaci męskich i 6 żeńskich) oraz inskrypcją IOHANNES PROCKENDORF HANC ARAM FIERI / IVSSIT. A(NN)O 1517 (Ołtarz ten nakazał wykonać Jan Prockendorff w roku 1517). W nogach postaci znajdują się 4 herby. Hans z inskrypcji to zmarły w 1517 r. Hans Prockendorff.
-
Rodzina Prockendorffów (Brockendorffów)
-
Herb Procekndorffów (Hans Prockendorff)
-
Herb Grundschereiberów (matka Hansa)
-
Herb rodziny Sachse (matka Katarzyny - żony Hansa)
-
Herb Strönichenów (ojciec Katarzyny)
Galeria
-
Plan kaplic w kościele św. Elżbiety we Wrocławiu
- ↑ Data sprzed reformy gregoriańskiej często budzi wątpliwości gdyż obliczanie dnia Wielkiej Nocy dla tego okresu jest dziś sztuką wielce tajemną. Tak jest też w tym wypadku. Kaczmarek R. i Witkowski J. w Gotyckie epitafia obrazowe na Śląsku (Kaczmarek Romuald, Witkowski Jacek. Gotyckie epitafia obrazowe na Śląsku. Zarys katalogu. W: Sztuki plastyczne na średniowiecznym Śląsku III. Poznań-Wrocław: 1990, poz. III 15) podają, że pierwszy wtorek Wielkiego postu wypadł w 1505 r. 15 marca, a Gołaszewski J., Górski A. w Życie, śmierć i zbawienie. Inskrypcje kościoła św. Elżbiety we Wrocławiu w świetle rękopisu z 1649 roku., twierdzą, że to 11 lutego (Gołaszewski J., Górski A. Życie, śmierć i zbawienie. Inskrypcje kościoła św. Elżbiety we Wrocławiu w świetle rękopisu z 1649 roku. Wrocław, 2016., s. 63).
