Plik:Talkowszczyzna b.jpg

Talkowszczyzna gm. Szudziałowo, pow. sokólski. Fot. 2014.

Inskrypcja na krzyżu pożegnalnym, za wsią w kierunku wschodnim w stronę kościoła w Szudziałowie.

Na Podlasiu „krzyż pożegnalny” był dawniej nieodłącznym elementem krajobrazu i lokalnych obrzędów pogrzebowych. Stał zazwyczaj na skraju wsi, przy drodze prowadzącej do kościoła lub cmentarza. To właśnie tam kondukt żałobny zatrzymywał się po raz ostatni, by dokonać symbolicznego pożegnania.

Zatrzymanie przy krzyżu miało głęboki sens – była to chwila, gdy mieszkańcy żegnali swojego sąsiada, a zarazem zmarły żegnał swoją wieś: dom, pola i ludzi, z którymi dzielił codzienne życie. Modlono się wspólnie o spokój jego duszy, po czym kondukt ruszał dalej – od tego miejsca część mieszkańców wracała do wsi, a zmarłego odprowadzali już tylko najbliżsi krewni i przyjaciele.

Krzyże pożegnalne pełniły także rolę duchowych strażników granic wsi. Miały chronić przed nieszczęściem i przypominać o przemijaniu. W tym samym miejscu stały kolejne krzyże, odnawiane przez pokolenia mieszkańców.

Niektóre krzyże miały inskrypcję.