Tekst źródłowy strony Kamienne krzyże przy drodze od Bramy Mikołajskiej do kościoła pw. św. Mikołaja we Wrocławiu

<div style="float: right;">{{Wrocław}}</div>
{{W budowie}}
'''Na planie Wrocławia z 1562''' autorstwa Barthela Weihnera (inna pisownia   Bartel Weyhner) widać '''osiem kamiennych krzyży''' przy drodze od '''Bramy Mikołajskiej''' do kościoła '''pw. św. Mikołaja'''.  To Wygon Mikołajski, później Przedmieście Mikołajskie (''Nikolai Vorstadt''), w jego części stanowiącej wieś Szczczepin  (''Tschepine'') - kościół, a same krzyże są prawdopodobnie na terenie wsi Sokolniki.  Zdjęcie nr 1 to wspomniany plan (fotolitografia jego kopii z 1826 r). Zdjęcie nr 2 to wycinek planu z omawianym fragmentem. Zdjęcie nr 3 to wycinek innego egzemplarza kopii z 1826 r. Różnica w widoku pomiędzy zdjęciami 1 i 2 wynika z tego, że drukowana kopia planu wykonana w 1826 r. była ręcznie kolorowana<ref>Plan został namalowany na płótnie</ref>. Można chyba przyjąć, że krzyże stoją wzdłuż drogi przebiegającej jak dzisiejsza ul. Rybacka.

Brak informacji na temat pochodzenia krzyży. Wspomina o nich Przemysław Nocuń stawiając hipotezę, że "prawdopodobnie można (je) łączyć ze znanymi z terenu Śląska [[krzyż pokutny|krzyżami pojednania]]"<ref name="Nocuń 2004">Nocuń Przemysław. ''Zabytki jurysdykcji karnej w późnośredniowiecznym i wczesnonowożytnym Wrocławiu w ujęciu archeologii historycznej.'' Wratislavia Antiqua. Studia do Dziejów Wrocławia. 6, Wrocław na przełomie średniowiecza i czasów nowożytnych. Materialne przejawy życia codziennego, Wrocław: 2004, s. 34.</ref>. Autor nie podaje przesłanek uzasadniających swoje przypuszczenie.  

''Petrus, der ein Ritter zu Jerusalem gewesen, und die drei Kreuze vor dem Niclas-Thore zu Breslau aus sonderbarer devotion soll haben aufrichten laßen, die so weit von der Stadt stünden, als die Schädelstäte von Jeruſalem gelegen.'' (Podobno Piotr, który  został w Jerozolimie pasowany na rycerza, z nadzwyczajnej pobożności postawił trzy krzyże przed Bramą Mikołajską we Wrocławiu w takiej odległości jak droga z Jerozolimy na Golgotę.) napisał Johannes Sinapius<ref name="Sonapius 762">Sinapius Johannes. ''Schlesische Curiositaten darinnen die ansehnlichen Geschlechter des schlesischen Adels.'' Bd.1. Leipzig: 1762, s. 762.</ref>.

