Almanach: Różnice pomiędzy wersjami

Z Silesiacum
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania
Nie podano opisu zmian
 
(Nie pokazano 10 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
'''Almanach'''
'''Almanach''' <div style="float: right;">Zobacz też: [[Almanach śląski]], [[Wrocławski almanach]]</div>
== Figura św. Jana Nepomucena w Kamieniu Śląskim ==
== Emanuel de Witte; wnętrza kościołów w Amsterdamie ==
<gallery mode=packed heights=230px>
<gallery mode=packed heights=260px>
Plik:Kamień Śląski kościół.jpg|Kościół św. Jacka w Kamieniu Śląskim
Plik:Witte Oude Kerk w Amsterdamie.jpg|Oude Kerk w Amsterdamie
Plik:Kamień Śląski Nepomucen.jpg|w. Jana Nepomucena, Kamień Śląski
Plik:Witte Nieuwe Kerk w Amsterdamie.jpg|Nieuwe Kerk w Amsterdamie
Plik:Kamień Śląski chronostych.jpg|Kartusz herbowy i chronostych
</gallery>
Kościoły były do przełomu XVIII/XIX w. cmentarzami. W Polsce posadzki będące jednocześnie płytami nagrobnymi zachowały się w kościołach Gdańska. We Wrocławiu usunięto je w XIX w. i stały się między innymi płytami chodnikowymi (przy Marii Magdalenie czy katedrze). Obrazy Emanuela de Witte z 2 poł. lat 60. XVII w. dają wyobrażenie o ówczesnych funkcjach kościołów. Nas, przyzwyczajonych do tego, że kościół to miejsce tylko kultu a cmentarz – zadumy i pamięci o zmarłych, prawdopodobnie to zaskakuje. A tu - toczy się  życie, jak gdyby nigdy nic. Ludzie przechadzają się, rozmawiają, kobieta sprzedaje swoje wyroby i karmi dziecko, psy wałęsają się swobodnie, załatwiając potrzeby fizjologiczne. Na pierwszym planie widać odsuniętą płytę, pod którą grabarz, który być może gdzieś na boku się posila, przygotowuje miejsce pod świeży pochówek (szczątki starego walają się obok). W Nieuwe Kerk widzimy scenę składnia zmarłego do grobu. Życie i śmierć w swojej pełni. Śmierć częścią życia. Dziś nas to dziwi, bo ją z życia wypchnęliśmy. Nie ma. Ludzie znikają niepostrzeżenie z domów na osiedlach, z bloków, z kamienic. Znikają wstydliwie. Umierają nie wiadomo gdzie i kiedy. Najchętniej oddani do szpitala, aby odchodzili w beznadziei urzędowej samotności. Bardziej nas martwią kamienie nagrobkowe z nieistniejących grobów. Również te kompletnie bezwartościowe, nadające się tylko do utylizacji. W wieku, w którym religią jest utylizacja, recykling modlitwą.
PS To Oude Kerk w Amsterdamie, w De Wallen, największej dzielnicy czerwonych latarni. Można dwie ciekawostki za jednym zamachem.
 
== Austro-Węgry ==
<gallery mode=packed heights=600px>
Plik:Austro-Węgry 1910.jpg|Grupy etniczne Austro-Węgier w 1910 r.
</gallery>
</gallery>
Kamień Śląski, gm. Gogolin, pow. krapkowicki. '''Figura św. Jana Nepomucena w Kamieniu Śląskim''' ufundowana została w 1784 roku. Taka data wyryta jest na cokole i powtarza ją [[chronogram]] zakodowany w chronostychu. We wzmiankach o pomniku podawana jest ogólna informacja o fundatorach, brzmiąca: "Rzeźba została ufundowana w 1784 r. przez rodzinę Larischów". Larischowie rzeczywiście dzierżyli Kamień od 2. poł. XVII wieku. To za ich władztwa nadany został aktualny wygląd pałacu. Na kartuszu fundatorów pomnika św. Jana znajduje się herb tej rodziny na pierwszym, mężowskim, miejscu (prawa strona herbowa, lewa strona dla patrzącego). Kartusz ten pozwala w ogóle skonkretyzować fundatorów. Herb po stronie żony to godło rodziny Strachwitz. Stadło von Larisch von Strachwitz tworzyli w tym czasie Karl Ludwig Hiacynt von Larisch, od 1751 roku właściciel Kamienia i poślubiona mu w 1771 r. Zofia von Strachwitz. To jest więc para fundatorów. Jest jednak "ale". Karl Ludwig zmarł w 1779 r. Małżonkowie nie mieli potomków. Właścicielką Kamienia była już tylko Zofia, baronowa von Strachwitz, i to ona jest rzeczywistą fundatorką. Z pamięci i szacunku dla męża uczyniła go współfundatorem. W końcu to był jego majątek, w który Zofia weszła i przejęła. A za nią jej rodzina. Zmarła w 1799 r., a Kamień Śląski zapisała w testamencie swojemu bratu, archidiakonowi Ernestowi von Strachwitz, który przekazał go później Hiacyntowi von Strachwitz i miejscowość pozostała w rękach Strachwitzów do 1945 r. i niesławnej pamięci imiennika Hiacynta, zbrodniarza, nazisty, urodzonego w Kamieniu generała porucznika Wehrmachtu i SS-Standartenführera Hyazintha Grafa Strachwitz, zmarłego w 1968 r. i pochowanego z wojskowymi honorami w zdenazyfikowanych Niemczech.
Grupy etniczne Austro-Węgier na początku XX wieku. Narodowości  w monarchii habsburskiej (pocz. XX wieku).  


