Bandelwerk

Ormanet Laub- und Bandelwerk na kolumnie Trójcy Świętej w Wysokiej (1748)

Orament regencyjny na balustradzie wokół pomnika św. Jana Nepomucena w Tyńcu nad Ślęzą (1733)

Bandelwerk ew. Bandlwerk, również Laub- und Bandelwerk to jeden z charakterystycznych motywów zdobniczych epok baroku i rokoka (najczęściej I poł. XVIII w.), ale może się też pojawiać w innych stylach. Skupia się on na połączeniu motywów roślinnych (głównie liści - Laub) z wstęgami - Band, tworząc złożone i często symetryczne wzory. Określany najczęściej łączną nazwą "Laub- und Bandelwerk" (Laub- i Bandelwerk).

• Liściaste Motywy (Laubwerk): W tym elemencie zdobienia dominują motywy roślinne, głównie liście, ale także kwiaty, pędy i gałązki. Często przedstawiane są w sposób stylizowany, a nie realistyczny, choć szczegółowość i wyrafinowanie wykonania może być imponujące. Te roślinne motywy często splatają się ze sobą, tworząc gęstą i dynamiczną kompozycję.

• Wstęgi (Bandelwerk): Wstęgi w tym zdobieniu nie są tylko prostymi liniami czy paskami. Mogą przyjmować formę skręconych tasiemek, kokard czy innych form, które dodają kompozycji lekkości i dynamiki. Często przeplatają się one z liściastymi motywami, tworząc harmonijną całość.

Charakterystyka ogólna:
Zdobienie "Laub- und Bandelwerk" jest zazwyczaj bardzo szczegółowe, z bogatą paletą detali. Choć jest wyrafinowane, posiada pewną swobodę i dynamikę, co czyni je idealnym do dekorowania powierzchni o różnych kształtach – od prostych po skomplikowane. Motyw ten był popularny nie tylko w architekturze, ale także w rzemiośle artystycznym, takim jak meble, ceramika czy wyroby z metali szlachetnych.

Ornament wstęgowy i ogólnie ornament regencyjny a "Laub- und Bandelwerk".

Ornament wstęgowy i ogólnie ornament regencyjny oraz "Laub- und Bandelwerk" są dwoma różnymi stylami zdobniczymi, ale oba mają swoje korzenie w bogatej tradycji europejskiego zdobnictwa.

Okres powstania:

"Laub- und Bandelwerk" jest charakterystyczny dla okresu baroku i rokoka, głównie XVII i XVIII wieku. Ornament regencyjny pojawił się na początku XVIII wieku we Francji, podczas regencji Filipa Orleańskiego.

Charakterystyka zdobień:
"Laub- und Bandelwerk" skupia się na bogatych, roślinnych motywach, które często łączą się z wstęgami i tasiemkami. Ma to na celu stworzenie złożonych, dynamicznych wzorów. Ornament regencyjny jest bardziej stonowany niż barokowy styl "Laub- und Bandelwerk". Charakteryzuje się większym naciskiem na klasyczne i antyczne motywy, takie jak kolumny, laury czy motywy zwierzęce. W porównaniu do baroku jest mniej przepychu i więcej elegancji.

Wpływ na inne style:
Oba te style miały wpływ na późniejsze trendy w europejskim zdobnictwie. Na przykład "Laub- und Bandelwerk" miał wpływ na rokokowe wzory, podczas gdy ornament regencyjny wpłynął na późniejsze style neoklasycystyczne.

Podsumowując, chociaż oba style mają pewne podobieństwa, zwłaszcza w bogactwie detali i inspiracji z natury, są one od siebie różne i reprezentują różne epoki i tendencje w sztuce europejskiej. "Laub- und Bandelwerk" jest bardziej rozbudowany i dynamiczny, podczas gdy ornament regencyjny skupia się na elegancji i klasycznych formach.

W języku polskim niemiecki termin "Laub- und Bandelwerk" może być tłumaczony jako "ornament wstęgowo-liściasty" lub po prostu "ornament wstęgowy z liśćmi". W polskiej literaturze dotyczącej sztuki i architektury można spotkać się z jeszcze innymi tłumaczeniami, ale powyższe propozycje oddają charakter tego zdobienia. Warto jednak dodać, że w wielu źródłach termin ten jest pozostawiany w oryginalnej formie niemieckiej, by unikać nieporozumień i zapewnić jednoznaczność odniesienia.