<gallery mode=packed heights=230px>
Plik:Wroclaw 1562.jpg|alt=Plan Wrocławia 1562|1. Plan Wrocławia 1562; Barthel Weihner i syn, również Barthel (w niektórych źródłach Georg), ''Contrafactur der Stadt Breslau''
Plik:Wroclaw 1562 plan fragment.jpg|alt=Fragment planu Wrocławia z 1562 r. z krzyżami pokutnymi|2. Fragment planu Wrocławia z 1562 r.|Widoczne kamienne krzyże przy drodze między Bramą Mikołajską, a kościołem pw. św. Mikołaja;  reprodukcja fotolitograficzna z reprintu (1826) oryginału z 1562 r., druk ręcznie kolorwany
Plik:Wrocław 1562 plan fragment 2.jpg||alt=Fragment planu Wrocławia z 1562 r. z krzyżami pokutnymi|3. Fragment planu Wrocławia z 1562 r.|Widoczne kamienne krzyże przy drodze między Bramą Mikołajską, a kościołem pw. św. Mikołaja; faksymile oryginału z 1562 wykonane w 1826 r., druk ręcznie kolorowany
</gallery>
<gallery mode=packed heights=230px>
Plik:Wroclaw Konigsplatz pomnik 1938.jpg|alt=Pomnik Bismarcka i krzyż pokutny, Wrocław|Königsplatz w 1938 r.; pomnik Bismarcka i kamienny krzyż
Plik:Wrocław kościół św. Mikołaja przed 1807.jpg|alt=Kościół św. Mikołaja we Wrocłwiu|Krzyż kamienny na cmentarzu przy kościele św. Mikołaja
Plik:Wroclaw Königsplatz 1938.jpg
Plik:Wrocław Plac JPII Kutzer.jpg
Plik:Wrocław Plac JPII Hellmich.jpg
Plik:Wroclaw Plac JPII lata 30.jpg
Plik:Wroclaw Alexanderhaus.jpg
Plik:Wroclaw Plac JP II plan lata 30.jpg
Plik:Wroclaw Alexanderbank 1938.jpg
Plik:Wroclaw Plan 1863.jpg
</gallery>
<gallery mode=packed heights=230px>
Plik:Klecina krzyż monolitowy.jpg|alt=krzyż pojednania, Wrocław|[[Zaginiony krzyż kamienny na Klecinie|Zaginiony kamienny krzyż na Klecinie]]
Plik:Żerniki Wrocław krzyż kamienny 2012.jpg|alt=krzyż pokutny, Wrocław|[[Kamienny krzyż na Żernikach we Wrocławiu|Kamienny krzyż na Żernikach]]
Plik:Wrocław krzyż plac Orląt Lwowskich.jpg|alt=krzyż pokutny, Wrocław|[[Zaginiony krzyż kamienny przy placu Orląt Lwowskich we Wrocławiu|Zaginiony krzyż kamienny przy placu Orląt Lwowskich]]
Plik:Wrocław Park Szczytnicki.jpg|alt=Krzyż pojednania we Wrocławiu|[[Kamienny krzyż w Parku Szczytnickim we Wrocławiu|Kamienny krzyż w Parku Szczytnickim]]
Plik:Wrocław Arsenał.jpg|alt=krzyż pokutny, Arsenał we Wrocławiu|Możliwe, że fragment kamiennego krzyża; Arsenał Miejski we Wrocławiu
Plik:Wrocław Strzegom Kutzer.jpg|alt=krzyż pokutny we Wrocławiu|Kamienny krzyż ze Strzegomia; Śląskie Muzeum Przemysłu Artystycznego i Starożytności, rys. Kutzer 1909
Plik:Wrocław Strzegom Hellmich.jpg|alt=krzyż pokutny we Wrocławiu|Kamienny krzyż ze Strzegomia; Śląskie Muzeum Przemysłu Artystycznego i Starożytności, rys. Hellmich 1923
Plik:Wrocław krzyż przy Kurku.jpg|alt=krzyż pokutny przy wrocławskim Kurku|Kamienny krzyż przy [[Kurek Wrocławski|Kurku Wrocławskim]]; Hellmich 1923 Tab. 1.
</gallery>



