Tekst źródłowy strony Inskrypcja o zarazie w 1568 roku

[[Plik:Tablica epidemia 1568.jpg|thumb|right|1. Inskrypcja upamiętniająca zarazę z 1568 roku we Wrocławiu]]
[[Plik:Tablica morowa 1986.jpg|thumb|right|2. Tablica morowa, epidemia 1658 we Wrocławiu; fundacja  Melchior Arnold i Caspar Lange]]
'''Inskrypcja o zarazie w 1568 r.''' na wschodniej ścianie południowej kruchty kościoła pw. św. Elżbiety we Wrocławiu.

'''Epidemie dżumy notuje się w XVI w. we Wrocławiu''' w latach 1513, 1542, 1568 i 1585. Szczególnie uporczywa i silna była ta dręcząca Śląsk w latach 1566-1572. W Bolesławcu zmarło w 1566 r. 1 200 osób.  Brzeg zaraza nawiedziła dwa razy. W 1568 i w 1572 r. Odnotowano jej ciężki przebieg w Żaganiu, a w Nysie zabrała 2 000 osób. W stosunkowo niewielkim Namysłowie aż 1 000. Szacuje się, że w 1568 r. Zmarło we Wrocławiu 5 000 mieszkańców.  Wszystko to trudne do precyzyjnego oceniania szacunki. Relacje współczesnych podawały wyższe liczby, nawet 9 000 we Wrocławiu. Biorąc pod uwagę liczbę mieszkańców miasta, również bardzo szacunkową, ok. 30 000, była to prawdziwa hekatomba. 

Pojawiły się upamiętnienia chwil grozy i dziękczynienia za przetrwanie. Rajca Melchior Arnold i nauczyciel francuskiego Caspar Lange ufundowali tablicę z Grupą Ukrzyżowania (fot. 2) i inskrypcją przy narożnym domu przy Ruskiej 12 (teraz w Muzeum Historycznym Wrocławia). W farze elżbietańskiej umieszczono dwie takie tablice. Obie wykonał [[Bonaventura Rösler]] nauczyciel w Gimnazjum Elżbietańskim, ceniony twórca inskrypcji w kamieniu i brązie. [[Epitafia i płyty nagrobne we wrocławskiej farze elżbietańskiej#Wejście do zachodniej kruchty|Duża marmurowa (109 na 67 cm) wisi na framudze wejścia do zachodniej kruchty]]. W tym wypadku Rösler jest prawdopodobnie również autorem treści - długiego wiersza. Druga, wapienna o wymiarach 35 na 49 cm była wmurowana we wschodnią ścianę północno-zachodniej kruchty kościoła św. Elżbiety, prowadzącą niegdyś ze świątyni do Gimnazjum  Elżbietańskiego usytuowanego po drugiej stronie ulicy. Teraz jest na [[Epitafia i płyty nagrobne we wrocławskiej farze elżbietańskiej#Kruchta południowa (V)|wschodniej ścianie południowej kruchty]].  Jej tekst ułożył kartograf i nauczyciel oraz rektor Gimnazjum Marii Magdaleny Martin Helwig, a inskrypcję wykonał jego kolega [[ Bonaventura Rösler]]. 

== Tekst inskrypcji ==
{{Cytat|
<center><poem>
D(EO) O(PTIMO) M(AXIMO) S(ANCTO) 

VISITABO IN VIRGA INIQUITATES EORUM 
ET IN VERBERIBUS PECCATA EORUM. <small>Pl.89</small>

Quae patrios intra muros grassatur & extra
Quo ruat infausto Sydere dira Lues.
Miraris sceleri indulgens: Non iusta sequatur
Quae Mala compescat Vindicis Ira Dei?
O sceleri iam pone modum: Tuq(ue) opt(im)e mundi
Arbiter : O Trepidum fac tueare gregem.

1 5 6 8

Peste laboratum fuit hac vehementer in Urbe:
Sed nos servavit dextera sola Dei

NON FACIAM FUROREM IRAE MEAE: 
QUONIAM DEUS SUM: ET NON HOMO. OS XI

Po prawej pionowo: Mart(inus) Helvigius fingendo Pangebat.
Po lewej pionowo: Bon(aventura) Roslerus pingendo plangebat.
</center></poem>}} 

Pierwszy wiersz był pierwotnie złotymi literami, kolejne czerwonymi tak jak boczne, data złotymi, pod nią dwa wiersze czarne i ostatnie dwa czerwone.  

Tłumaczenie:<br>  
Bogu najlepszemu, największemu, najświętszemu 

Ukarzę rózgą ich przewinienia, <br>
a winę ich biczami; Psalm 88.33 (Biblia Tysiąclecia)<br>

Co się rozprzestrzenia wewnątrz i poza ojczystymi murami,<br>
Gdzie straszliwą zarazę przynosi zgubna gwiazda,<br> 
Dziwisz się, że grzesznik nie doświadcza sprawiedliwości,<br>
która powstrzymuje zło przez gniew Boskiego Mściciela?<br>
Dosyć już grzechu: A Ty, Najlepszy Sędzio świata,<br>
ochroń drżące stado.

1568 

Byliśmy mocno doświadczani przez plagę w tym mieście,<br>
Jedynie ręka Boga nas ocaliła

Nie chcę, aby wybuchnął płomień mego gniewu,<br>
ponieważ Bogiem jestem, nie człowiekiem. Ozeasz 11.9  (Biblia Tysiąclecia)

Marcin Helvigius wyobraźnią opłakał 

Bonaventura Roslerus lament namalował 

Inna tablica również dotycząca tej zarazy była naprzeciw 13 filaru (6 filar - nawa zachodnia licząc od ołtarza) obok drzwi do zachodniej kruchty. Długa wierszowana inskrypcja po niemiecku na marmurowej prostokątnej tablicy, rozdzielonej pionowo na pół. W tym wypadku prawdopodobnie również tekst był autorstwa Röslera.

[[Kategoria:Fara elżbietańska]]