Tekst źródłowy strony Kornatka - Boża Męka z 1863 r.

[[Plik:Kornatka kapliczka 1863.jpeg|thumb|left|360px|1. (fot. 2013) [http://goo.gl/maps/6JZce Położenie na mapie ]]]
[[Plik:Kornatka św. Izydor.jpeg|thumb|180px|2. Św. Izydor (fot. 2013)]]
[[Plik:Kornatka Św. Maria Magdalena.jpeg||thumb|180px|3. Św. Maria Magdalena (fot. 2013)]]
'''Kornatka''' gmina Dobczyce powiat myślenicki.

Na granicy [[Dobczyce|Dobczyc]] i [[Kornatka|Kornatki]] stoi kamienna figura przydrożna  z 1863 r. w postaci cokołu z płaskorzeźbami i posadowionego na nim krzyża oraz figurki św. Marii Magdaleny opłakującej Ukrzyżowanego. 

Prostopadłościenny cokół z wpływami klasycyzmu na planie kwadratu umieszczono na schodkowej podstawie, od której odcięty jest profilowanym gzymsem, a u góry zakończony  gzymsem wydatniejszym, również profilowanym. W trzech ścianach znajdują się oprofilowane [[płycina|płyciny]], wypełnione płaskorzeźbami świętych i podpisane ich imionami. Od frontu scena przedstawiająca św. Izydora Oracza przy pracy (fot. 2), z prawej św. Wojciech (fot. 4), z lewej św. Barbara (fot. 5). Drugą kondygnację stanowi krzyż z rzeźbą Chrystusa, ustawiony na kwadratowej podstawie z płaskorzeźbami narzędzi rzemieślniczych i gospodarskich na trzech ściankach. Pod krzyżem półpełna rzeźba klęczącej św. Marii Magdaleny (fot. 3). Pod płaskorzeźbą św. Izydora znajduje się inskrypcja fundacyjna: ''Fundatorowie Woiciech Magdalena i Maryana Piwowarczyk proszą o westchnienie do Pana Boga. R. 1863. Odn. wr. 1971.09'' (fot. 6). Program ikonograficzny figury nawiązuje do zawodu i patronów fundatorów. Św. Izydor, opiekun rolników, przedstawiony  w scenie odbiegającej od klasycznego wzorca, w którym anioł zastępuje przy pługu  modlącego się pod krzyżem lub figurą świętego (tak pokazany jest św. Izydor Oracz w niedalekim Sierakowie (fot. 7), wskazuje na profesję fundatorów. Św. Wojciech i św. Maria Magdalena to ich patroni. Św. Barbarę przywołano prawdopodobnie z powodu słabej znajomości św. Marianny, jako popularną patronkę pracy i dobrej śmierci.

Figura jest ciekawa przez to, że odbiega od okolicznych kapliczek z tego samego okresu zarówno formą jak i techniką wykonania. Większość z nich jest wielokondygnacyjna, a płaskorzeźby z boków pojawiają się od drugiej kondygnacji. Okolice Dobczyc to w II połowie XIX w. silny ośrodek produkcji kamieniarskiej. Kamieniarze działali w Dziekanowicach, Grajowie, Hucisku, Rudniku, Borzętach. Zajmowali się zarówno budowlaną, jak i artystyczną (figury przydrożne, nagrobki) obróbką kamienia. Ich umiejętności w zakresie rzemiosła artystycznego były zróżnicowane. Najczęściej przyuczali się w zakładach cechowych w Krakowie, były to jednak "studia" niesystematyczne i nie kończyły się egzaminami czeladniczymi. W praktyce wzorowali się na pracach cechowych warsztatów, jednak  niewystarczające najczęściej zaawansowanie techniczne sprawiało, że ich wytwory odbiegały od tamtych precyzją wykonania, ale wyraz artystyczny miał nieraz nawet większą siłę przekazu. Należy je niewątpliwie zaliczyć do sztuki ludowej. Jej przykłady z tego samego okresu w okolicy to m.in. [[Dobczyce - kapliczka św. Anny Samotrzeciej|kapliczka św. Anny Samotrzeciej]] z 1863 r. i [[Dobczyce - kapliczka Matki Boskiej z Dzieciątkiem|kapliczka Matki Boskiej z Dzieciątkiem]] z 1882 r. w Dobczycach, [[Stadniki - kapliczka Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej i Chrystusa Frasobliwego|kapliczka Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej i Chrystusa Frasobliwego]] z 1872 r. w Stadnikach i w samej Kornatce [[Kornatka - kapliczka Matki Boskiej z Dzieciątkiem|kapliczka Matki Boskiej z Dzieciątkiem]] z 1860 r. Opisywana figura nie jest tak jednoznaczna w klasyfikacji. Sposób wykonania cokołu i jego detali czy rzeźba św. Marii Magdaleny sugerują, że jest to produkt dosyć biegłego prowincjonalnego warsztatu rzemieślniczego. Należy tu nadmienić, że często rzeźby pełne były przez wykonawców kapliczek zamawiane u bieglejszych od nich w tym zakresie kolegów. Również boczne płaskorzeźby zachowują poprawne proporcje ciała, a szaty nie są potraktowane bardzo schematycznie. Najbardziej ludowy charakter ma przednia płaskorzeźba, przedstawiająca scenę pracy św. Izydora z Trójcą Świętą w postaci oka opatrzności. Również płaskorzeźby narzędzi sprawiają wrażenie wykonanych mniej wprawną ręką. Być może zamówioną w profesjonalnym warsztacie figurę ustawiał na miejscu i wykańczał jakiś miejscowy kamieniarz, stąd swoista niejednorodność wykonania.

Figura była odnawiana w 1971 r. i aktualnie (2013) wymaga renowacji. Odpadła część gzymsu, wyblakła [[polichromia]], ukruszona w części jest twarz św. Barbary, w figurze pojawiły się pęknięcia grożące odpadnięciem kolejnych elementów. 

<gallery>
Plik:Kornatka św. Wojciech.jpeg|4. Św. Wojciech (fot. 2013)
Plik:Kornatka św. Barbara.jpeg|5. Św. Barbara (fot. 2013)
Plik:Konatka Inskryocja 1863.jpeg|6. Inskrypcja (fot. 2013)
Plik:Sieraków św. Izydor płaskorzeźba.jpeg|7. Św. Izydor. Płaskorzeźba na figurze w Sierakowie.
</gallery>


[[Kategoria:Województwo małopolskie]]
[[Kategoria:Kamienna rzeźba ludowa]]
[[Kategoria:Święty Izydor]]
[[Kategoria:Święta Maria Magdalena]]
[[Kategoria:Święty Wojciech]]
[[Kategoria:Święta Barbara]]
[[Kategoria:Boża Męka]]
[[Kategoria:Krzyże murowane]]
[[Kategoria:Kapliczki z II poł. XIX w.]]