{{Wrocław mapa}}
{{Przypisy}}

== Literatura ==
* [[Kamienne krzyże pod Wrocławiem|''Die steinernen Kreuze vor Breslau.'' Der Breslauische Erzähler : eine Wochenschrift. Jg.2, No. 23 (6 Junius 1801), s. 367-368.]]
* [[Wrocławskie ciekawostki (Kleine Merkwürdigkeiten Breslaus)|Fröhlich Ewald. ''Kleine Merkwürdigkeiten Breslaus (Wrocławskie ciekawostki).'' Neues Wiener Tagblatt (Tages-Ausgabe), Jahresübersicht 1938 24. Juli 1938, Nr 202, s. 12.]]
* Kundmann Johann Christian. ''Silesii in nummis Oder Berühmte Schlesier in Münzen, so durch grosse Helten-Taten, durch hohe und wichtige Amts-Würden, oder durch Gelehrsamkeit und Schriften, ihren Namen unvergeßlich gemacht.'' Breslau:1738, s. 229-232, Tab XXIX. 
* [[Steinkreuze und Aehnliches|Luchs. H. ''Steinkreuze und Ähnliches.'' Schlesiens Vorzeit in Bild und Schrift , Names des Vereins das ... Museum Schlesischer Alterthümer. Band 2, H12., 1875, s. 245-246.]] 
* Manikowska Halina. ''Koszty pielgrzymki Piotra Rindfleischa, kupca wrocławskiego, do Ziemi Świętej.'' W: Civitas & villa. Miasto i wieś w średniowiecznej Europie Środkowej. Wrocław-Praha: 2002, str. 257-264 (264). (cB1)
* Nocuń Przemysław. ''Zabytki jurysdykcji karnej w późnośredniowiecznym i wczesnonowożytnym Wrocławiu w ujęciu archeologii historycznej.'' Wratislavia Antiqua. Studia do Dziejów Wrocławia. 6, Wrocław na przełomie średniowiecza i czasów nowożytnych. Materialne przejawy życia codziennego, Wrocław: 2004, s. 25-40 (34). (c. 28 kk)
* ''Pielgrzymka Piotra Rindfleischa z Wrocławia do Ziemi Świętej w 1496 r.'' wstęp, opracowanie i komentarz Dagamara Adamska, Jarosław Szymański.  Gliwice : Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej ; Chudów : Fundacja "Zamek Chudów": 2005, s. 30. 
* Pusch Oskar. ''Die Breslauer Rats- und Stadtgeschlechter in der Zeit von 1241 bis 1741''. Bd 3 (L-R). Dortmund : Forschungsstelle Ostmitteleuropa, 1988, s. 388, 389, 392.
* Scheer Andrzej. ''Bractwo Krzyżowców''. Zeszyt nr 89, wrzesień 2007. Świdnica: 2007, s. 17-19. 
* Sinapius Johannes. ''Schlesische Curiositaten darinnen die ansehnlichen Geschlechter des schlesischen Adels.'' Bd.1. Leipzig: 1762, s. 762.
{{Cytat|'''Die von Rindfleisch'''<br>
''Stehn in Wappenb. P.II. p.49. unter den Schles. Familien, und führen einen getheilten Schild, in deßen gelben Obertheile ein rother Rindskopf und Hals. Jm untern auch gelben Theile 4. unterwerts gekeherte schwarze Spitzen. Auf dem Helme der Rindskopf wie im Schilde. Die vörder Helmdecken gelb und schwarz, die hintere gelb und roth.<br>
''An 1474 starb Johann von Rindfleisch, Erbherr zu Gohlau , Strachwitz und Arnolds-Mühle, deßen Söhne:<br>
''1.  Petrus, der ein Ritter zu Jerusalem gewesen, und die drei Kreuze vor dem Niclas-Thore zu Breslau aus sonderbarer devotion soll haben aufrichten laßen, die so weit von der Stadt stünden, als die Schädelstäte von Jeruſalem gelegen. Er starb 1532.<br>
''2. Christoph, Königl. Mann zu Breslau, starb1501, deßen Sohn Albrecht Canonicus zu Breslau 1534. gestorben. 
1557 starb Servatius von Rindfleiſch, deßen Sohn,<br> 
''Andreas, Ober »Zoll» Einnehmer in Breslau 1581 gestorben. Mit welchem diese Familie so wohl zu Breslau als Antwerpen untergangen,  wiewohl in derTanzitz zu Sorau und Hennersdorff, wie auch in der Schweitz und Pohlen noch geraume Zeit Nachkommen hinterblieben.''}}
* Wojtucki Daniel. Publiczne miejsca straceń na Dolnym Śląsku od XV do połowy XIX wieku. Wrocław: 2009, s. 470. (szubienica przy 3 krzyżach)
* Wojtucki Daniel, Zobniów Stanisław. ''Kamienne krzyże na Śląsku, Górnych Łużycach i ziemi kłodzkiej.'' Wrocław: Atut, 2017, s 128-129, 155, 458-461.

[[Kategoria:Dawne pomniki Wrocławia]]
[[Kategoria:Krzyże we Wrocławiu]]
[[Kategoria:Monolitowe kamienne krzyże w województwie dolnośląskim]]
[[Kategoria:Z]]