|
|
| (Nie pokazano 1 pośredniej wersji utworzonej przez tego samego użytkownika) |
| Linia 1: |
Linia 1: |
| {{Stub 2}}
| | #TAM[[Kolumny Trójcy Świętej w hrabstwie kłodzkim i na Śląsku]] |
| [[Plik:Graben.jpg|thumb|right|200px|Kolumna Trójcy Świętej w Wiedniu (1693)]] | |
| '''Kolumny Trójcy Świętej''' to zjawisko artystyczne i kulturowe charakterystyczne dla XVII i XVIII wieku wynikające ze specyfiki historycznej, ideologicznej i artystycznej okresu. Są elementem szerszego ówczesnego zjawiska, a mianowicie rozwoju wotywnych rzeźb wolnostojących o określonym wydźwięku religijnym. Wyobrażenia Trójcy Świętej na takich podstawach jak obeliski, filary, kolumny lub podobne do kolumn można objąć terminem "figura wolnostojąca". Rzeźba w tej formie pojawia się niezwykle licznie na rozległym obszarze jako wyraz specyficznej barokowej pobożności. Poszczególne pomniki wykazują podobieństwa strukturalne i formalne, różnią się jednak pod względem ikonografii i funkcji. Oprócz kolumn Trójcy Świętej to głównie kolumny maryjne. Pojawiają się też pomniki ku czci innych świętych, których kult był w okresie baroku szczególnie żywy.
| |
| | |
| Taki rodzaj wolno stojących rzeźb o charakterze kultowym zaczynał wykształcać się jako niezależny akcent w dziedzinie urbanistyki i krajobrazu około połowy XVII w. Proces był powiązany z kontrreformacją, która wówczas nabierała rozpędu.
| |
| | |
| Kolumny Trójcy świętej nie są specyficzne dla Śląska w okresie 1677-1800, ale występują w jeszcze większym nasileniu w Austrii, południowych Niemczech, Węgrzech, w Czechach i na Morawach, czyli tam gdzie panowali Habsburgowie. Okres ich powstawania można wydłużyć do 1800 r. Śląskie kolumny wykazują pewne cechy specyficzne, ale jak z wszystkich wymienionych prowincji, z zastrzeżeniem Tronów Łaski, mają odniesienie do wzorca, którym jest kolumna na placu Graben w Wiedniu. Ten powstały w latach 1687–1693 monumentalny (21 m) pomnik został ufundowany przez cesarza Leopolda I w podzięce Bogu za zakończenie zarazy (''Pestsäule'', kolumna morowa) . Szalejąca w 1679 r. po Europie epidemia dżumy miała zabić w samym Wiedniu około 100 tys. osób. Wiedeńska statua stała się punktem odniesienia dla innych w monarchii Habsburgów. Nawiązywały do niej formą, programami ikonograficznymi, jak też przyczynami fundacji.
| |
| | |
| <gallery mode=packed heights=260px>
| |
| Plik:Kłodzko kolumna Trójcy Świętej.jpg|[[Kolumna Trójcy Świętej w Kłodzku]] (1709)
| |
| Plik:Kłodzko La Gloria.jpg|Trójca Święta (La Gloria) na kolumnie w Kłodzku (1709)
| |
| Plik:Laskowka Trojca Swieta.jpg|Laskówka, pow. ząbkowicki
| |
| Plik:Laskowka Trojca Swieta b.jpg|Laskówka, pow. ząbkowicki
| |
| Plik:Mielnik kolumna.jpg|[[Kolumny Trójcy Świętej w Mielniku i Gorzanowie|Mielnik, pow. kłodzki; kolumna Trójcy Świętej]], I poł. XVIII w.
| |
| Plik:Mielnik Tron.jpg|Zwieńczenie kolumny w Mielniku
| |
| Plik:Gorzanów Tron Łaski.jpg|Zwieńczenie kolumny w Gorzanowie pow. kłodzki
| |
| Plik:Szalejów Dolny Trójca Święta.jpg|[[Pomnik Trójcy Świętej w Szalejowie Dolnym|Nietypowe przedstawienie Trójcy świętej na pomniku w Szalejowie Dolnym pow. kłodzki]], I poł. XVIII w.
| |
| Plik:Uniemyśl Trójca Święta.jpg|Destrukt kolumny Trójcy Świętej w Uniemyślu pow. kamiennogórski (XVIII w.)
| |
| Plik:Lesica Tron Łaski w 2011.jpg|[[Tron Łaski z 1677 r. w Lesicy|Lesica, pow. kłodzki; Tron Łaski z 1677 (fot. 2011)
| |
| Plik:Lesica Tron Łaski 2001 b.jpg|Zwieńczenie figury z 1677 r. w Lesicy (fot. 2001)
| |
| Plik:Goworów Tron Łaski 1.jpg|[[Tron Łaski]], II poł. XVIII w.; Goworów pow. kłodzki (fot. 2014)
| |
| </gallery>
| |
| | |
| == Zobacz ==
| |
| * [[Kolumna Trójcy Świętej w Kłodzku]]
| |
| * [[Kolumny Trójcy Świętej w Mielniku i Gorzanowie]]
| |
| * [[Pomnik Trójcy Świętej w Szalejowie Dolnym]]
| |
| * [[Tron Łaski]]
| |
| * [[Tron Łaski z 1677 r. w Lesicy]]
| |
| | |
| [[Kategoria:Trójca Święta]]
| |
| [[Kategoria:Dolny Śląsk]]
| |
| [[Kategoria:Barokowe figury]]
| |
| [[Kategoria:Figury]]
| |
| [[Kategoria:Figury z XVIII w.]]
| |
| [[Kategoria:Kolumny]]
| |