Herb małżeński wieńczy rangowa korona baronowska (Freiherrów) starego stylu. Oboje małżonkowie pochodzili z rodzin mających taki tytuł. I Larischowie, i Strachwitzowie otrzymali później tytuł hrabiowski (grafów).
== Galeria ==
== Galeria ==
<gallery mode=packed heights=230px>
<gallery mode=packed heights=230px>
Plik:Gotsche II Schoff.jpg|<div style='text-align:justify;>Gotsche II Schoff (ok. 1346, zm. 1419); nagrobek według rysunku z roku 1711; Schaffgotsch</div> 
Plik:I Rzesza ok. 1400 r.jpg|I Rzesza (Święte Cesarstwo Rzymskie) ok. 1400 r.; mapa
Plik:Mapa drogi XIV w.jpg|Drogi na Śląsku w Średniowieczu|Mapa rozmieszczenia komór celnych i przebieg dróg handlowych na Śląsku w XIV w.
Plik:Drogi handlowe Lewicki.jpg|Drogi handlowe w Polsce w wiekach średnich i  XVI w.; opracował dr Stanisław Lewicki, 1926.
Plik:Kodeks Behema rękawicarze.jpg|<div style='text-align:justify;>Rękawicarze (rękawicznicy) - kramarka, błazen; Kodeks Baltazara Behema, pocz. XVI w.</div>
Plik:Kapistran Opole.jpg|Kazanie Jana Kapistrana; ambona w kościele Świętej Trójcy w Opolu
Plik:Geografia wyznaniowa w Cesarstwie Niemieckim.jpg|Geografia wyznaniowa II Rzeszy. Protestanci i katolicy w Cesarstwie Niemieckim.
Plik:SMS Schlesien w 1908 r.jpg|<div style='text-align:justify;>Pancernik SMS Schlesien tuż po wejściu d służby w 1908 r. Razem z bardziej znanym bliźniaczym SMS Schleswig-Holstein ostrzeliwał podczas kampanii wrześniowej w 1939 r. polskie pozycje i baterie nadbrzeżne na Helu.</div> 
Plik:Galizier.jpg|Mieszkańcy Galicji na dworcu w Mysłowicach, 1910
Plik:Bedford.jpg|Średniowieczne kamienne trumny; Muzeum Bedford
Plik:Bedford.jpg|Średniowieczne kamienne trumny; Muzeum Bedford
Plik:Oswald Rausch nagrobek.jpg|<div style='text-align:justify;>Ciepłowody, pow. ząbkowicki; Symboliczny nagrobek właściciela gospodarstwa rolnego Oswalda Rauscha, który zginął w bitwie pod Lys (Belgia) w 1918 r. Dedykacja: ''Twoje serce pękło dla wolności Niemiec, co uszlachetnia nasz ból''.</div>
Plik:Gott strafe England b.jpg|<div style='text-align:justify;>Rudawy Janowickie; Ryt na skale w pobliżu wzniesienia Wilczysko  kilkadziesiąt metrów w bok od czerwonego szlaku prowadzącego na Skalnik; ''Gott strafe England. 1914.''</div>
Plik:Gott strafe England.jpg|Rudawy Janowickie; ''Gott strafe England. 1914.''
Plik:2 gegen 7.jpg|Pocztówka propagandowa z 1914 r.; dwóch przeciw siedmiu, damy sobie z nimi radę (wir wer'n das Ding schon schieben)
</gallery>
== Głowy (maski) na dolnośląskich kościołach ==
<gallery mode=packed heights=230px>
Plik:Kraśnik Dolny maska 1.jpg|Kraśnik Dolny, pow. bolesławiecki; maska na południowej ścianie kościoła
Plik:Kraśnik Dolny maska 2.jpg|Kraśnik Dolny, pow. bolesławiecki; maska na południowej ścianie kościoła, w okolicy wieży
Plik:Karpniki maska.jpg|Karpniki, pow. karkonoski; głowa (maska) na północnej ścianie kościoła; XVI w.? autoportret budowniczego?
Plik:Kowary maska.jpg|Kowary, pow. karkonoski; głowa w północno-wschodnim narożniku kościoła parafialnego
Plik:Rząsiny.jpg|Rząsiny, pow. lwówecki; głowa na południowej ścianie ruin kościoła (lewy skraj); możliwe, że pierwotnie wspornik żeber sklepienia, może konsola pod rzeźbę
</gallery>
== U ==
<gallery mode=packed heights=230px>
Plik:Cyfry arabskie.jpg|Cyfry arabskie w średniowieczu
Plik:Cyfry arabskie.jpg|Cyfry arabskie w średniowieczu
Plik:Freiher korona.jpg|<div style='text-align:justify;>Korona baronowska (Freiherra) w starym typie, z pięcioma kamieniami szlachetnymi, w porównaniu z koroną nad herbem małżeńskim na [[Figura św. Jana Nepomucena w Ratowicach koło Jelcza|pomniku św. Jana Nepomucena w Ratowicach pow. wrocławski]]   
Plik:Freiher korona.jpg|<div style='text-align:justify;>Korona baronowska (Freiherra) w starym typie, z pięcioma kamieniami szlachetnymi, w porównaniu z koroną nad herbem małżeńskim na [[Figura św. Jana Nepomucena w Ratowicach koło Jelcza|pomniku św. Jana Nepomucena w Ratowicach pow. wrocławski]]   
</gallery>
</gallery>


 
[[Kategoria:Słownik]]
[[Kategoria:Galerie]]

Aktualna wersja na dzień 13:01, 29 mar 2025

Almanach

Emanuel de Witte; wnętrza kościołów w Amsterdamie

Kościoły były do przełomu XVIII/XIX w. cmentarzami. W Polsce posadzki będące jednocześnie płytami nagrobnymi zachowały się w kościołach Gdańska. We Wrocławiu usunięto je w XIX w. i stały się między innymi płytami chodnikowymi (przy Marii Magdalenie czy katedrze). Obrazy Emanuela de Witte z 2 poł. lat 60. XVII w. dają wyobrażenie o ówczesnych funkcjach kościołów. Nas, przyzwyczajonych do tego, że kościół to miejsce tylko kultu a cmentarz – zadumy i pamięci o zmarłych, prawdopodobnie to zaskakuje. A tu - toczy się życie, jak gdyby nigdy nic. Ludzie przechadzają się, rozmawiają, kobieta sprzedaje swoje wyroby i karmi dziecko, psy wałęsają się swobodnie, załatwiając potrzeby fizjologiczne. Na pierwszym planie widać odsuniętą płytę, pod którą grabarz, który być może gdzieś na boku się posila, przygotowuje miejsce pod świeży pochówek (szczątki starego walają się obok). W Nieuwe Kerk widzimy scenę składnia zmarłego do grobu. Życie i śmierć w swojej pełni. Śmierć częścią życia. Dziś nas to dziwi, bo ją z życia wypchnęliśmy. Nie ma. Ludzie znikają niepostrzeżenie z domów na osiedlach, z bloków, z kamienic. Znikają wstydliwie. Umierają nie wiadomo gdzie i kiedy. Najchętniej oddani do szpitala, aby odchodzili w beznadziei urzędowej samotności. Bardziej nas martwią kamienie nagrobkowe z nieistniejących grobów. Również te kompletnie bezwartościowe, nadające się tylko do utylizacji. W wieku, w którym religią jest utylizacja, recykling modlitwą. PS To Oude Kerk w Amsterdamie, w De Wallen, największej dzielnicy czerwonych latarni. Można dwie ciekawostki za jednym zamachem.

Austro-Węgry

Grupy etniczne Austro-Węgier na początku XX wieku. Narodowości w monarchii habsburskiej (pocz. XX wieku).

Galeria